|
درحالی همدان در کنار چند استان دیگر پایلوت اجرای طرح «شهر دوستدار کودک» شده که به نظر می‌رسد اقدامات درخور شأن این عنوان در همدان انجام نشده و راه تا رسیدن به اهداف تعیین‌شده بسیار است.
کودکان از مخاطبان اصلی در شهرها هستند که اگر در مسیر برنامه‌ریزی‌ها و طراحی‌های شهری بی‌توجه به این گروه پیش رویم؛ نتایج آن را در آینده خواهیم دید؛ ضمن اینکه این روزها با پدیده آپارتمان‌نشینی و تک‌فرزندی در خانواده‌های ایرانی و البته همدانی روبه‌رو هستیم؛ موضوعی که ضرورت تصمیم‌سازی و تصمیم‌گیری در مسیر توجه به کودکان و زندگی‌های شهری با حضور آنها را گوشزد می‌کند.
همین واقعیت‌ها سبب شده توجه به قشر کودک در برنامه‌ریزی‌ها قدری پررنگ‌تر شود، به‌طوری‌که عنوان شهر دوستدار کودک مدتی است به گوش می‌رسد.
شهر دوستدار کودک محلی است که در آن کودکان در امنیت بوده و از بهره‌کشی، خشونت و سوءاستفاده در امان بمانند، زندگی را خوب آغاز کنند و سالم و تحت مراقبت بزرگ شوند، به خدمات ضروری دسترسی داشته باشند؛ تحصیلات باکیفیت، مشارکتی و فراگیر را تجربه کنند و مهارت‌هایشان پرورش یابد.
حال با شنیدن یکسری از پارامترهای مطرح شده آیا می‌توان گفت همدان توانسته گامی در مسیر شهر دوستدار کودک بردارد؟ یا در تشریح وضعیت شهر دوستدار کودک، تا چه حد مشخصات فیزیکی و استانداردهای مربوط به آن مطرح شده و ما چقدر به‌دنبال ایجاد شرایط فیزیکی مناسب هستیم تا استانداردهایی بر پایه روان‌شناسی کودک و البته روان‌شناسی رنگ داشته باشیم؟
کمیته ملی شهر دوستدار کودک براساس ارزیابی‌های دقیق از ظرفیت‌های همدان، این شهر را به‌عنوان یکی از شهرهای پایلوت شهر دوستدار کودک در ایران انتخاب کرده است.
معاون معماری و شهرسازی شهرداری همدان ابتدای تیرماه سالجاری عنوان کرد: کمیته ملی شهر دوستدار کودک براساس ارزیابی‌های دقیق از ظرفیت‌های همدان، این شهر را به‌عنوان یکی از شهرهای پایلوت شهر دوستدار کودک در ایران انتخاب کرده است.
امیر فتحیان نسب با بیان اینکه در هر بخش از خدمات ارائه شده شهرداری در سطح شهر، پیوست خدمت به کودکان نیز لحاظ شده است، ادامه داد: به‌عنوان مثال در جانمایی مبلمان شهری همواره سازه‌هایی با ابعاد مناسب برای قشر کودک در نظر گرفته می‌شود از سویی، طراحی و تجهیز اتاق مادر و کودک در مساحت ۷۰ مترمربع در پارک‌های امیرکبیر، نرگس و شکریه، طراحی پارک دوستدار کودک در کوی امیرکبیر به وسعت 8 هزار و ۷۰۰ مترمربع و طراحی و تجهیز خانه بازی مادر و کودک در محدوده کوی شهید مدنی از جمله اقدام‌های انجام شده در راستای تحقق اهداف شهر دوستدار کودک در همدان است.
پارک کودک همدان در نزدیکی میدان فردوسی است؛ پارکی در جوار خیابان و البته یک میدان پرتردد و پر سر و صدا که به‌لحاظ ایمنی نیز در این پارک خبری از مهیّا بودن شرایط نمی‌توان دید.
قسمتی از پارک در تاریکی مطلق قرار دارد و محلی برای جولان جوانان و پارک موتور شده و پارک بیشتر یک فضای عمومی سبز برای استراحت و خوردن شام خانوادگی است.
