|
■ عطر گل های کاغذی به نفع بیماران
نثار شادی روح تازه گذشتگان
خانواده ای داغدار از دست دادن عزیزی عزادار میشوند ؛ عده ای به رسم احترام برای همدردی با آنها در مراسم ترحیم حاضر میشوند ، جدا از آلام و دردهای به جای مانده از فقدان عزیز پای هزینه های گزاف خواسته یا ناخواسته به میان می آید .
هزینه هایی که هم صاحبان عزا متحمل آن میشوند هم وابستگان آنها ؛ از یک سو صاحبان عزا در جایی که داغ عزیز از دست رفته را متحمل میشوند باید در گیر و دار رزرو سالن غذاخوری و برگزاری مراسم ختم های تشریفاتی شوند و از سوی دیگر وابستگان دور و نزدیکی که می خواهند با خرید تاج گل و نصب بنر با وابستگان متوفی همدردی کنند .
این فرآیندی کاملا عادی است که به شکلی غیر عادی صورت فرهنگ جامعه امروز ایرانی را به مرور خدشه دار میکند. به واقع کدام کار درست است؟ هزینه کردهای گزاف برای میزبانی از مدعوین در مراسم و بریز و بپاش های غیر عرف یا صرف هزینه ختم به نفع خیریه ها ... البته که تصمیم گیری در این زمینه کاملا شخصی است اما انسان دوستی میگوید دست به جیب شویم تا به واسطه هزینه های مراسم ختم یا حتی نذر و شادی هایمان گره از کار نیازمندی باز کنیم .
در این نوشتار قصد آن داریم به سنت حسنه‌ای در مراسم ترحیم می‌پردازیم که گرچه مردم شهرهای دیگر پایه‌گذار آن بودند و با جایگزین نمودن رسم اهدای تاج‌گل‌های مصنوعی اجاره‌ای مراکز خیریه به جای خرید تاج‌گل‌های طبیعی، گامی موثر در دستگیری از محرمان جامعه برداشته و خیر کثیری هم شامل حال اموات می‌نمایند اما حالا به همت مجمع خیرین سلامت در همدان این مهم در همدان نیز در حال انجام است.
امروزه بیشتر مردم در مراسم ترحیم، اسیر رسم و رسومات غلط و تجملات شده‌اند و در مواردی چون انتخاب نوع سنگ قبر متوفی، محل برگزاری مجلس عزاداری، پذیرایی از شرکت‌کنندگان، هدیه تاج‌گل و ... دچار افراط می‌گردند که باعث ایجاد انواع مشکلات مالی برای خانواده مصیبت‌دیده می‌شود و حاضر هم نیستند به جای این اقدامات جانبی هزینه‌بردار، هدیه‌ای معنوی به متوفی بدهند تا ذخیره آخرتشان شود .
برگزاری مراسم ترحیم این روزها با تشریفات پرزرق و برق برگزار می شود . در نوشتارهای متعدد آمده است که ارسال تاج‌گل طبیعی، برداشتی از سنت‌های غربی است که در آن وقتی یک ثروتمند از دنیا می‌رود برای ایجاد عظمت نسبت به شخص متوفی، ثروتمندان تاج‌گل‌های طبیعی بزرگ را توسط شرکتهای انجام دهنده مراسم تشیع جنازه پشت کاروان تشیع روان میسازند و اغلب خود نیز در آن مراسم شرکت نمیکنند.
