|
زمانی‌که از یک بیماری واگیردار و شیوع آن صحبت می‌کنیم، باید به مفهوم انگ‌زنی و یا برچسب زدن در کنار بیماری هم توجه داشته باشیم. به‌طور کلی برچسب‌زنی یک پدیده روانی اجتماعی است که درواقع به انگ‌زنی، طرد و انزوای فرد منجر می‌شود.
احساس طرد و جدا شدن از دیگران، حتی از نزدیک‌ترین کسان زندگی‌شان تجربه‌ای تلخ است که این روزها خیلی برای ما آشنا است، افرادی که به آن‌ها برچسب و انگ بیماری به‌خصوص بیماری واگیردار زده می‌شود معمولاً این حس را تجربه می‌کنند.
درواقع یک وضعیت نامطلوب در جامعه تلقی می‌شود و این مقوله چنان مهم است که برچسب زدن همیشه به‌عنوان مانعی در برابر بهبود بیماری همچنین پذیرش درمان و مراجعه فرد برای درمان شناخته می‌شود، درنتیجه فردی که برچسب می‌خورد در جامعه به‌عنوان فردی کم‌ارزش یا بی‌ارزش تلقی می‌شود و سبب می‌شود که هویت آن فرد خدشه‌دار شود.
برچسب‌زنی به بیماران مبتلا به کرونا موجب انزوای اجتماعی می‌شود
یک جامعه‌شناس در گفت‌وگو با خبرنگارهمدان پیام در این‌باره گفت: در بحث گسترش و شیوع ویروس کرونا که درحال تبدیل شدن به یک انگ اجتماعی است، افراد مبتلا را منزوی می‌کند، ما شاهد پیامدهای منفی ناشی از رفتارهای غلط و ناسالم در محیط خانواده و جامعه نیز نسبت به این افراد هستیم.
انگ زدن به فرد بیمار بر تمام کارکردهای روانی و اجتماعی او تأثیرات جدی می‌گذارد؛ ترس از برچسب زنی، مورد تبعیض قرارگرفتن، طرد از اجتماع، اجتناب از انجام غربالگری و حتی ترس از انجام تست کرونا و قرنطینه شدن موجب بروز رفتارهای ناهنجاری در بعد اجتماعی خواهد شد.
محمد مبارکی افزود: ویروس کرونا به‌عنوان عاملی برای تهدید جامعه تلقی می‌شود که موجب کاهش تعاملات اجتماعی و ارتباطات میان‌فردی شده است. در این اپیدمی نه‌تنها بسیاری از رفتارهای انسانی از قبیل دست دادن، درآغوش گرفتن و دیده‌بوسی و ... بین افراد از بین رفته است بلکه رفتارهایی مانند بی‌اعتنایی، فاصله و دور شدن از یکدیگر به عنوان رفتاری عادی و نوعی بی‌اعتمادی و بیمار‌پنداری تلقی می‌شود.
وی با اشاره به سایر جنبه‌های منفی این بیماری که موجب کاهش روابط هم‌بستگی اجتماعی و منحل شدن روابط اجتماعی و انسانی در جامعه می‌شود،گفت: در این شرایط رفتارهای خودخواهانه معطوف به جسم و روان ایجاد می‌شود که افراد سعی می‌کنند از دیگری حتی‌الامکان دوری کنند و درنتیجه نوعی رفتار تبعیض‌آمیز و سودجویانه در جامعه افزایش پیدا می‌کند.
بررسی عوامل مؤثر برچسب‌زنی
بر بیماران
این استاد دانشگاه عنوان کرد: برای بررسی عوامل مؤثر برچسب‌زنی، می‌توانیم به موارد ذیل اشاره کنیم:
نخستین عامل ترس است، ترس از بیماری بر ذهن و رفتار جامعه و فرد موردنظر تأثیر می‌گذارد که به مخفی کردن بیماری و تقویت احساسات منفی منجر می‌شود؛ همچنین انسانیت و اخلاقیات را زیر سؤال می‌برد و ممکن است فرد از رفتارهای سالم اجتناب کند.
دومین عامل باورهای نادرست و پیش‌فرض‌هایی است که افراد در جامعه نسبت به این ویروس دارند. باورهایی از قبیل اینکه افراد مبتلاشده بهبود پیدا نمی‌کنند، نمی‌توانند دیگر در جمعی مشارکت داشته باشند، کودکان به این بیماری واگیردار مبتلا نمی‌شوند و درصد بیشتری از سالمندان و افراد مسن منتقل‌کننده و در معرض ابتلا به این بیماری هستند، از مواردی است که سبب ایجاد برخی معضلات اجتماعی می‌شود و استرس و نگرانی‌هایی را برای افراد سالم هم به‌دنبال خواهد داشت.
عامل سوم افراد بیماری است که به‌دلیل شرایط پیش‌آمده، از طرف دیگران مورد سرزنش و تحقیر قرار می‌گیرند و از نظر روحی، روانی و جسمی تجربه بدی را کسب می‌کنند؛ در این شرایط ما می‌توانیم با افرادی که به این ویروس واگیردار مبتلا شده‌اند از طریق شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی ارتباط داشته باشیم تا با همدردی و همدلی، به آنان امیده داده و از طرد و انزوا و انگ‌زنی به این بیماران جلوگیری کنیم.
مهم‌ترین راهکارها
برای کاهش برچسب‌زنی در جامعه
مبارکی یادآور شد: مهم‌ترین راهکار، پذیرفتن واقعیت‌های اجتماعی است، در وهله نخست در برخورد با مبتلایان به این بیماری نباید بترسیم و با خونسردی و احترام به طرف مقابل، فاصله‌گذاری اجتماعی را رعایت و همچنین با اطلاعات دقیق از منابع معتبر در رابطه با کرونا باید از شایعات و تصورات غلط دوری کنیم.
وی در ادامه افزود: همچنین باید در انتخاب کلمات هم دقت داشته باشیم، شیوه بیان کلمات چه به‌صورت منفی و چه مثبت، ممکن است تأثیر عمده بر دیدگاه اطرافیان داشته باشد. به‌طور مثال کلماتی مانند مشکوک و قربانی جزو کلماتی هستند که بار منفی دارد و نگرش ناخوشایندی در افراد جامعه ایجاد می‌کند.
مبارکی در پایان بیان کرد: نباید منتظر پایان این ویروس در آینده‌ای نزدیک باشیم بلکه باید با تغییر سبک زندگی و نگاه جدید نسبت به وضعیت از پیامدهای منفی آن بپرهیزیم و از فرصت‌های مثبت این ویروس استفاده کرده و به بهبود جامعه تلاش کنیم.
|
