|
در دل بازار نهاوند، میان پیچ و خم دالان‌های بازار و هیاهوی نیازهای روزمره، گاهی نامی تو را به گذشته می‌برد، کبابی و خیاطی‌هایی که بیش از ۴۰ سال است در راسته بازارها هنوز فعالند.
کاروانسراها و قالی‌های سنتی که در محوطه آن گشوده شده است.
اگر از میانه بازار عبور کنی تقریبا مرکز بازار نهاوند دارای ۲ مسیر ورودی و خروجی است، یکی در قلب بازار که به طبقه دوم کاروانسرا و کف بازار منتهی می‌شود و دیگری هم از خیابان ۱۷ شهریور که طبقه اول است.
کاروانسرای سعادت نهاوند در 2 طبقه و مربوط به پایان دوره قاجار با قدمتی در حدود ۱۵۰ سال قرار دارد؛ این کاروانسرا که در سال ۹۷ در لیست آثار ملی قرار گرفت، دارای ۳۰ حجره فرش، کبابسرا، خیاطی و... است.
در یک تعریف ساده کاروانسرا به ساختمانی گفته می‌شود که کاروان را در خود جای می‌دهد و پلان آن معمولاً مربع یا مستطیل شکل است، با یک ورودی برجسته عظیم و بلند، معمولاً ساده و بدون نقش، با دیوارهایی که گاهی اوقات بادگیرهایی در انتهای آن تعبیه شده‌است. یک دالان با طاق قوسی که مابین ورودی و حیاط داخلی قرار گرفته‌است، فضای کافی را برای جا دادن حیوانات بارکش فراهم ساخته‌است. بر روی سکوی برآمده‌ای که در پیرامون این حیاط قرار گرفته‌است، طاقگان‌هایی واقع شده‌اند که نمای داخلی را مفصل‌بندی می‌کنند.
در پشت آنها حجره‌های کوچکی برای منزل دادن مسافران ساخته شده‌است.
در کاروانسراهای 2 طبقه، از حجره‌های پایینی برای انبار کردن کالاها و از حجره‌های بالایی برای منزل دادن مسافران استفاده می‌شد.
پررونق‌ترین دوره ساخت و مرمت کاروانسراها را می‌توان دوره صفویه دانست.
سال‌های گذشته کاروانسرای گلشن نهاوند مرمت و تعمیر شد و امسال هم نوبت به کاروانسرای سعادت رسیده است.
بارش‌های اخیر ضرورت رسیدگی و توجه به این کاروانسرا را دوچندان کرده است.
رئیس میراث فرهنگی صنایع‌دستی و گردشگری نهاوند درباره وجود کاروانسراها می‌گوید: کاروانسراها در گذشته کانون‌های اقتصاد شهر و محل بارانداز کسبه و تُجاری که از روستاها و شهرهای مجاور می‌آمدند و محل اتراق، مرکز اصلی دادوستد در شهر محسوب می‌شده است.
محسن جانجان می‌گوید: کاروانسراها در حقیقت مرکز و بارانداز تجاری شهر محسوب می‌شده است. وی می‌گوید: سیستم شهری نهاوند هم از معماری دوران اسلامی پیروی می‌کند و شاخص‌هایی از جمله بهداشت، کانون اقتصاد و مذهب در بافت مرکزی شهر قرار داشته که از شرایط و ویژگی‌های معماری دوران اسلامی است.
شاهد این موضوع هم وجود حمام حاج‌آقا تراب، مسجد امام حسن(ع) یا جامع بازار، شاهزاده محمد، بازارچه‌سرای(کاروانسرای) گلشن و بازار سنگ میل در محوریت این کاروانسرا است که همگی به این کاوانسرا مرتبط و وصل می‌شوند.
به گفته وی، کاروانسرای گلشن سال‌های گذشته تعمیرشد و کاروانسرای سعادت هم پس از ۴۰ سال لایه‌برداری آن انجام شد تا نمای آجری آن مشخص شود.
جانجان احیای نمای بیرونی کاروان و رسیدگی و تلاش برای حفظ آن را مطالبه کسبه و اهالی عنوان کرد.
این کاروانسرا به‌دلیل قدمت و قرارگیری در بافت تاریخی شهر از الحاقات قدیمی بازار نهاوند است، همچنین نرده‌گذاری، ترمیم و مقاوم‌سازی قسمت فوقانی آن هم در دستور کار اجرایی قرار گرفته است.
|
