|
ششمین میزگرد «جهانشهر» خبرگزاری ایسنا با موضوع «بحران آب در همدان» برگزار شد و اساتید دانشگاه، مسئولان و فعالان محیط زیست به بیان دیدگاه‌ها و نقطه‌نظرات خود پرداختند. که برخی آن را بزرگترین تهدید اقتصادی و اجتماعی می‌دانند و برخی دیگر نیز از بحران آب آشامیدنی سخن می‌گویند.
در این میزگرد ابوالقاسم سوزنچی، کشاورز نمونه استان و رئیس خانه کشاورز همدان، رضا بهراملو، نویسنده، دبیر اجرایی همایش منطقه‌ای بحران آب و عضو هیأت علمی مرکز تحقيقات کشاورزی و منابع طبيعی استان همدان، سعید رسولی، معاون آبخیزداری اداره‌کل منابع‌طبیعی و آبخیزداری استان همدان، ابراهیم فرامرزی‌موحد، مدیر آب و خاک و امور مهندسی سازمان جهادکشاورزی استان همدان و محمد سوزنچی، کارشناس‌ارشد اکوتوریسم، فعال محیط زیست و مدیرعامل انجمن حیات سبز ایران به بیان نقطه‌نظرات و دیدگاه‌های خود پرداختند.
مسئولان سیاسی و نمایندگان مجلس هم مقصرند
ابوالقاسم سوزنچی، کشاورز نمونه استان و رئیس خانه کشاورز همدان در ابتدای این نشست با بیان اینکه بحران آب یک امر تاریخی بوده است، تأکید کرد: تاریخ نشان‌دهنده بحران آب است و اگر شما کتیبه‌های گنجنامه را هم نگاه کنید، می‌بینید داریوش و خشایارشاه به اهورامزدا از دیو دروغ و دیو خشکسالی پناه برده‌اند اما پدران ما هوشیارانه با این مسأله برخورد داشته‌اند.
وی با اشاره به مصوبه مجلس در اواسط دهه 80 درباره چاه‌های آب خاطرنشان کرد: به دنبال این اقدام مجلس، 300 هزار چاه‌های غیرمجاز اضافه شد و این بدین معناست که قانون نه تنها کمکی به این مسأله نکرد بلکه سرعت تخریب را بالا برد. این کشاورز نمونه با انتقاد از مدیریت کلان حوزه آب در طول چند سال گذشته یادآور شد: تنها وزیری که مسأله آب را درک می‌کرد، چیت‌چیان بوده است اما وزرای قبلی اصلاً و ابداً توجهی نداشتند و تنها کارشان سدسازی بود. وی با بیان اینکه در سمینارها، همایش‌ها و نشست‌های تخصصی بحران آب، همه به دنبال مقصر هستند، گفت: علاوه بر وزارت نیرو و جهادکشاورزی، مسئولان سیاسی و نمایندگان مجلس نیز مقصرند اما توصیه ما این است که خیلی دنبال متهم نباشیم و «الان چکار بکنیم؟» باید مسأله اصلی باشد.
کشت زعفران در همدان خیانت به صنعت زعفران کشور
رئیس خانه کشاورز استان همدان درباره صحبت‌های مطرح شده درباره کشت زعفران در استان گفت: اعتقاد بنده این است که کشت زعفران در همدان خیانت به صنعت زعفران کشور است چرا که 270 تن ظرفیت جهانی مصرف زعفران است که 250 تن در ایران تولید می‌شود اما کشش بازار جهانی تا 700 تن نیز هست در حالیکه ما برای بستر بازار مصرف هیچ‌کاری انجام نداده‌ایم و این موجب آسیب و ضرر به کشاورزانی می‌شود که سال‌ها کار آنها کشت زعفران بوده است.
71 درصد میزان مصرف آب در بخش کشاورزی
نویسنده، دبیر اجرایی همایش منطقه‌ای بحران آب و عضو هیأت علمی مرکز تحقيقات کشاورزی و منابع طبيعی استان همدان در ادامه این میزگرد با انتقاد از آمارهای اعلام شده مبنی بر استفاده 90 درصدی آب در بخش کشاورزی اعلام کرد: بخش‌های شرب و صنعت به علت اینکه کنتور دارد، قابل اندازه‌گیری است اما در حال حاضر با محاسبه میزان بار ضرب و مساحت کل کشور یک حجمی به دست می‌آید و میزان تبخیر کم شده و الباقی آن به پای کشاورزی نوشته می‌شود.
رضا بهراملو ادامه داد: مؤسسه تحقیقات فنی و مهندسی طبق پژوهش‌های جدیدی که انجام داده و البته این پروژه‌ها نیز ادامه دارد، حدود 71 درصد میزان مصرف آب در بخش کشاورزی است و در طرح‌های جدید میزان دقیق مصرف آب در بخش کشاورزی نیز در حال اندازه‌گیری است.
