|
همدان با 400 هکتار حریم درجه یک و 2 و صد هکتار عرصه تاریخی با عنوان منظر فرهنگی؛ انتظار جهانی شدن را می‌کشد.
نقشه شهری و اتصالی که بین خیابان‌ها و رسیدن آنها به یکدیگر در همدان وجود دارد، بسیار حائز اهمیت هستند. این همان خصیصه‌ای است که همدان را از دیگر شهر‌ها متمایز کرد تا جایگاه شهری که در طول زمان با یک رویکرد خاص ایجاد شده و از نظر مفهومی ارتباط پیدا کرده است را تا عرصه جهانی شدن بکشاند.
شهریورماه 1399 پس از ورود جدی وزیر میراث فرهنگی کشور برای پیگیری پرونده ثبت جهانی همدان، معاون میراث فرهنگی از سایت تاریخی هگمتانه بازدید کرد.
از نگاه طالبیان؛ این مهم برای حفظ و معرفی همدان و تاریخِ شهر، بهترین اتفاق ممکن خواهد بود. سیر تحول معماری شهری همدان در یک مرکز تاریخی تا دوره معاصر با نگاه‌ها و رویکردهای مختلف از معاصر و جریان‌های شهرسازی متأخر صورت گرفته است تا یک هسته بسیار قدرتمند در شهر این را نشان دهد، ضمن اینکه ثبت منظر تاریخی شهری همدان، نقطه عطفی در شناساندن ظرفیت تاریخی این استان در عرصه بین‌المللی است.
از عرصه تا حریم تاریخی
در این زمینه معاون میراث فرهنگی استان همدان درباره روند تکمیل پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی شهر همدان می‌گوید: برای به ثبت جهانی رساندن این منظر به یک عرصه و یک حریم درجه یک و یک حریم درجه 2 نیاز داریم.
مریم مختاری‌موسوی معتقد است: سایت تاریخی هگمتانه با 35 هکتار و محدوده بازار تاریخی همدان و محور میدان مرکزی شهر تا میدان بوعلی که شامل جداره چپ و راست پیاده‌راه می‌شود؛ هم‌اکنون در بر گیرنده صد هکتار عرصه‌ای است که می‌توان به ثبت جهانی برسد.
وی می‌گوید: رینگ نخست شهر شامل بلوار مدنی، خواجه رشیدالدین، نظربیگ حریم درجه یک و بلافصل عرصه ثبت جهانی در پرونده منظر فرهنگی شهر همدان هستند.
و حریم درجه 2 منطبق با خط بافت تاریخی شهر همدان از محدوده مشخص شده برای ورود به لیست آثار جهانی هستند.
معاون میراث فرهنگی همدان به پروسه تشکیل پرونده ثبت جهانی منظر فرهنگی اشاره کرد و گفت: درحالحاضر تلاش این است برای به دست آوردن رضایت کارشناسان جهانی ضوابط عرصه ساخت‌وسازها را حفظ کنیم.
نقش تصمیم‌گیران شهری برای حفظ اصول ساخت
نباید هیچ تصمیم مغایر با ضوابط بافت تاریخی در محدوده‌های تعیین شده برای همدان حالا رقم خورد.
مختاری‌موسوی درحالی‌که نقش تصمیم‌گیران شهری برای حفظ اصول ساخت‌وساز در بافت تاریخی را مهم عنوان کرد، گفت: در قسمت‌هایی که حرایم تعیین شده‌اند موارد مختلفی مدنظر است؛ از جمله حفظ ارتفاع، شکسته نشدن خط آسمان و مخدوش نشدن گذرها؛ این به آن معناست که از این پس حفظ منظر تاریخی حرایم مشخص‌شده شهر همدان از اهمیت ویژه‌تری برخوردار خواهد بود.
در یک کلام باید گفت: انسجام بافت تاریخی در شهر همدان نباید برهم بخورد حتی در انتخاب مصالح مورد استفاده برای ساخت و سازها ضوابط مشترکی مشخص می‌شود که باید رعایت شود.
اولویت ما حفظ وضع موجود است
معاون میراث فرهنگی همدان عنوان کرد: اولویت برای ما حفظ وضع موجود است و اولویت‌های بعدی اصلاح معایب ساخت و سازهای گذشته، درحالحاضر محورهای گردشگری و تاریخی در بافت تعیین شده در شهر همدان درحال مطالعه و شناسایی است.
به‌عنوان مثال محور عباس‌آباد و خیابان شریعتی یکی از محورهای گردشگری همدان به حساب می‌آیند و یا از زمان قاجار محلاتی در همدان شکل گرفته است که واجد ارزش تاریخی است و برخی از ساختار محلات همچنان حفظ شده است.
ردپای هنر معماری معماران عصر حاضر در برخی ابنیه درحالحاضر جایز اهمیت است.
و این نمونه‌ای از داشته‌های تاریخی است که باید برای به ثبت جهانی رسیدن منظر فرهنگی شهر همدان برای حفظ سیمای تاریخی آنها تلاش کرد.
در یک کلام منظر شهری که حالا ثبت آن برای همدان مطرح است در بر گیرنده تمام عناصر شهری است و به هیچ یک از این عناصر نباید خدشه وارد شود.
برای این مهم لازم است همه دستگاه‌های اجرایی و ذی‌نفع مشارکت جدی را داشته باشند و لازمه این مشارکت آگاهی از عوایدی است که پس از جهانی شدن منظر فرهنگی نصیب شهر همدان خواهد شد. از جمله این دستاوردهای جهانی می‌توان به جذب گردشگر خارجی و اختصاص اعتبار جهانی از سوی سازمان یونسکو به همدان اشاره کرد که می‌تواند ناجی اقتصاد فرهنگی استان همدان در آینده باشد.
اگرچه پیگیری‌ها جدی است اما از نگاه دیگر مسئولان کشوری در وزاتخانه میراث فرهنگی می‌گویند، پرونده‌ای که برای ثبت جهانی می‌فرستیم نباید هیچ گزینه منفی پس از بررسی یونسکو داشته باشد؛ زیرا ایران برای ثبت آثار خود در فهرست جهانی یک سهمیه در سال بیشتر ندارد.
نباید پرونده‌ای برای ثبت جهانی به یونسکو برود که برگشت بخورد، با این تفاسیر باید امیدوار بود این‌بار با همراهی متولیان امور شهری و مسئولان میراث فرهنگی پرونده جهانی شدن منظر فرهنگی همدان تا هگمتانه به‌صورت بی‌نقص و کامل پیگیری شود.
|
