■ مرمت خانههای تاریخی دلیلی بر توسعه محور شدن محلات
همیشه هم خبر از تخریب و نامهربانی آدمهای امروز با میراث دیروز نیست. گاهی میان حجم سنگینی از ناملایمات در کوچهپسکوچههای شهر خبرهای خوب و امیدوارکننده هم به گوش میرسد.
سرمایهگذاری از راه میرسد که معتقد است همیشه سود اقتصادی در ساختوساز نیست، بلکه میتوان با صرف سرمایه با هدف نجات یک خانه تاریخی هم در مسیر اعتلای داشتههای تاریخی گام برداشت و هم مسیر کسب درآمد برای مناطق اطراف این خانهها را موجب شد.
در حالی که فضای انتشار اخبار از حوزه میراثفرهنگی و شهرداری به سمتوسوی تخریب ابنیه تاریخی اینروزها میرود گذارمان به محلهای میافتد که کارگران در آن مشغول احیای خانهای هستند که تاریخی است.
خانهای در یک محله قدیمی با ردپای معماری قدیم که هنوز هم این نشانههای واجد ارزش در آن هویداست.
محله «چرچره» قدیم و «ساعی» امروز، منطقهای است در تقاطع کوچهپسکوچههای خیابان میرزاده عشقی با خیابان خواجهالرشید در شهر همدان. در این یک خانه تاریخی که میتوانست سرنوشت مدرسه ظفر، خانه شیری و یا خانههای تخریب شده کبابیان را پیدا کند حالا برای زنده ماندن توسط سرمایهگذار در حال دستوپا زدن است.
کنج دنج این محله خانهای قدیمی جای خوش کرده است که شاید اگر سرمایهگذار فعلی بنا را خریداری نکرده بود قبل از به ثبت ملی رسیدن امروز شاهد تخریب این بنای واجد ارزش تاریخی بودیم.
این بنا، معروف به «خانه نوریمقدم» است، خانهای متعلق به دوره پهلوی که این روزها فازهای مرمتی را از سر میگذراند.
وقتی وارد محوطه ساعی شوید احساس خواهید کرد معماری قدیمی خانه همه محله را که خانههای قدیمی آن یکییکی رنگورویی امروزی به خود گرفتهاند تحتتأثیر قرار داده است.
مرمت مصالح را با ظرافت انجام میدهیم
مهندس ناظر پروژه مرمت خانه نوریمقدم از روند کار مرمت این بنا چنین گفت: مرمت شامل لایهبرداری، جدارهسازی نمای بیرونی، ساب زدن، بندکشی و سایر موارد دیگر است. برای مرمت مصالح را با ظرافت مرمت و یا شبیهسازی میکنیم به گونهای که طرح آجرهای قدیمی بنا را با دقت به نجار میدهیم و شابلون شبیهسازی آن ساخته میشود و بعد آن مدل را به استادکاری که کارگاه آجرسازی را در حیاط خانه راه انداخته است تحویل میدهیم تا یکییکی آجرها را شبیه مصالح قبل تراش داده و درست کند.
مازیار صارمی افزود: دور تا دور دیوارهای اصلی گربهروهایی را تعبیه کردهایم تا رطوبت دیوارها را با مصالح جذب کنیم تا عمر دیوارها را بیشتر کنیم. سقفهای چوبی خانه را نگه داشتیم و مرمت میکنیم تا معماری قدیمی خانه حفظ شود.
در فرایند مرمت این بنا، لایههای بازسازی سالهای پیش را از روی دیوار با حساسیت برداشتیم و به مصالح سنگی که از سنگهای دیوین همدان بود دست پیدا کردیم. ما با دستگاههای حساس اقدام به برداشت مصالح قبل کردیم تا توانستیم قالب اصلی و تاریخی بنا را دوباره متولد کنیم.
وی با اشاره به معماری خاص خانه که میتواند پس از مرمت و احیا بیانگر هنر معماری ایران باشد، گفت: از شاخصههای این بنا، آجرکاری پرکار متنوع و معماری درونگراست که متعلق به اوایل پهلوی است و به سبک بناهای درونگرا ساخته شده است.
عمده مصالح به کار رفته در این بنا سنگ در قسمت پی و آجر در جدارهها است و تزئینات آجرکاری بهصورت برجسته، خفته و راسته است و این بنا به لحاظ سبک معماری در ردیف بناهای سنتی است.