سنت‌های نادرستی که در حاشیه مراسم عزاداری و ختم شکل می‌گیرد وظیفه افراد با ایمان را در برابر برخورد با این سنت‌های غلط سنگین‌تر میکند و این افراد باید در برطرف کردن و از بین بردن این تجملات بیشتر کوشا باشند. اما حالا مجمع خیرین سلامت در همدان خلاقیتی را رقم زده است تا به واسطه آن هزینه های گزاف را به کار خیر «ختم» می کنند. به این ترتیب که همدانیهایی که می خواهند ابراز همدردی خود را با صاحبان عزا نشان دهند میتوانند با ارتباط برقرار کردن با مجمع خیرین سلامت همدان ارتباط برقرار کرده و با سفارش تاج گل در یک کار خیر ماندگار سهیم شوند . چرا که در این موسسه تاج گل های نمادین جای تاج گل های پر هزینه را میگیرند و هزینه آن صرف درمان بیماران نیازمند خواهد شد
بیراه نیست اگر تاکید کنیم ؛مراسم ختم به قول معروف، شتری است که درِ خانه همه می خوابد، اما رتق و فتق این مساله امروزه هزینه های گزافی را روی دوش خانواده ها گذاشته است.
مراسم ترحیم در گذشته های نه چندان دور، بسیار ساده و بی آلایش برگزار می شد و عزاداران از مهمانان با خرما و حلوا پذیرایی می کردند اما امروزه آنقدر در ظواهر برگزاری یک مراسم ختم و سفارش تاج گل و استند و... غرق شده ایم که اصل کار را فراموش کرده ایم، حتی این روزها شرکت ها و موسساتی ویژه طراحی و اجرای مراسم ختم راه اندازی شده که حتی برای گریه کردن بر سر مزار هم افرادی را به استخدام درمی آورند، اجرای گروه موسیقی ویژه مراسم ترحیم هم در برخی از شهرهای بزرگ، به تشریفات مراسم ترحیم اضافه شده است، کار تا اجاره موقت تاج های گل هم پیش رفته است.
در گذشته اگر فردی در محله از دنیا می رفت همسایه ها در اجرای مراسم ختم مشارکت می کردند و معمولا در منزل از میهمانان پذیرایی می شد، اما امروزه این مراسم ها در شهرهای بزرگ حتی از مساجد هم فراتر رفته و باید در سالن ها و تالارها گرفته شود.
خرید قبر، هزینه غسل، تابلوی موقت بالای مزار، سنگ قبر، عرشه خوان و اکو، سالن سوگواری، اعلامیه ترحیم، کارت دعوت، بنرهای اعلام همدردی و... تنها بخشی از هزینه های هنگفت مردن است که ورثه را به شدت آزار می دهد؛ امروزه مراسم تدفین از مراسم عروسی گران تر شده و هزینه های مراسم ختم، مصیبت خانواده عزادار را دوچندان کرده است.
اغلب ما ایرانی ها متأسفانه در بیشتر موارد به سنت اسلامی ساده زیستی عمل نکرده و به جای آن که باری از دوش مصیبت‌دیدگان برداریم، سربار آنها شده و هزینه‌های زیادی را بر دوششان تحمیل می‌کنیم و حتی اگر آنان مشکلی از لحاظ مالی نداشته باشند، دغدغه فکری چگونگی پذیرایی از مهمانان خوانده و ناخوانده، آنان را رنج خواهد داد. در مقابل، خود نیز متحمل هزینه‌هایی چون خریدن تاج‌گل‌های طبیعی گران‌قیمت، اعلام تسلیت در قالب تابلوها، اوراق تبلیغاتی و ... می‌شویم که نه سودی به متوفی خواهد رساند و نه به خانواده آنها، بلکه موجب آزار و شرمندگی افرادی خواهد شد که توانایی مالی انجام چنین هزینه‌هایی را نداشته و با این وجود، قصد اعلام همدردی با مصیبت دیدگان را دارند!
برای عرض تسلیت به خانواده مصیبت‌دیده، می‌توان بنرها و تاج‌گل‌های مصنوعی مجالس ترحیم خیریه‌ها را که به صورت دسته‌گل و قاب نوشته‌ای است که پیام تسلیت در آن آمده و نام اهداء کننده و مرحوم در آن درج می‌گردد را جایگزین تاج‌گل‌های طبیعی نمود. جلوگیری از هزینه اضافی و کمک به محرومان جامعه از جمله فواید این ابتکار است که امروزه در برخی از شهرهای کشور رواج پیدا کرده است.
|