این مدرس دانشگاه در ادامه صحبت‌های خود در علت‌یابی بحران آب گفت: نهادها و دستگاه‌های متولی هر کدام عملکرد جزیره‌ای داشته‌اند و از شرکت آب منطقه‌ای و جهادکشاورزی گرفته تا منابع طبیعی هر کدام یکدیگر را متهم می‌کنند.
بحران آب نباید ما را از فرسایش خاک غافل کند
در ادامه این میزگرد معاون آبخیزداری اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همدان با تأکید بر نهایت استفاده از آب‌های سطحی، گفت: با وضعیت سدها و سطح گسترده تبخیر آب، به صلاح نیست که مسائلی چون نهضت سدسازی مطرح شود و بهتر این است که تغذیه مصنوعی و تقویت سفره‌های آب‌های زیرزمینی در این بخش اعمال شود. سعید رسولی، تصریح کرد: در سطح استان یک مطالعه توجیهی در حد یک میلیون و 200 هزار هکتار بابت اجرای عملیات آبخیزداری داریم که مطالعات تفصیلی اجرایی 670 هزار هکتار آماده بوده و نزدیک 270 هزار عملیات اجرایی انجام شده است و خوشبختانه امسال با رشد اعتباری 5/2برابری برای آبخیزداری نسبت به سال‌های گذشته داریم.
معاون آبخیزداری اداره‌کل منابع طبیعی استان همدان ادامه داد: در بحث آبخیزداری می‌توانیم با مخازن کوچک و کنترل شیب حد، زمینه نگهداری و نفوذ آب را فراهم کنیم و یکی از مهمترین راهکارها در رفع بحران آب همین آبخیزداری است.
وی در پایان با اشاره به صحبت‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی در اسفند 93 تأکید کرد: باید توجه داشته باشیم که بحران آب ما را از موضوع فرسایش خاک غافل نکند.
اگر سامانه‌های نوین آبیاری را اجرا نمی‌کردیم با خشکسالی مزمن روبه‌رو بودیم
ابراهیم فرامرزی‌موحد، مدیر آب و خاک و امور مهندسی سازمان جهادکشاورزی استان همدان دیگر میهمان میزگرد «جهانشهر»، در ابتدای صحبت‌های خود با تأکید بر اینکه اعتقادی ندارد که در گذشته حتما مدیریت آب بوده و در حال حاضر این مدیریت نیست، گفت: در گذشته انرژی نبود که کسی بتواند آب را از اعماق به سطح زمین بیاورد. میانگین بارندگی بلندمدت ما ثابت است و گاهی هم در سال‌هایی که بحث خشکسالی هست خیلی کمتر شده و افزایش جمعیت نیز داشته‌ایم و ورودی آب کمتر شده است.
وی با اشاره به اینکه همدان در اجرای سامانه‌های نوین آبیاری رتبه سوم را دارد، خاطرنشان کرد: ماده 11 قانون تشکیل وزارت جهادکشاورزی تأکید دارد که آب در زمان و مکان معین تحویل کشاورز و بهره‌بردار شود.
فرامرزی‌موحد با بیان اینکه اگر سامانه‌های نوین آبیاری را اجرا نمی‌کردیم شاید دشت‌ها همگی خشک شده بودند، افزود: اینها نشان مدیریت است و ما از آبیاری سنتی یک قدم جلوتر رفته‌ایم و در حال حرکت به سمت سیستم‌هایی با راندمان‌های بالاتری هستیم.
هنوز ما مدیری را برای بحران آب محاکمه نکرده‌ایم
محمد سوزنچی، کارشناس ارشد اکوتوریسم، فعال محیط زیست و مدیرعامل انجمن حیات سبز ایران با انتقاد از طرح موضوعاتی مبنی بر اینکه خیلی به مقصران بحران آب پرداخته نشود، گفت: مگر می‌شود بدون مقصریابی به نتیجه رسید؟ وقتی مقصریابی انجام نشود، در دفعات بعدی هر کسی مقصر باشد با خود می‌گوید نفر قبلی را محاکمه نکرده‌اند پس من را نیز محاکمه خواهند کرد و با گذشت چهار دهه هنوز مدیری را در جمهوری اسلامی برای موضوع آب محاکمه نکرده‌ایم.
این فعال محیط زیست با بیان اینکه مدیریت ضعیف باعث شده که بحران آب نمود پیدا کند، با ذکر مثال سرریز شدن سد اکباتان در سال گذشته یادآور شد: با سرریز شدن این سد همه فراخوان زدند و نماز شکر خواندند و از امام جمعه تا استانداری اظهارخوشحالی کردند و به آن مدیر جایزه دادند اما حالا که 6 ماه گذشته، مسئولان ارشد استان می‌گویند که بحران آب آشامیدنی داریم.
|
