|
فراملی و ملی نگاه نکنیم یک بار هم که شده است کلاه خودمان را در استان بگیریم، باد نبرد.
این روزها شرایط کسب و کار بحرانی است اما آیا می‌توان با کاسه چه کنم چه کنم دست گرفتن راه پر چالش این روزها را هموار کرد.
روزگاری نه‌چندان دور به برکت پویا شدن واحدهای خدمات‌رسان گردشگری در همدان دیگی بود و سفره‌ای پهن و بریز و بپاشی که قرار بود به واسطه اینها جثه نحیف گردشگری در پایتخت تاریخ و تمدن ایران زمین روز به روز تنومندتر شود و روزگار بر وفق بچرخد.
اما در آن چرخش روزگار بیشتر به روزمرگی‌ها تن دادیم و گذاشتیم روزها به حساب بی حساب کتاب آینده بگذرد .
آنروز که رویدادهای جهانی گردشگری راه به سوی همدان کج کردند و سال 2018 همدان نقل محافل گردشگری شد آیا مسئولان و برنامه‌ریزان گردشگری استان همدان، مشاوری، کارشناسی، تحلیل‌گری را دعوت کردند تا بگوید از شرایط مطلوب آنروز برای آینده نامعلوم فردا چگونه بهره‌برداری کنیم .
آنقدر بی‌تفاوت از حال خوش آن دوران گذشتیم که خارج از تصورمان به روزهایی با حال ناخوش امروز سرازیر شدیم حالا به این اتفاق نظر رسیده‌ایم که فرصت‌سوزی‌ها جای فرصت‌طلبی را در گردشگری گرفت .
فرصتسوزیهای بی‌شمار
در گردشگری همدان همواره با فرصتسوزیهای بی‌شماری مواجه بوده و فرصت‌های جذب سرمایه‌گذاری خارجی، خروج از انزوا، یکپارچگی تجاری استان با محوریت گردشگری، عضویت در اتحادیه‌های درآمدزای گردشگری کشور و حتی دنیا، بهره‌مندی از انتقال و سرریزهای تکنولوژیک را از دست داده‌ایم.
دیروز گردشگری با همه کم و کیف خود گذشت حالا هیچ بنگاه اقتصادی چه گردشگری و چه غیر گردشگری این روزها حالش خوب نیست.
اگر در فردای کرونا به‌دنبال کسب درآمد و گسترش روابط هستیم باید بتوانیم محورهای به روز و پویای اقتصادی را در این حوزه پویاتر و چابک‌تر معرفی کنیم، گردشگری که مهم‌ترین رکن بخش تجارت در خدمات است، می‌تواند یک فرصت طلایی را برای اقتصاد همدان فراهم کند اما این بخش خلاقیت می‌خواهد پیدا کردن فرصت از تهدید می‌خواهد .
گردشگری همدان همچون دیگر مناطق ایران و دنیا خسارت‌هایی در سال 99 بر خود دیده است.
زخم‌هایی که به سختی درمان می‌پذیرد، اعتمادی که به صعوبت به گردشگران خارجی و گاهی داخلی برمی‌گردد و تصویری که سال‌ها مردم و گردشگران به‌رغم تلاش سیاست و رسانه برای اصلاح آن می‌کوشیدند و حالا اینطور کوتاه‌مدت نقش بر آب شد.
تصویر امنی که دیگر به این آسانی در نگاه گردشگر‌ها قابل بازگشت نیست و ذوق و شوق سفری که دیگر در نزد مردم ایران هم وجود ندارد. کرونا هم دیر یا زود می‌رود، مرز‌ها گشایش می‌یابند، شرکت‌های هواپیمایی پرواز‌های خود به ایران را از سر می‌گیرند و مردم از قرنطینه خارج می‌شوند. ولی برای دوباره جان گرفتن این صنعت مملو از ظرفیت‌های مادی و معنوی چه می‌توان کرد؟
کرونا دیر یا زود همچون سایر مسائلی که بشر به آن دست و پنجه نرم کرده است جای خود را به دوره پساکرونا خواهد داد.
همانطور که فرصت‌های گذشته از دست رفت؛ برخی فرصت‌های این دوران برای کسب و کار نیز زودگذر و موقتی هستند و در شرایط پس از کرونا برنامه‌های استراتژیک خود را تغییر خواهند داد؛ پس لازم است به جای شکوه کردن از شرایط بد اقتصادی امروز برای فردای مطلوب‌تر راهکار پیدا کرد .
رویکرد دوران پساکرونا
صادقی کارشناس اقتصاد معتقد است: درست است که این صنعت، بیش از بخش‌های اقتصادی دیگر دچار لطمه شدید شده است و بسیاری از فعالیت‌های مرتبط را به تعطیلی کشانده اما باز باید نگاه عمیق‌تری به تمایز بین تهدید یا فرصت در صنعت گردشگری در شرایط فعلی و دوران بعدی کرونا ایجاد شود. شکی نیست که در دوران پساکرونا، رویکرد جدیدی در تجارت بین‌الملل و تقسیم منافع و منابع بین کشورها و بنگاه‌ها ایجاد می‌شود. به‌نظر می‌رسد، صنعت گردشگری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار خواهد بود، زیرا بازنگری سمت عرضه و ایجاد تقاضا هر دو بازوی مناسبی برای راه‌اندازی و پویایی صنعت گردشگری خواهد بود.
