متأسفانه سطح آبهای زیرزمینی استان همدان به شدت افت کرده است.
مدیرگروه رشته زمینشناسی دانشگاه بوعلیسینا در گفت وگو با ایسنا، گفت: هر چه تعداد چاههای آب بیشتر باشد به دنبال آن برداشتها نیز افزایش مییابد و با توجه به خشکسالیهای اخیر و برداشتهای بیرویه و بیش از حد در آیندهای نه چندان دور با بحران آب روبهرو خواهیم بود.
حسین شهبازی با بیان اینکه برداشت بیرویه آب بستگی به میزان بارندگی دارد، افزود: بارشها تا حدودی جایگزین برداشتها میشود اما این فرایند ممکن است تا چندین سال طول بکشد که با توجه به تغییرات اقلیم، کاهش بارشها و رگباری بودن بارندگیها آب به داخل زمین زیاد نفوذ نمیکند که اگر به همین منوال پیش برود تا 3، 4 سال آینده با بحران جدی آب روبهرو میشویم.
وي با تأکید بر اینکه جایگزین کردن آبهای زیرزمینی کار بسیار دشواری بوده و در کوتاهمدت مقدور نیست، بیان کرد: یکی از استانها که به شکل بیرویه آبهای زیرزمینی را برداشت میکند، استان همدان است که به دلیل وجود چاههای بیش از حد مجاز در اطراف نیروگاه و دشت بهار به ذخایر آبهای زیرزمینی خسارتهای بسیار زیادی وارد میشود.
منشأ اصلی فروچالهها برداشتهای بیرویه از منابع آبی است
شهبازی در بخش دیگری به فروچالهها اشاره کرد و گفت: بر اساس تحقیقات انجام شده توسط چند نفر از اساتید گروه زمینشناسی دانشگاه، منشأ اصلی فروچالهها برداشتهای بیرویه از منابع آبی است که به ویژه منابع آبی نیروگاه مفتح که شامل دهها چاه آبی عمیق بوده که با برداشت بیرویه منابع زیرزمینی افت کرده است وموجب فرسایش درونی زمین شده و فروچالهها ایجاد میشود.
وی ادامه داد: فروچالهها آسیب مستقیمی بر مردم و مناطق مسکونی و از نظر زمینشناسی نیز به مورفولوژی زمین و اراضی کشاورزی خسارتهای زیادی وارد میکند.
شهبازی در بخش دیگری گفت: زمینشناسی یکی از رشتههای علوم پایه محسوب میشود که موضوع کلی این رشته زمین و مواد اصلی تشکیلدهنده آن از جمله کانیها به صورت متبلور و سنگ است و بسیاری از اصول رشتههای دیگر بر پایه رشته زمینشناسی استوار است.
وی با اشاره به گرایشهای رشته زمینشناسی افزود: این رشته در مقطع کارشناسی دارای یک گرایش به نام زمینشناسی محض بوده و در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری، دارای گرایش زمینشناسی ساختمانی و تکتونیک در خصوص گسلها و چینهای زمین، مهندسی زمینشناسی در مورد ژئوتکنیک و بررسی مکانهای ساخت سد، تونل و زیربناهای اصلی، سنگشناسی و سنگهای رسوبی و زمینشناسی هترولوژی در خصوص نحوه تشکیل سنگهای آذرین و دگرگونی آنهاست.
مدیرگروه رشته زمینشناسی دانشگاه بوعلیسینا ادامه داد: همچنین گرایش زمینشناسی اقتصادی در مورد منابعاقتصادی زمین مانند فلزات و منابعی که استعداد معدن شدن دارند و اصول مواد معدنی و انرژی مانند ذخایر مواد هستهای اورانیوم، انرژی گرمایی و همچنین در خصوص شرایط تشکیل کانهها و معادن صحبت میکند.
شهبازی زمینشناسی نفت را از دیگر گرایشهای رشته زمینشناسی دانست و گفت: این رشته در خصوص شرایط تشکیل نفت، هیدروکربنها مانند گاز غیرطبیعی و نفتخام و گونههای نفتی و محیطهایی که در آنها نفت وجود دارد است.
وی بيان کرد: آبشناسی یا هیدروژئولوژی نیز از گرایشهای رشته زمینشناسی بوده و در مورد ذخایر منابع آب و سفرههای زیرزمینی و رشته ژئوفیزیک که بین رشتهای بین زمینشناسی و فیزیک بوده و در خصوص زلزله، زمین لرزه و اکتشافات است.
شهبازی در ادامه اظهار کرد: براساس ایستگاههای لرزهنگاری در همدان که در چندین نقطه نصب شده است، وجود گسل در مناطق نهاوند و آوج در شمال استان نشان داده شده است.
وی از گسلهای اصلی در استان همدان را گسل زاگرس و آوج دانست و گفت: شاخههایی از گسل زاگرس در همدان وجود داشته که گسل نهاوند مربوط به این شاخههاست و گسل آوج نیز مرز بین استان همدان و قزوین بوده که شاخههای فرعی آن به داخل استان کشیده شده است.
شهبازی در بخش دیگری بيان کرد: زمین 4 و نیم میلیارد سال گذشته پس از تشکیل طی فرایندهای زمینشناسی شکل گرفته و در حال حاضر به این شکل در آمده است.
زمین یکی از منابع اصلی نیازهای انسان است
وی از جمله مهمترین این رشتهها را معدن و اکتشافات معدن، مهندسی نفت و ژئوفیزیک برشمرد و افزود: زمین یکی از منابع اصلی نیازهای انسان است و همه فلزات که در زندگی روزمره برای تولیدات مختلف مانند اتومبیل و ساختمان استفاده میشود و موادغذایی که با واسطه از خاک و نفت بوده و همچنین انرژی هستهای منشأ آن از زمین است.
شهبازی در پایان یادآور شد: کار اصلی زمینشناسان بررسی شرایط تشکیل منابع انرژی است.
|