|
در ماه های اخیرجامعه ما با چالش هایی مواجه شده است ، شاهد ایجاد شکاف هایی در جامعه هستیم و همچنین کمبودهایی ازسوی متفکرین علوم اجتماعی در جامعه حس می شود.
در شرایطی هستیم که بیشتر از هر زمان دیگری نیاز به همکاری، وفاق و اعتماد در جامعه را حس میکنیم.جامعه ای که با فشارهای داخلی و خارجی مواجه شده است و باید بتواند به سلامت ازاین شرایط عبور کند.به عقیده بسیاری از اندیشمندان چیزی که در شرایط فعلی ضرورت جامعه ماست سرمایه اجتماعی است.ایجاد اعتماد و وفاق بین مردم جامعه بیش از هر زمان دیگری حس می‌شود.گسترش اعتماد و همکاری بین مردم موجب تقویت هر چه بیشتر سرمایه اجتماعی خواهد شد و به دنبال آن شاهد تسهيل كنش‌هاي اجتماعي خواهیم بود به نحوي كه در مواقع بحراني مي‌توان براي حل مشكلات ازاین سرمایه ارزشمند به عنوان اصلي‌ترين منبع حل مشكلات و اصلاح فرآيندهاي موجود سود برد.
بر این اساس شناسايي عوامل مؤثر در تقويت يا تضعيف سرمايه اجتماعي، به معناي ويژگي هاي سازمان اجتماعي مانند اعتماد، هنجارها و شبكه ها از اهمیت بالایی برخوردار است.بسیاری از جامعه شناسان یكی از مسائل اصلی و مهم كشور را فرسایش سرمایه اجتماعی می دانند و معتقدند خسارت فرسایش سرمایه اجتماعی از سرمایه مالی بیشتر است زیرا با وجود سرمایه های اجتماعی، امید اجتماعی در جامعه بهبود می‌یابد و قدرت برنامه ریزی نیز از بین نمی رود.سرمایه اجتماعی دارای مؤلفه هایی است كه به باور صاحب نظران این مؤلفه ها متفاوت هستند، اما به طور كلی، اساس سرمایه اجتماعی، روابط اجتماعی است.
از مولفه های اصلی آن، شبكه و پیوند بین افراد، تعاون و همكاری است. سازمان های اجتماعی با وجود ارزش ها، هنجارها و اعتماد، تعهدات و مسئولیت هایی را در قبال جامعه برعهده می گیرند.هر چه مشاركت های اجتماعی مثل عضویت افراد در انجمن ها، احزاب و گروه ها بیشتر باشد و شبكه های اجتماعی تقویت شود، احتمال اینكه شهروندان در جهت منافع متقابل یكدیگر عمل كنند، از فرصت طلبی ها به دور باشند و مشكلات عمومی را حل كنند، بیشتر است.اگر در جامعه‌اي ميزان سرمايه اجتماعي پايين باشد، خطر افتادن آن جامعه به وضعيت تله اجتماعي و يا مشكل منافع جمعي بسيار بالاست.
تله اجتماعي يعني سرمايه اجتماعي پايين، نبودن اعتماد و اطمينان به يكديگر بين مردم، رواج فساد اداري- اقتصادي، ترس و... .این سخنان شاید در قالب مباحث دانشگاهی سخت و ناملموس باشد اما وقتی پای شرایط و مشکلات مشترک بین مردم پیش می آید درک و لمس آنها خیلی راحت است.
در روزهای اخیر مسئولین شهری همدان برای گریزاز مشکل ترافیک، طرح زوج و فرد را پیشنهاد دادند که به سرعت با موافقین و مخالفین خود مواجه شد. کنش صحیح شهروندان همدانی درمواجه با روزهای اخیر تنها ناشی از آگاهی و درک صحیح از شرایط امروز شهر و نیاز ومنافع جمعی است و این آگاهی جز در سایه مشارکت های مدنی کسب نمی‌شود.
هر چه بیشترامکان حضور، همکاری و کنش متقابل شهروندان در قالب انجمن ها، احزاب و گروه های مدنی وجود داشته باشد همدان خیلی سریع تر از زیر بار مشکلات اینچنینی خارج می‌شود.در نهایت در شرایطی مشابه شرایط فعلی همدان،نیازبه میزان بالایی از سرمایه اجتماعی به شدت احساس می شود.
|