از نگاه من مرمت این بنا میتواند محله را توسعهمحور متحول کند کما اینکه اکنون شاهد تغییر مشاغل مغازههای اطراف خانه به مشاغل مرتبط با حوزه گردشگری هستیم و این یعنی تحول کسب درآمد در منطقه.
حمایت از مرمت خانهها انگیزهای برای دیگر سرمایهگذاران
رئیس اداره میراثفرهنگی شهر همدان در حاشیه بازدید از فرایند مرمت خانه نوریمقدم در گفتوگو با همدانپیام، گفت: این اتفاق نور امیدی است برای حفظ ابنیه تاریخی چراکه ورود سرمایهگذار و اقدام به حفظ میراثفرهنگی توسط بخش خصوصی میتواند بیانگر اشاعه فرهنگی قابل توجه باشد.
مجید جهانگیری افزود: این چنین بناهایی هویت مردم همدان استو امیدواریم در راستای فرهنگسازی و جذب گردشگر بتوانیم با هدف تحول اقتصاد محلات شاهد پا پیش گذاشتن سرمایهگذاران دیگر برای خرید و مرمت خانههای دیگر که واجد ارزش تاریخی هستند، باشیم.
وی بیان کرد: مرمت، احیا و بهسازی آثار تاریخی و باستانی به نوعی سرمایهگذاری در بخش عمرانی به حساب میآید که این امر نیز زمینه توسعه اقتصادی در مناطق و محلات شهر را در پی خواهد داشت.
توجه به این اماکن و تلاش برای مرمت و احیای چنین خانههایی با برنامه حمایت از سرمایهگذار همواره در دستور کار میراثفرهنگی است.
چه بسا پس از پایان مرمت این خانه و تعریف کاربری مناسب انگیزه برای دیگر سرمایهگذاران برای ادامه چنین راهی ایجاد شود که این خود اهمیت ویژهای دارد.
اشتیاق زندگی در بافتهای تاریخی و رونق کسبوکار
سرمایهگذار خانه تاریخی نوریمقدم، اما در مورد انگیزه و توضیح چرایی این تصمیم گفت: فرهنگسازی و اجرای برنامههای موفق در بافتهای تاریخی ساکنان این بافتها را مشتاق به زندگی در این مناطق میکند.
اجرای طرحهای مشاغل خانگی و رونق گردشگری با ایجاد زیرساختهای لازم در این مناطق علاوه بر رونق کسبوکار موجب ایجاد امید به زندگی در بین ساکنان میشود.
رامبد صداقت بیان کرد: خانههای تاریخی در همدان یکی از مواردی هستند که نشانگر هویت این دیار و تمدن کهن آن هستند. به همین دلیل حفاظت از این بناها امری لازم و حیاتی است. با اینحال برای اینکه در چارچوب اقتصاد بتوان به این مبحث پرداخت، باید به منفعت آن نیز توجه کرد. اگر در چارچوب مسائل اقتصادی به فرهنگ نگاه کنیم، خانههای تاریخی نیز از مقوله سرمایه به حساب میآیند.
به گفته وی مرمت خانههایی که واجد ارزش تاریخی هستند موجب حفظ و نگهداری بافتهای تاریخی توسط ساکنان این مناطق میشوند و این یعنی حفظ میراث غنی به واقع سود اقتصادی همیشه در ساختوساز نیست. گاهی با خلاقیت میتوان هم کسب درآمد برای محل سرمایهگذاری خود ایجاد کرد و هم همسایگان.
این سرمایهگذار بیان کرد: همواره در سطح ایران مطالعاتی برای آشنایی با معماری بوتیک هتل و حتی رستورانهای سنتی که در خانههای تاریخی ایجاد شده است با هدف برداشتن قدمی در این مسیر در شهرم همدان انجام دادم و اکنون خرسندم که توانستم بر این رویا جامهعمل بپوشانم و هویت تاریخی این محله و این خانه را با اعمال سرمایهگذاری زنده نگه دارم.
بر این باورم حفظ هویت و میراثفرهنگی امروز به مانند حفظ امانتی در دست ما است و باید برای انتقال آن به نسل آینده اهتمام کرد چراکه تاریخ ما را قضاوت میکند و در این راه بر دوش هر کس امکانی برایش فراهم است مسئولیتی سنگین نهاده شده است.
|