شهرداریها میتوانند در مسیر توسعه گردشگری شهر تأثیرگذارترین نهاد باشند. این روزها که شهردار شورای ششم در همدان انتخاب شده است بیراه نیست مواردی بیان شود.
یکی از مهمترین دغدغههای مدیران و برنامهریزان شهری، دستیابی به توسعه پایدار شهری است. توسعه پایدار شهری به دست نمیآید مگر با درآمد پایدار. درآمد پایدار عبارت است از حداکثر درآمد قابل دسترس در یک دوره زمانی با تضمین ایجاد همان سطح درآمد در دوره آینده در شرایطی که نظام اقتصادی با محدودیتهای منابع نیروی کار، سرمایههای تولیدی توسط بشر و سرمایههای طبیعی مواجه است.
یکی از راههای دستیابی به درآمد پایدار شهری، توجه و توسعه به گردشگری شهری از سوی شهرداریهاست، بنابراین با توجه به اهمیت موضوع، هدف این پژوهش تحلیل و بررسی نقش و اهمیت گردشگری شهری در درآمدزایی پایدار برای شهرداریهاست.
یکی از پایدارترین منابع درآمدی برای شهرداریها، سرمایهگذاری روی گردشگری شهری است. گردشگری شهری علاوه بر تأمین اهداف اجتماعی منابع مناسبی را در ارتقای مالی شهرداریها ایجاد میکند. با توجه به اینکه یکی از محورهای گردشگری شهری بافتهای تاریخی و قدیمی شهر هستند این نوع گردشگری میتواند با جذب گردشگر هزینه نوسازی و احیای بافتهای تاریخی را با ایجاد فعالیتهای تجاری در محور توریستی و یا تغییر کاربری بافتهای کناری بناهای با ارزش تأمین کند.
گردشگری شهری یکی از مهمترین انواع گردشگری است، بحث گردشگری در 3سطح قابل طرح است:
1- در سطح ملی برای تعیین استراتژیها و اهداف ملی با مسئولیت دولت و سازمانها و متولی این امر
۲- در سطح منطقهای که به اعتبار تنوع ظرفیتهای گردشگری در کشور ما سطح میانی تصمیمگیری را شامل میشود و همچنین اجرای سیاستهای هماهنگ را در هر استان با مسئولیت استانداریها و اداراتکل مربوطه مانند سازمان میراثفرهنگی و گردشگری استان در بر میگیرد.
۳- و درنهایت سطح محلی با مدیریت و مسئولیت شهرداریها
با یک ارزیابی سریع میتوان دریافت که تصمیمگیریها در همان سطح نخست مانده است و البته گاه با همت و ذوق برخی مسئولان به سطح دوم نیز تمایل پیدا کرده است، اما هنوز فکر و تصمیمی در سطح محلی با هدف توسعه گردشگری مدون نشده و به صورت هماهنگ به اجرا درنیامده است و همواره در روال موجود برنامهریزی و مدیریت گردشگری در سطح کشور نوعی تعارض با اهداف برنامهریزی و مدیریت شهری مشاهده میگردد، از یکسو، با توسعه روزافزون شهرها در کشور و افزایش جمعیت شهرنشین نیازهای تفریحی و گردشگری شهروندان به شدت رو به گسترش است، ولی از طرف دیگر اختیارات قانونی و عملی شهرداریها در عرصه بهرهگیری از فضاهای فراغتی و توریستی بسیار محدود است. از جمله این محدودیتها میتوان به موارد ذیل اشاره کرد: نداشتن اختیارات مدیریت شهری در خارج از محدوده قانونی و حریم شهر، تعداد متولیان و نهادهای مسئول، جدایی میان وظایف سازمان میراثفرهنگی و گردشگری و وظایف مدیریت شهری، وجود نداشتن قوانین عام، مشترک و میانبخشی در زمینه گردشگری و... .
این در حالیست که در اغلب کشورها شهرداریها بزرگترین نقش را در توسعه گردشگری شهری دارند، چراکه شهرداری در سازماندهی و شکلدهی به شهر، مهمترین دستگاه است و در اکثر کشورهای موفق در بحث گردشگری در واقع این مدیریت منسجم و هماهنگ شهری است که موجب فعالیتهای همجهت میشود، شهردارهای نقاط مختلف دنیا در پرتو اختیارات و مدیریت قوی و هماهنگی که دارند، اقدامات جدی برای جذب گردشگران به عمل میآورند، بازسازی فضاهای ظاهراً متروک و مرده به قصد زنده کردن جنبههای کهن جامعه، از ساختمانهای کارخانههای قدیمی برای پذیرایی گردشگران استفاده میکنند. در بلژیک برخی محلههای قدیمی از روی قرائن تاریخی تجدیدبنا شدهاند و این در فضای ماشینی و مدرنیسم زندگی غربی از قویترین جاذبهها به حساب آمده و موجب ایجاد غرور ملی در خود ساکنان میشود، برگزاری همایشهای ملی و بینالمللی بازرگانی و حتی علمی و فرهنگی از سودآورترین گردشگریهاست، همچنین ایجاد موزههای بسیار بزرگ نیز یکی از فعالیتهای شهرداری است.
|