وی می‌گوید: شاید بیش از هر صنعت دیگر، خلاقیت کارآفرینی و فناوری بتواند تجارت گردشگری را نجات بدهد و عرضه خدمات گردشگری را به‌عنوان بخش صادرات خدمات فعال‌تر کند. بر این اساس و با توجه به انتظارات انباشته شده برای گردشگری در دوره پساکرونا، این نوید وجود دارد که فعالیت‌های گردشگری با رویکرد نوین در این نوع تجارت و با شدت بیشتری شکل بگیرد. پس با توجه به مطالب اشاره شده، می‌توان به فرصت‌های پیش‌رو در صنعت گردشگری نسبت به تهدیدهای عارض شده بر آن وزن بیشتری داد.
بزرگترین سقوط
کارشناس ارشد برنامه‌ریزی گردشگری می‌گوید: براساس پیش‌بینی سازمان جهانی گردشگری، صنعت گردشگری جهان به‌دلیل اپیدمی بیماری کرونا در سال ۲۰۲۰ حدود ۷۰ درصد کوچک می‌شود و این بزرگترین سقوط این صنعت از دهه ۱۹۵۰ خواهد بود. خسارات به‌وجود آمده یا قابل پیش‌بینی، اثرات مستقیم و غیرمستقیم زیادی بر اقتصاد کشورها وارد می‌کند.
گردشگری از جمله بخش‌های اقتصادی اشتغال‌زایی است که با بخش‌های بالادستی و پایین‌دستی در حوزه‌های خدماتی، کشاورزی و صنعتی گره می‌خورد.
سمیرا محمدزاده معتقد است: گردشگری در دوره رونق فرصت‌های شغلی زیادی ایجاد می‌کند، ولی شغل‌های زیادی هم در دوره بحران آن از بین می‌رود. کارشناسان و سیاست‌گذاران گردشگری، همواره به‌ویژگی در «ایجاد شغل» و «تخریب شغل» این صنعت توجه دارند و براساس آن، تحلیل و برنامه‌ریزی می‌کنند. عمده نگرانی سازمان جهانی گردشگری نیز تخریب شغل در دوران بحران و پس از آن است. بنابر اعلام دبیرکل سازمان جهانی گردشگری، بحران ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، شغل‌های زیادی را از بین برده و آمار آن ممکن است به رقمی درحدود ۱۱۰ میلیون شغل در سراسر جهان در سالجاری برسد.
حال این نکته وجود دارد، با توجه به بحران کرونا که در اقتصاد جهانی و حتی اقتصاد ایران اثرات ناخوشایندی را ایجاد کرده است، باید به عارض شدن این بحران در صنعت گردشگری، به‌عنوان یک تهدید نگاه کرد؛ یا اینکه یک فرصت ایجاد شده مطلوب نسبت به سایر بخش‌های اقتصادی در دروان پسابحران خواهد بود؟
نقش دولت حمایت یا دخالت؟
کارشناس ارشد برنامه‌ریزی گردشگری نیز می‌گوید: اهمیت نقش دولت برای بیرون آمدن از این شرایط در تلاش برای ثبات نمودار می‌گردد. آزمونی که در نحوه افزایش و اعلام قیمت بنزین از آن موفق بیرون نیامد. در شرایطی که نمی‌توان برای چند روز آتی برنامه‌ریزی کرد و ثباتی وجود ندارد (چه از حیث اقتصادی و چه سیاسی)، چطور می‌توان امید به ساختن داشت و برای توسعه تلاش کرد؟
اما آیا می‌توان بی‌تفاوت دود شدنِ آنی نتایج زحمات شبانه‌روزی در حوزه گردشگری را در چند سال دید؟
به اعتقاد مهرداد میرشاه‌ولد: در همین روزها کارشناسان بر این باورند نقش دولت تسهیل‌گری در حوزه گردشگری است. تسهیل شرایط ویزا به‌ویژه برای شهروندان کشور‌های خاص و خبرنگاران، بهبود و توسعه زیرساخت‌های گردشگری برای جذب توریست‌های نیازمند به خدمات درمان، ارائه امکانات و خدمات جانبی مانند پوشش‌های بیمه‌ای و ..است.
ما مردمان دوران‌های سخت هستیم در هر حرفه‌ای، این دوران هم با تمام سختی‌ها خواهد گذشت و درس‌های بزرگی به تاریخ این دیار خواهد داد. نقش و مسئولیت ما در این گذر تلخ تاریخی چه خواهد بود؟
بازیگران اصلی در صنعت گردشگری، تورگردانان و دفاتر مسافرتی می‌باشند که می‌بایست اقدام به ایجاد هدف، برنامه‌ریزی، بازاریابی، طراحی و آماده‌سازی بسته‌های سفر در فضای مجازی و دیگر خدمات سفر کنتد، بنابراین وجود افراد آموزش‌دیده، مجرب و کارآزموده در دفاتر مسافرتی ضروری است تا برای فعالان استان این مهم را آموزش دهند که برای خروج از این شرایط کدام راهکار کارآمدتر است، برگزاری تورهای مجازی تغییر شغل تعریف مسیر متفاوت .... البته ناگفته نماند که باید برای رسیدن به این امر مهم دولت تنها کافی است بخش خصوصی را حمایت کند و در اجرای برنامه‌ها دخل و تصرفی نداشته باشد.
|