تاریکی و کاهش احساس امنیت در پارک کودک همدان
یکی از مادرانی که فرزند ۴ ساله‌اش را برای بازی به این پارک آورده است، به خبرنگار مهر گفت: جرأت نمی‌کنم شب‌ها به این پارک بیایم، زیرا آنقدر محدوده‌های آن تاریک است که احساس ناامنی دارم و مداوم حس می‌کنم الان اتفاقی برای پسرم می‌افتد.
وی با بیان اینکه یک بار به سبب همین تاریکی‌ها، پسرش در قسمت چمن این پارک آسیب دیده است، عنوان کرد: قسمت‌هایی در دل محدوده چمن این پارک وجود دارد که فرورفته و در آن قسمت آب جمع می‌شود اما در تاریکی شب و کمبود روشنایی این فضاها قابل رؤیت نیست و برای کودکان بسیار خطرناک است.
در ادامه در یک عصر تابستانی سری به پارک مردم همدان و محدوده بازی کودکان آن زدم؛ کف پوش‌ها در برخی از مناطق مناسب بود اما باز هم مشکل روشنایی و ایمنی وسایل قابل رؤیت بود.
پدر یکی از دختر بچه‌ها به مهر گفت: مداوم نگران این هستم که در این تاریکی، دخترم از تاب به زمین بیفتد اما جای دیگری برای بازی کودکان در همدان وجود ندارد.
وی درحالی محدوده زندگی خود و خانواده‌اش را در شهرک مدرس همدان عنوان می‌کرد که از وضعیت گذر کودک در این منطقه اظهار بی‌اطلاعی کرد.
در پیاده‌راه‌های همدان که مداوم نام «انسان محوری» را یدک می‌کشند نیز خبری از توجه به کودکان به‌لحاظ مبلمان شهری، رنگ‌آمیزی ها، غرفه‌های کتابخوانی و دیگر موارد مشاهده نمی‌شود و تنها چیزی که در این پیاده‌راه‌ها مختص کودکان است؛ جولان موتورسوارانی است که والدین مدام از حضورشان و خطرآفرینی آنها برای کودکان دل نگران هستند و از سویی، بادکنک‌فروشی که هر روز در پیاده‌راه بوعلی حضور دارد وگرنه هیچ چیز در این پیاده‌راه، رنگ و بویی از شهر دوستدار کودک در خود ندارد!
پارامترهای شهر دوستدار کودک یعنی یک کودک بتواند آزادانه زندگی کند، از محیط شهری بیاموزد، سرمایه اجتماعی کسب کند، ارتقا پیدا کند نه آنکه مدام با کمبود احساس امنیت روبه‌رو باشد و حتی در یک پیاده‌راه نتواند راه هم برود!
6/22 درصد جمعیت همدان در سنین زیر ۱۴ سال قرار دارند
طبق گفته مدیرکل ثبت احوال استان همدان طبق سرشماری سال ۱۳۹۵ در استان همدان 6/22 درصد جمعیت در سنین زیر ۱۴ سال قرار دارند.
اسد حسن‌زاده‌زورمند، در بیان ترکیب سنی جمعیت استان همدان و مقایسه آن با وضعیت کشوری گفت: براساس سرشماری سال ۱۳۹۵ درصد ترکیب سنی جمعیت کودکان و نوجوانان صفر تا ۱۴ ساله در استان همدان برابر 6/22 درصد است که این میزان در کشور برابر ۲۴ درصد بوده است.
حسن‌زاده‌زورمند با بیان اینکه ترکیب سنی جمعیت ۱۵-۲۹ ساله که جوانان را شامل می‌شود، در کشور برابر 1/25 درصد است، عنوان کرد: این عدد در همدان برابر 8/24 درصد است.
اما به‌راستی برای این گروه‌های سنی در همدان چه گام‌هایی برداشته‌ایم؟ که به منظور بررسی وضعیت همدان گفت‌وگویی با محمدرضا عراقچیان، عضو هیأت‌علمی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان و استادیار معماری در دانشکده هنر و معماری این دانشگاه ترتیب دادیم تا چند و چون این وضعیت را جویا شویم که در ادامه این گفت‌وگو را می‌خوانید.
