فرا رسیدن ماه محرم دلیلی شد تا با مرشد «محسن میرزاعلی» که هنرهای آئینی و سنتی را نسل به نسل از پدرانش به ارث برده و حالا در ۴۲ سالگی به واسطه اجراهای متعددش در نقاط مختلف دنیا به یک چهره بینالمللی تبدیل شده، گفتوگو کنیم.
میرزاعلی مرشدی است که صدایش فراتر از استان محل زندگیاش و مرزها رفته و چهره او برای خیلیها آشناست، چون نقالیها و پردهخوانیهایش را در برنامههای آئینی و مناسبتی تلویزیون دیدهاید.
مرشد محسن میرزاعلی این روزها با آمدن ماه محرم سرش از قبل شلوغتر است، چون مثل همه نقالها، پرده عاشورا را از گنجه بیرون آورده تا داستان غمناک کربلا را روایت کند.
همشهری آنلاین مصاحبهای با این نقال هنرمند انجام داده است که در زیر چکیدهای از آن را باهم میخوانیم.
در ۲۰ سالگی بهطور حرفهای نقالی و پردهخوانی میکردید و در ۳۰ سالگی عنوان جوانترین مرشد صاحب سبک کشور را داشتید. چطور صاحب سبک شدید؟
+آن زمان شاخههای مختلف نقالی را در محضر پدر و استادان صاحبنام یاد گرفتم و به خاطر علاقهام به موسیقی ایرانی، نقالی را با آواز و موسیقی اصیل ایرانی ادغام کرده و سبک جدیدی در این هنر ابداع کردم که معرف فرهنگ غنی کشورم باشم که اتفاقاً این سبک هم در داخل و هم در خارج از کشور با استقبال بسیاری مواجه شد.
تعزیه و نقالی را در بسیاری از کشورهای اروپایی و آسیایی و کشورهای اسکاندیناوی اجرا کردهاید. بازخورد اجراها چطور بود؟
+من به زبان انگلیسی نقالی نمیکنم، چون قلباً ارادت خاصی به زبان مادریام دارم و گاهی نمیشود جان مطلب را با ترجمه بیان کرد، ولی باوجودی که در اجراهای خارج کشور تماشاگران زبان ما را متوجه نمیشوند، بااینحال بسیار استقبال میکنند. چون ملودی، ریتم و سبک اجرا در جان تماشاگران مینشیند. البته شیوه اجرایمان در خارج کمی متفاوت است. مثلاً قسمتی از تعزیهها و نقلها را که داستان قتل و کشتار است را کمتر میخوانیم. چون بههرحال نماینده ایران هستم و دوست دارم بیشتر داستانهای عاشقانه را نقل کنم. دوست ندارم به آنها داستان پدری را بگویم که پسرش را کشت. چون آنها بافرهنگ و سنت ما آشنا نیستند، ناچاریم یک سری توضیحات را از طریق بروشور یا مترجم به آنها بدهیم. مثلاً توضیح میدهیم که رنگ لباسهایمان که قرمز و سبز است تقابل شر و خیر و خوبی و بدی است. بعد از توضیحات ما دیگر همهچیز برای مخاطبان قابلدرک و حرکات و نهیب صدا، زره و کلاهخود برای آنها جذاب است.
خاطرهای از اجراهای خارج از کشور به یاد دارید؟
+یادم است چند سال پیش در بلاروس پردهخوانی و نقالی با موضوع امام زمان(عج) اجرا کردیم. این توضیح را لازم است بدهم که چون مادر امام زمان از نوادگان شمعون هست و شمعون هم از یاران حضرت عیسی بوده، مسیحیها به خاطر این موضوع به خودشان میبالند و خیلی روایتهای امام زمان(عج) را دوست دارند. حدود ۳۰۰ نفر برای تماشا آمده بودند و باوجودی که زبان فارسی نمیفهمیدند با ملودی متن همراه شده بودند. وقتی روایت را شنیدند بهقدری تحت تأثیر قرارگرفته بودند که آخر برنامه دو تا از خانمهای سالمند گریهکنان آمدند دو گردنبند طلایی صلیب و شمایلی از حضرت عیسی را با اصرار به دورگردنم انداختند و رفتند.
به نظر میرسد تعزیهخوانی نسبت به گذشته کمرنگتر شده، با توجه به اینکه مسئول دفتر تعزیه و هنرهای آیینی حوزه هنری هستید، چه گامهایی برای پررنگ شدن این نمایش آئینی برداشتهاید؟
+در حال حاضر حوزه هنری به تعزیه بها میدهد چون آدمهایی که آنجا مسئولیت دارند خودشان هنرمند هستند و خوشبختانه اتفاقات بزرگی در این سالها رخداده، مثلاً برای اولینبار بعد از ورود تلویزیون به کشور، ۱۰ جلسه نمایش تعزیه سال گذشته از تلویزیون پخش شد که در آن از بهترین تعزیهخوانان ایران استفادهشده بود. امسال هم ۱۰ مجلس تعزیه دیگر آماده کردیم که احتمالاً از شبکه یک پخش میشود.
|