امروزه هر کشوری برای رسیدن به رفاه و توسعه لازم است یک سری پیشبینیها در زمینه اقتصادی و اجتماعی داشته باشد.
در این راستا وجود یک جمعیت جوان و پویا بسیار مهم است. جوانانی که باانگیزه و تلاش کار میکنند و در مسیر توسعه کشور گام برمیدارند.
یکی از معضلاتی که امروزه نهتنها ایران بلکه تمام کشورهای دنیا را در بر گرفته مسأله بیکاری است. جمعیت بیکار به گروهی گفته میشود که قادر به یافتن شغل نیستند؛ یعنی مهارت و تخصص دارند اما نمیتوانند شغل مناسب پیدا کنند. اما امروزه مبحثی جدیتر از بیکاری وجود دارد و آنهم مبحث NEET است، NEET با بیکاری متفاوت است و در واقع بیکاران مهارتآموز در این گروه لحاظ نمیشوند؛ به تعبیری سادهتر باید گفت NEET اصطلاحی است که به جمعیت جوانان ۱۵ تا ۲۴ سالهای اطلاق میشود که نه مشغول تحصیل هستند و نه مشغول مهارتآموزی و نه جایی مشغول به کار هستند.
بر اساس مطالعات مختلف در کشورهای جهان این جوانان بیشتر در معرض بزهکاری، اعتیاد، ارتکاب جرم و... قرار میگیرند. بر طبق آخرین آماری که در سال ۹۷ مطرح شد از بین حدود ۱۰ میلیون جوان ایرانی حدود ۳۰ درصد آنها را جمعیت NEET تشکیل میدهد؛ درحالیکه این آمار در کشورهای توسعهیافته چیزی حدود ۲ تا ۱۰ درصد است. این آمار نگرانکننده در ایران هم فشاری سنگین مالی به خانوارها وارد میکند و هم در زمینه ارتکاب جرم و بزهکاری نگرانکننده است.
مفسران معتقدند که شاخص NEET مناسبترین معیار برای نشاندادن واقعیت اقتصادی کشور است و چیزی که بیشتر از همه نگرانکننده است ناامیدی و بیانگیزگی این جوانان به آینده و کار است و از طرفی نبود بستر مناسب برای آموزش و مهارتآموزی آنهاست.
به اعتقاد فورلانگ که یک محقق است و در این حوزه تحقیقات جامع داشته است برای کاهش بیکاری جوانان باید پیش از هر چیز عواملی که سبب بروز مشکلات برای ورود جوانان به بازار کار و یافتن شغل مناسب و مهارتآموزی شود، شناسایی شوند، وقتی این عوامل بهطور دقیق و حرفهای توسط افراد متخصص شناسایی شود سیاستگذاران کشور مبنایی بر چگونگی مداخله در بازار کار به منظور متعادلکردن عرضه و تقاضا در اختیار خواهند داشت.
NEET بیشتر از اینکه توسط افراد حوزه اقتصادی بررسی شود، توسط جامعهشناسان بررسی شده و وزارت کار هم چندسالی است که آمار کلی و خام این حوزه را منتشر میکند. اما در سیاستگذاری کشور چندان مورد بحث قرار نمیگیرد، بهطوریکه دولتها در ایران هنگام انتخابات وعده چندین میلیون اشتغالزایی را میدهند اما بررسیهای آخرین آمارها نشان میدهد در دوره ۱۱ ساله که شامل سالهای ۸۶ تا ۹۷ است شاغلان کشوری فقط8/2 میلیون نفر افزایش یافته که حاکی از اشتغالزایی خالص سالانه ۲۱۵ هزار نفری است.
بیشترین آمار NEET در کشور ما مربوط به استانهای سیستانوبلوچستان با 2/48 درصد، گلستان با ۴۴ درصد و هرمزگان با 8/43 درصد است.
ایران پساز آفریقا بالاترین NEET را دارد.
بررسیهای دادههای آماری سازمان بینالمللی کار (ILO) در این زمینه نشان میدهد که بالاترین نرخ مربوط به کشور ترینیدادوتوباگو در آمریکای جنوبی است و پس از آن زیمبابوه و یمن به ترتیب در جایگاه دوم و سوم قرار دارند. اما جایگاه ایران رتبه ۲۷ جهان است که طبق دادههای آماری وزارت کار و دادههای سازمان بینالمللی کار 7/29 درصد است که لازم به ذکر است این آمار مربوط به سال ۹۷ است به عبارتی از ۱۰ میلیون و ۴۶۷ هزار نفر جوان سن ۱۵ تا ۲۴ ساله بیش از 1/3 میلیون نفر NEET هستند که آماری نگرانکننده است.
در ۵۰ شهرستان نرخ بیکاری بیش از ۱۷ درصد است
یکی از مشکلات پژوهشهای اقتصادی و اجتماعی کشورمان، نبود آمار مفصل و دقیق در حوزه اشتغال و کار است، درحالیکه در کشورهای توسعهیافته آمارها و بررسیها مفصلی در زمینه بیکاری و در هر ناحیه انجام شده که میتوان با توجه به آن تصویر بهتری از وضعیت اشتغال و بیکاری داشت.
با توجه به آماری که در سرشماری سال ۹۵ بهدست آمد، بیشترین بیکاری مربوط به شهرستانهای کرمانشاه است و کمترین آمار مربوط به شهرکرد است.
۳ عامل افزایش جمعیت NEETها
در سطح جهان ۳ مؤلفه بهنامهای نحوه گذر از تحصیل به کار، طرد اجتماعی و اقتصاد سیاسی بهعنوان اصلیترین عوامل NEETشدگی حساب میشوند که باید به این ۳ مؤلفه در کشور بهطور جدی توجه شود.
اما در آخر باید گفت آینده هر کشوری در دست جوانان است، اگر بستری فراهم شود که جوانان مهارت بیاموزند و در زمینهی خاصی تخصص پیدا کنند و از همه مهمتر مرتبط با مهارت خود شغلی پیدا کنند، میتوانند در آینده کشور مؤثر باشند. آینده ایران را جوانان پویا، باانگیزه و امیدوار میسازد که لازمهی آن بهادادن جوانان است.
|