|
اینکه تورم سنگینی در دو سال گذشته در ایران بوده یک مطلب است اینکه تورم در مهرماه نیم درصد بوده مطلبی دیگر. تورم مهر ماه گواه این است که سود فعال اقتصادی در مهرماه از محل تورم نبوده در حالیکه در دو سال گذشته ٩٠ درصد سود فعال اقتصادی از محل تورم بوده است .
در لحظه تهیه گزارش دلار نیمائی 690 تومان ارزان‌تر از دلار آزاد است، بانک مرکزی در نرخ دلار نیمائی دخالت نمی‌کند و نرخ دلار نیمائی را بازار تعیین می‌کند. پائین بودن 690 تومانی دلار نیمائی نسبت به بازار آزاد به این خاطر است که تقاضا نیست.
چک‌های رمزدار وصول شده در هر ماه حجم معاملات کلان در کشور را نشان میدهد و مقایسه مقدار آن با گذشته سطح انتظارات تورمی را نشان میدهد. حجم چک‌های رمزدار معامله شده در شهریور 120 هزار میلیارد تومان و مساوی معدل ماهانه سال 95 است با لحاظ کردن قیمت دلار، حجم معاملات کلان در کشور 30 درصد سال 95 است که گواه صفر شدن انتظارات تورمی است. کاهش ٧٠ درصدی معاملات کلان در کشور گواه کاهش فروش فعالان اقتصادی است.
در دو سال گذشته سود فعال اقتصادی از تورم بود در آذر ماه سود فعال اقتصادی باید از محل سود عملیاتی باشد. (این تحلیل فقط برای آذر ماه اعتبار دارد و برای ماه‌های بعد هر ماه بروز میشود)
فعالان اقتصادی که سرمایه در گردش را از محل استقراض تأمین می‌کنند بهره بانکی را تاکنون از محل تورم پرداخت می کردند منبعد بهره بانکی را باید از محل سود عملیاتی پرداخت کنند پرداخت بهره بطور متوسط 22 درصد از محل سود عملیاتی در 80 درصد موارد توجیه اقتصادی ندارد. دلار نیمائی 690 تومان از دلار آزاد پائین تر است و استراتژی دولت پائین نگهداشتن دلار نیمائی نسبت به دلار آزاد نیست و علت پائین بودن تقاضا برای دلار نیمائی است نکته به این بازمی‌گردد که مصرف کننده دلار نیمائی عمدتاً صنایع بودند و وقتی قرار باشد صنایع ارز را به قیمت آزاد خریداری کنند و محصول را نیر به قیمت آزاد بفروشند بسیاری از این صنایع توجیه اقتصادی خود را از دست می‌دهند علت پائین بودن 690 تومانی دلار نیمائی نسبت به دلار آزاد، کاهش تولید در صنایعی است که با ارز نیمائی کار می‌کردند و علت کاهش تولید نیز غیر اقتصادی شدن تولید در برخی از صنایع داخلی با از بین رفتن اختلاف ارز دولتی و آزاد است.
صادرکنندگان باید 50 درصد از ارز صادراتی را در سامانه نیما عرضه کنند و علت پايین بودن قیمت ارز نیمائی این است که تقاضا برای ارز نیمائی کمتر از 50 درصد صادرات است. برای اینکه اختلاف ارز نیمایی و بازار آزاد صفر شود باید صادر کنندگان موظف شوند به جای ۵٠ درصد فقط ٣۵ درصد از ارز نیمایی را در سامانه نیما ارائه دهند تا بین ورود و خروج سامانه نیما تعادل ایجاد شود.
با وجودی که ارز نیمائی 690 تومان پائین تر از ارز آزاد است افزایش 150 تومانی قیمت دلار در بازار آزاد باید علت دیگری داشته باشد قاعدتا باید با کاهش تقاضا برای ارز نیمائی، ارز در بازار آزاد تحت فشار نزولی قرار می‌گرفت.
علت افزایش نرخ دلار در بازار آزاد کم شدن درهم در بازار است.
علت دیگر مهار نرخ ارز نیمایی، ممنوع کردن دسته دیگری از کالاهايی است که در داخل تولید میشود و این تقاضا برای ارز نیمایی را کاهش داده است.
* محمدحسين اديب
|
