|
کم شدن میزان موالید از یک سو و افزایش سطح مراقبت های بهداشتی و درمانی از سوی دیگر، موجب کاهش جمعیت جوان و ازدیاد تعداد سالمندان شده که این تغییرات جمعیتی در صورت نداشتن برنامه های مدون، در آینده به چالشی مهم تبدیل خواهد شد.
استان همدان نیز از جمله استان‌هایی است که رشد منفی جمعیت در آن هشدار داده شده است چرا که همدان را به سمت سالخوردگی پیش خواهد برد.
به گفته مسئولان بیش از 180 هزار سالمند در استان همدان وجود دارد که بیش از 10 درصد جمعیت استان را شامل می‌شوند.
هرچند سن تقویمی شاخص معتبری برای عملکرد جسمی نیست و باید مسائل فیزیولوژیکی، سلامت جسمی و روانی و کارایی را نیز در نظر داشت و لی درعین حال ساده ترین تعریف برای پیری عبارت است از شمردن تعداد سالهایی که از بدو تولد سپری شده است.
براساس برخی تقسیم بندی‌ها، سن 60 – 65 سالگی آغاز پیری را مشخص می کند چرا که با سن بازنشستگی مطابقت دارد وسن 55 تا 64 سال را مسن، 65 تا 74 سال را پیر، '75 تا 84 سال را کهنسال و بیش از 85 سال را فرتوت می گویند.
در اغلب جوامع از جمله ایران مرز قراردادی 60 سال سن، یعنی زمانی که فرد از خدمت بازنشسته می‌شود آغاز سالمندی را نشان می دهد و به همین دلیل افراد 60 ساله و بالاتر به عنوان سالمندان یک کشور شناخته می شوند.
اهمیت این مقوله و لزوم
برنامه ریزی برای آن
طبق تعریف حوزه سلامت، افراد 60 سال و بالاتر جزو گروه سالمند محسوب می شوند و اگر به روند جمعیتی سالهای گذشته نگاه کنیم در سال 1335 سه درصد جمعیت استان سالمند بودند و اکنون بیش از 10 درصد جمعیت کشور پا به سن سالمندی گذاشته اند.
هر چند با وجود افزایش امکانات بهداشتی که روز به روز در حال ارتقا و امید زندگی در حال افزایش است، پدیده سالخوردگی در همه دنیا در حال شکل گیری است اما تبعاتی را هم به همراه دارد که نباید از آن غافل بود.
با توجه به شرایط سالمندی استان باید از قبل برنامه ریزی لازم صورت گیرد و تمهیدات بهداشتی رفاهی و زیرسازی های لازم در حوزه شهری و سایر دستگاه‌های مربوطه اتخاذ شود تا سالمندان، این دوره از زندگی را خوب و باکیفیت سپری کنند.
افزایش طول عمر انسانها و اضافه شدن جمعیت سالمندان یکی از دستاوردهای قرن 21 بوده و سالخوردگی جمعیت پدیده‌ای است که برخی از جوامع با آن روبرو شده و یا خواهند شد.
وی اظهار کرد: براساس نتایج سرشماری نفوس و مسکن مرکز آمار ایران در سال 1390 بیش از شش میلیون نفر سالمند 60 ساله و بیشتر در کشور وجود داشته است که هشت و دو دهم درصد از کل جمعیت کشو را شامل می شوند و مقایسه تعداد سالمندان در سالهای 1375 و 1390 به تفکیک محل سکونت بیانگر آن است که در مناطق شهری تعداد سالمندان از حدود دو میلیون و 250 هزار نفر در سال 1375 به چهار میلیون و 230 هزار نفر در سال 1390 رسیده است .
این در حالی است که در همین دوره تعداد سالمندان مناطق روستایی با آهنگ افزایشی خیلی کندتری از حدود یک میلیون 730 هزار نفر درسال 1375 به یک میلیون 970 هزار نفر در سال 1390 رسیده است.
بنا بر آمارها نسبت جمعیت سالمندان در مناطق روستایی بیش از مناطق شهری است این درحالی است که امید به زندگی در مناطق روستایی معمولا کمتر از مناطق شهری است و عمده علل بالاتر بودن نسبت سالمندان در مناطق روستایی نسبت به مناطق شهری را می توان به مهاجرت جوانان روستایی به شهرها و باقی ماندن سالمندان در روستاها نسبت داد.
با اینکه جمعیت سالمندان سهم کمی از جمعیت کشور را به خود اختصاص داده اند، اما فزونی سرعت رشد جمعیت سالمند در مقایسه با رشد جمعیت کل کشور و پیش بینی افزایش تعداد و سهم سالخوردگان در سالهای آتی لزوم برنامه ریزی آینده نگر برای کنترل مسائل مربوط به این گروه از جمعیت را مورد تاکید قرار می دهد.
این روندها دلالت براین دارد که در مسیر انتقال ساخت سنی جمعیت به تدریج از فشارها و تنگناهای مرتبط با تامین نیازهای نوزادان و اطفال و نوجوانان کاسته شده و به فشارها و تنگناهای مربوط با تامین نیازهای سالمندان افزوده خواهد شد.
