هر سال در فصول گرم موضوع آبیاری سبزیجات با پساب رها شده از شیرابهها نقل محافل خبری و مردمی شده و برای مدتی موجب آزردهخاطری برخی مسئولان میشود.
شاید برخی ندانند که نه فقط در حواشی شهر، بلکه در برخی نقاط گردشگری همدان نیز پساب رهاسازی میشود، اما همه درباره سرنوشت آن نظر مشابهی دارند که استفاده از آن برای کشت سبزی و محصولات کشاورزی غیرقانونی است.
در تکمیل این اظهارنظر هم باید گفت که براساس ماده ۶۸۸ قانون مجازات اسلامی هر اقدامی مانند آلوده کردن آب آشامیدنی و توزیع آن، دفع غیر بهداشتی فضولات دامی و مواد زاید، تخلیه سموم در رودخانهها و استفاده غیرمجاز از فاضلاب خام یا پساب تصفیهخانههای فاضلاب برای مصارف کشاورزی ممنوع است.
از طرفی امسال همدان نیز مانند بسیاری از دیگر مناطق کشور پیشبینی خشکسالی دارد، به عبارتی با این شرایط نیاز آب در کاشت سبزی و صیفیجات و ابهام در آبیاری مزارع و زمینهای کشاورزی با فاضلاب شهری و تصفیه نشده یکی از مهمترین دغدغههای کارشناسان و دلسوزان حافظ محیطزیست در همدان شده است، زیرا در کنار آسیب به محیطزیست و سلامت مزارع کشاورزی با ارتباطی که با سلامت شهروندان جامعه دارد میتواند عامل بروز بیماریهای خطرناکی از جمله سرطان در بین آنان شود.
متأسفانه گزارشها و بررسیهای انجام شده در حاشیه شهر و حتی برخی نقاط از همدان که به علت آبوهوای خوش اکنون به نوعی تفرجگاه مردم هم شده است نشان میدهد انواع سبزی، صیفی و محصولاتی که در این زمینها تولید میشود، به طور عمده با فاضلاب پرورش داده میشود و بدون هیچ نظارتی هم برداشت و هم به فروش میرسد.
پساب و فاضلاب شهری منبع آبی است که ارتباط مستقیم با مصرفگرایی مردم دارد به این معنا که میتوان گفت در اثر هجوم فرهنگ مصرفگرایی در بین مردم روز به روز فاضلابها هم در حال افزایش هستند، به همین علت پیشنهاد بسیاری از دلسوزان و حافظان محیطزیست این است که نه تنها این پسابها به حال خود رها نشوند، بلکه بهتر است بر روی آن تصفیه تکمیلی انجام شود تا بتوانیم در تمام قسمتها از آن حتی در بخش کشاورزی هم استفاده کنیم.
در این میان اما همواره مدیران آبی استان معتقدند هیچ برداشت مستقیمی از پسابها و فاضلاب شهری برای مصارف کشاورزی انجام نمیشود و همواره با برداشتکنندگان مستقیم که غیرمجاز تلقی میشوند، برخورد قانونی انجام میشود و در صورت مشاهده و یا گزارش مردمی، پس از اخذ دستور دادستان ادوات آنها جمعآوری میشود.
از طرفی ارزش اقتصادی پساب فاضلاب هم نکته جدیدی نیست که تاکنون نشنیده باشیم، استفاده اقتصادی از این مایع بدبو برای تولید ثروت تجربهای است که کشورهای پیشرفته سالهاست آن را معرفی و از آن بهرهبرداری کردهاند، اما متأسفانه در استان ما درصد استفاده مفید از این تجربیات به حدی پایین است که گفتنی نیست و این طلای بدقیافه نه تنها از دست میرود، بلکه به جای اینکه راهی پیش پای توسعه بگذارد، در بسیاری از موارد باری بر دوش آن شده است.
این شرایط در حالی است که بر اساس قانون کنترل و نظارت جهاد کشاورزی بر اراضی زیرکشت، مؤثرترین راه حل این معضل است، زیرا کشاورزان از خدمات متعدد این ارگان بهرهمند میشوند.
در این بین انتظار میرود جهاد کشاورزی به عنوان متولی بخش کشاورزی تصفیه تکمیلی برای مزارع کشاورزی را مدیریت و اجرا کند تا بتوانیم در همدان نه تنها محصولات را عرضه و به فروش برسانیم، بلکه با استفاده از علوم و تخصص از فاضلابهای تولید شده نهایت بهرهبرداری را در این بخش داشته باشیم.
در همین راستا باید گفت نظارت در مسائلی که با سلامت مردم در ارتباط است، اهمیت ویژهای دارد، اما برخی از مسئولان هنوز این موضوع را جدی نگرفتهاند در حالی که این مسأله تا جایی پیش رفته است که امروز شاهد سبزیهای سرطانی بر سر سفرههای مردم هستیم.
|