اقدام اخیر تصمیمگیران شهر و استان همدان برای آسفالت کردن بخشی از تپه تاریخی و باستانی هگمتانه نه نخستین اقدام مدیران به اصطلاح میراث دوست در استان بوده و نه احتمالاً آخرین آن باشد.
پیش از این نیز علیرغم تأکیدات مطول تریبونداران بر اولویت گردشگری و میراث فرهنگی در استان، تخریب عمارتهای تاریخی و بناهای با قدمتی مانند باغ نظری، کبابیان و ذهن دغدغهداران میراث استان را مخدوش کرده است.
این در حالی بوده که هربار تصمیمگیران با دیدن واکنشهای منسجم میراث دوستان و دغدغهمندان تاریخ همدان به عذرخواهی و وعدهدهی و توجیه اقدامات خود بر آمدهاند تا شاید از این تاکتیک آبها را آسیاب بیندازند و کار خود را تمام کنند.
نزدیکترین نمونه آن ماجرای تخریب ساختمانهای قدیمی کبابیان بوده که واکنشهای تصمیم گیران هنوز در خاطر مانده است. اکنون نیز با وجود لطمه بزرگ به هویت تاریخی هگمتانه و به مخاطره انداختن ثبت آن در فهرست آثار جهانی، مسئولان موقتی بودن و آسفالتبرداری را توجیه کردهاند و البته تأسفبارتر از همه واکنش مدیر ارشد استان به این اقدام بوده که در ادامه به آن پرداخته میشود. اما در اینباره نکاتی است واجد تذکر است که میآید؛
1- به نظر میرسد تصمیمگیران و مدیران شهری و دولتی در استان علیرغم حضور در فضای خبری شرایط و خصوصیات این دوره را عمیقاً درک نکردهاند. نشانه این مدعا نیز تصمیمگیری غیراجتماعی و یکباره برای دست زدن به ابنیه تاریخی با وجود تمرکز و حساسیت عمومی نسبت به هویت شهرهاست.
مسئولان و تصمیمگیران باید به خود بقبولانند که از دوره تصمیمات یکباره و بدون ملاحظه سالهاست عبور کردهایم و خبر آسفالتریزی یک تپه باستانی برای راحتی تصمیمگیران به سرعت در شبکههای آنسوی دنیا مخابره میشود. جدای از این، از دورهای که مدیران و مسئولان بدون فکر به عواقب و هزینهها به اتخاذ تصمیمات اقدام کردهاند نیز گذشته است. نمیتوان افکار عمومی را که بیشترین ساعات خود را با رسانهها و جستجوی اخبار میگذرانند با توجیهات "دم دستی" و "لطایفالحیل" خاص - اقناع که نه - پیچش داد و از مسأله اصلی دورشان کرد.
2- مدیرانی که مستقیم و غیرمستقیم در چنین اقداماتی بویژه آسفالت تپه هگمتانه دخیل بودهاند باید پاسخگوی این اقدام باشند و با در پیش گرفتن ادبیات "توجیه" و بدتر از آن به کار بردن عبارات بیخیالانهای مانند "حالا مگر چه شده؟!" عذر بدتر از گناه نیاورند! در یادداشت پیش با عنوان"آسفالت کاران میراث پاسخ دهند" مسئولانی که باید در اینباره پاسخگو شوند آورده شد که فرماندار همدان به عنوان رئیس شورای تأمین شهرستان - شورایی که رأی به آسفالت شدن هگمتانه داده -، مدیریت شهری که پیشبینی صنف آهنفروشان را در طراحی پیادهراه نداشته، مدیریت میراث فرهنگی استان و مدیریت ارشد استان که در زمان اتخاذ این تصمیم از مسئولان تشکر کرده در ردیفهای نخست این آسفالت کاران میراث قرار دارند.
3- سمت و سوی دیگر موضوع بیتوجهی به میراث شهر و استان و قربانی شدن آثار تاریخی برای ندانمکاری و اهداف توسعهجویانه مدیران، نهادهای نظارتی است. این نهادهای نظارتی هستند که باید از سوی افکار عمومی و به عنوان مدعیالعموم وارد این مسائل شده و به شفافیت و پاسخگویی کمک کنند. به واقع با روی دادن هر کدام از این اتفاقات، میزانی از اعتماد عمومی به نهادهای نظارتی میکاهد. جامعه و دغدغهمندان ورود جدی نهادهای نظارتی در دفاع از حقوق معنوی خود را میخواهد و این سؤال را دارد که نهاد نظارتی در قبال این تصمیمات چه واکنشی داشته است؟!
4- در سالهای اخیر روالی در بین مدیران دیده شده که با پناهگیری به سنگر استاندار هزینه کوتاهکاریها و خطاهای خود را کاهش میدهند و البته اسب مدیران را استاندار با علاقمندی خود به اظهارنظر در مورد مسائل مختلف زین کرده است. از مدیریت ارشد استان توقع میرود به جای آنکه در چنین مواقعی سرخط ادبیات توجیهی مدیران شود تصمیمگیران را مورد بازخواست قرار دهد و نه در مقام دفاع برآید.
|