خانواده‌های همدانی از رفتن فرزندشان حتی به پارک‌ها هم چندان احساس امنیت ندارند
به گزارش مهر؛ محمدرضا عراقچیان با بیان اینکه در زمینه استانداردهای فضای شهری باید به استانداردهای فیزیکی و اجتماعی آن توجه داشت، عنوان کرد: مباحث فیزیکی تابع امنیت جسمی و جانی کودک است یعنی محیط به نحوی باشد که در عین تفریح و شادی برای کودک، خطر زخمی شدن را نیز به حداقل رسانده باشد.
وی با اشاره به لزوم توجه به استانداردهای وسایل بازی در استان همدان به لحاظ فیزیکی، خاطرنشان کرد: علاوه‌بر توجه به کفپوش‌های مناسب زمین‌های بازی باید به لحاظ نورپردازی هم دقت نظر وجود داشته باشد.
عضو هیأت‌علمی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان در زمینه استانداردهای اجتماعی یک شهر دوستدار کودک نیز مطرح کرد: پدر و مادر باید از حضور فرزندشان در شهر احساس آرامش داشته باشند نه اینکه برای حضور کودک در یک زمین بازی یا پارک مداوم احساس امنیت با والدین همراه باشد.
عراقچیان با تأکید بر اینکه مکان‌هایی که با عنوان زمین‌های بازی یا پارک‌های مختص کودکان ایجاد می‌شود، باید بدون فضای دنج باشند، گفت: در پارک‌ها و زمین‌های بازی نباید قابلیت پنهان شدن وجود داشته باشد تا هم کودکان مداوم والدینشان را ببینند و هم والدین، کودک را تحت نظر داشته باشند.
پارک‌های همدان به‌لحاظ نورپردازی با مشکل روبه‌رو هستند
وی با اشاره به اینکه متأسفانه در همدان خانواده‌ها از رفتن فرزندشان حتی به پارک‌ها هم، چندان احساس امنیت نمی‌کنند، عنوان کرد: پارک‌های همدان در روز خیلی آفتابی و گرم هستند و به نوعی می‌توان آنها را بی‌استفاده دانست بدین ترتیب، در شب و عصرها باید به پارک‌ها رفت که عمده پارک‌های همدان نیز به لحاظ نورپردازی با مشکل روبه‌رو هستند.
عراقچیان با بیان اینکه متأسفانه در همدان پارک‌های محله‌ای در تمام محلات وجود ندارد، عنوان کرد: فضای سالمی در شب‌ها در پارک هایمان وجود ندارد و پارک‌های تفکیکی جنسی و سنی نیز وجود ندارد و پارک‌ها در شب‌ها محلی برای معتادان و ولگردها شده بدین ترتیب، در فضای شهری حتی پارک‌ها هم مناسب نیستند.
عضو هیأت‌علمی دانشگاه بوعلی‌سینای همدان با تأکید بر لزوم توجه به نیازهای کودکان و حضور آنها در فضای شهری گفت: باید فضاهای بازی برای کودکان در همدان تعبیه شود و تنها مختص به کودکان باشد تا بتواند احساس امنیت روانی را برای آنها به ارمغان بیاورد و شادابی را به روح آنها بازگرداند.
عراقچیان در پایان این گفت‌وگو یادآور شد: باید پارک‌هایی برای خانواده‌ها در همدان ایجاد شود که آنها بتوانند بدون نگرانی از حضور جوانان و معتادان در این فضاها فرزندانشان را شاداب و درحال بازی و یادگیری مشارکت ببینند اما متأسفانه در این زمینه در همدان ضعف وجود دارد.
همدان نام شهر دوستدار کودک را
یدک می‌کشد
کودکان از کاربران اصلی شهرها هستند که د صورت بی‌توجهی به نیازهای آنها و قدم برنداشتن در مسیر ارتقای سرمایه اجتماعی، مشارکت، مسئولیت‌پذیری و بهبود و البته افزایش روابط اجتماعی آنها در آینده با نسلی روبه‌رو خواهیم بود که فردگرا، خودخواه، بی‌مسئولیت، منزوی، بی‌اعتماد به افراد و آینده خواهد بود.
|
