|
زندگي اجتماعي تابع قوائد و قرار و مدارهاي خاصي است كه برخي از اين قوائد در قاموس حقوق مدني افراد داراي شرح و تفسير است و قانون رعايت آن را بر همگان ملزم ساخته است و تخطي از آن نيز جرم محسوب مي‌شود.
برخي از قوائد و قرار و مدارهاي اجتماعي نيز در ذات فرهنگ و ادب مردمان يك جامعه است. هيچ حدود و ثغوري بر آن مرتبط نيست و غلت و غلظت آن در خون انسان است. مثل احترام به پدر و مادر، مثل رعايت ادب و نزاكت پيش مردم، مثل نگاه مهربان به ديگران يا مثل پاكيزه بودن و رعايت پاكيزگي خانه و كوچه و خيابان. در تمام اين مثل‌ها معني نهفته‌اي هم وجود دارد، يعني اينكه اگر در جامعه‌اي حريم‌ها حفظ نشود، آن جامعه به سمت بي‌نظمي و آلودگي و ناهنجاري‌هاي فردي و اجتماعي حركت خواهد كرد و سرانجام هم در چنين جامعه نابسامان هيچ سود و آرامشي نصيب هيچكس نخواهد شد. هر كس ملزم به شناخت حقوق فردي و اجتماعي ديگران و رعايت تمام حريم‌هاست. در غير اين صورت هر فرد خاطي و بي‌خاصيت به نوبه خود دچار بي‌احترامي و ضايع شدن حق و حقوق خويش از طرف افراد خاطي‌تر از خود و هنجارشكنان اجتماعي خواهد شد.
ماه مبارك رمضان و لحظه‌هاي ملكوتي روزه‌داري از فريضه‌هاي الهي و واجب هر فرد مسلمان است ولي خداوند براي رعايت حال بندگان خويش فريضه روزه‌داري را آنچان محكم و در عين حال ظريف و ساده ترسيم كرده است كه روزه‌دار و غير روزه‌دار را ملزم مي‌سازد هم بر اداي فريضه استوار بماند و هم در عسرت و سختي نيفتد.
شرايط روزه‌داري بر هر انسان مكلف و آگاه و خداجوي از نظر سن تكليف و سلامتي جسماني و رواني مشخص است، اما هر فرد نيز كه به هر دليل قادر به روزه گرفتن نمي‌باشد، وظايفي به عهده دارد و اين وظايف هم در حيطه تكليف شرعي است و هم در مرام اخلاقي و فرهنگي كه بايد به نيكي ادا شود.
انسان آگاه و بصير هم در برابر خداي خود مسئول و پاسخگو است و هم برابر جامعه‌اي كه زندگي مي‌كند و قرار است مردمان آن جامعه او را به خوبي يا نيكي بشناسند. در چنين شرايط است كه اگر به علل و عارضه‌اي قادر به روزه گرفتن نيستيم حداقل رعايت حال افراد كساني كه چه در خانواده و چه در محل كار و چه در خيابان و معبر به تكليف خويش عمل كرده و با خداي خويش در سودا و نجوا هستند، بجا آوريم. مولاي شهيدان و سرور آزادگان، امام حسين(ع) در روز عاشورا و در هنگام نبرد با دين‌ستيزان خطاب به يزيديان فرمودند «اگر دين نداريد آزاده بــاشيد».
يعني اينكه آزادگي و مردم‌داري و انسانيت هيچ ضديتي با دين و باورهاي ديني ندارد. كسي كه روزه‌دار است، دارد رعايت اعتقادات پاك و حريم خداوندي و پايه‌هاي اجتماعي خود را مي‌كند و هر كسي هم كه به هر دليل قادر به روزه گرفتن نيست هم تكليف ديني است و هم اخلاق‌مداري اجتماعي كه در حرف زدن، خوردن و آشاميدن و شرايط كار، رعايت حال هم‌خانه، همكار و همشهري و دوست بغل‌دستي را داشته باشد. حال خداي را چه در نظر آيد و چه در قبول افتد.
|