افسردگی از بیماریهای رایج سالمندان است
یک کارشناس آسیب‌های اجتماعی گفت: افسردگی از بیماریهای روحی و روانی در سالمندان است که افزایش آن برای سلامت سالمندان خطرناک و منجر به انزوای آنان می شود و برای جلوگیری از این آسیب باید محیط شاد، مفرح و سرگرم کننده برای آنان طراحی شود.
منوچهر کاظمی با یادآوری اینکه حرکت کشور و جهان به سمت سالمندی است افزود: این استان از پیرترین استان های کشور است که 9 و دو دهم درصد جمعیت آن را سالمندان تشکیل می دهند.
وی اظهار کرد: هم اکنون 180 هزار سالمند در استان همدان وجود دارد که این رقم تا سال 1400 افزایش چشمگیری می یابد.
وی ادامه داد: یکی از مهمترین وظایف فرزندان در قبال پدر و مادر نگهداری از آنان در دوران کهنسالی است و بهزیستی باید سالمندانی را در مراکز خود پذیرش کند که فرزندی برای نگهداری نداشته باشند ولی در برخی موارد سالمندانی به بهزیستی معرفی می شوند که چند فرزند دارند.
کاظمی با بیان اینکه مراکز نگهداری سالمندان و زیرساخت‌های لازم برای سالمندان در همدان باید توسعه پیدا کند، اظهار کرد: جمعیت سالمندان استان همدان نسبت به جمعیت جوان دو برابر شده است.
کارشناس آسیب‌های اجتماعی گفت:جمعیت سالمندی در استان افزایش یافته است و برای جلوگیری از معضلات آتی در نگهداری این گروه سنی باید
آینده‌نگری جامع صورت گیرد.
کاظمی با یادآوری اینکه فضاهای عمومی شهر برای سالمندان استاندارد نیست، گفت: با وجود صرف اعتبارات برای مناسب سازی در سطح استان خیابان‌ها هنوز برای تردد معلولان، جانبازان و سالمندان مناسب نیست که این مهم نیازمند کارکارشناسی و نظارت به هنگام اجرای پروژه ها است.
وی افزود: سالمندی واقعیتی اجتناب ناپذیر است که هیچ کس از آن دور نخواهند ماند، دوران سختی که همگان آن را تجربه خواهند کرد پس ضروری است این دوران با فراهم کردن کیفیت بالا و با شرایط مناسب گذرانده شود.
وی با اشاره به تعریف سالمندی که افراد بالای 60 سال را شامل می شود افزود: سالمندی با تولد آغاز می شود و سلولهای بدن روبه فرتوتی و پیری می گذارند و این دوران به تدریج در فیزیولوژی بدن شکل می گیرد.
این کارشناس گفت: در برخی شهرها از جمله تهران، جایگاه رفیعی برای سالمندان قائل هستند و با توزیع کارت منزلت به سالمندان، آنان می توانند از استخرهای شنا، اتوبوس واحد وسایر خدمات شهری رایگان استفاده کنند.
وی افزود: براساس قانون، صدا وسیما باید یک ساعت در طول هفته را به بهزیستی اختصاص دهد که این حق قانونی تاکنون نادیده گرفته شده است.
وی ادامه داد: آموزش و پرورش به عنوان نهاد فرهنگ ساز باید بکوشد نسل جدید پدر و مادران را تکریم کنند تا این روحیه از پایه در اذهان کودکان نقش ببندد.
کارشناس آسیب های اجتماعی گفت: امروز هریک از ما هرچه داریم را از پدران و مادرانمان به دست آورده ایم و شایسته نیست به هنگام کهولت و پیری آنان را تنها و به حال خود واگذاریم و در مراقبت و نگهداری از آنان کاهلی کنیم، چرا که ما نیز روزی کهنسال خواهیم شد و خود نیاز به توجه خواهیم داشت.
همگرایی خانوادگی در بین نسل جدید کمرنگ شده است
یک کارشناس امور اجتماعی نیز گفت: همگرایی خانوادگی در بین نسل جدید کمرنگ شده و باید برای توسعه فرهنگ تکریم به سالمندان نقشه راه و برنامه ریزی جامعی توسط کارشناسان زبده طراحی و در جامعه عملیاتی شود.
جمیله باجلان افزود: مشکل این است که در تمام بخش ها و همایش ها به مسائل تئوری پرداخته می شود و از اجرای اهداف غافل شده ایم، متاسفانه معضلات و موانع به صورت ریشه ای کارشناسی نمی شود و شاخه شاخه شدن مشکلات سرگردانی به همراه دارد.
وی لزوم به وجود فضای شاد و مفرح برای سالمندان اشاره کرد و افزود: تصور اشتباهی که در عامه مردم وجود دارد این که سالمندان دراین سن نباید شاد و با نشاط باشند و همین عامل به مشکلات این عزیزان دامن زده است.
وی گفت: جای بانک اطلاعات قوی ویژه سالمندان در استان خالی است و ضروری است این مهم در دستور کار متولیان مربوطه قرار گیرد تا خدمات رسانی به سالمندان با توجه به نیازها اولویت بندی شود.
|
