■ یک جامعهشناس: عامل بیکاری هم میتواند ارتباط مستقیمی با کاهش میزان باروری داشته باشد
نگرانی از کاهش ازدواج، بالا رفتن سن ازدواج برای آغاز زندگی مشترک، بیکاری و کاهش فرزندآوری همه جزو عواملی هستند که روزبهروز جامعه را به سمت پیرشدن و سالمندی پیش میبرد و سبب میشود پدیده فرزندآوری بهعنوان یکی از دغدغههای اصلی در بین زوجین بهشمار آید که طبق دادههای آماری میزان موالید نهتنها در ایران بلکه در بسیاری از کشورهای جهان کمتر از سالهای گذشته است.
دوران کاهش مقطعی فرزندآوری بستگی به شدت و طول مدت دوران شیوع کرونا و فشارهای ناشی از رکود اقتصادی و تورم و زمان بازگشت مردم به زندگی عادی و رونق دوباره بازار کار دارد که بیکاری و نبود اطمینان به آینده، 2 عامل مهم در کاهش باروری در دوران شوکهای اقتصادی است.
شرایط ضعیف اقتصادی و نبود امنیت در بازار کار سبب شده زنان فقیرتر و دارای تحصیلات پایینتر نسبت به زنانی که وضعیت اقتصادی- اجتماعی بالاتری داشتند، کاهش باروری بیشتری را تجربه کنند.
جمعیت و تغییرات باروری در گذشته، حال و آینده از متغیرهای اساسی سیاستگذاری و طراحی برنامههای توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورهاست. باروری، مهاجرت و مرگ، 3 متغیر تعیینکننده حجم جمعیت هستند.
یک جامعهشناس در گفتوگو با خبرنگار همدانپیام بیان کرد: از دهه 60 تاکنون یک نمودار منفی رشد جمعیت را داشتهایم و در سال گذشته موضوع کاهش نرخ موالید در بین زوجین بیشتر نمایان شده و حساسیتهای بیشتری را به خود معطوف کرده است که عامل اصلی آن میتواند به دوران کرونا و تأثیراتی که در سبک زندگی افراد داشته است، مربوط شود؛ براساس دادههای آماری میتوان به میزان کاهش زاد و ولد بهطور دقیق پی برد.
حمید خاورزمینی با اشاره به کاهش نرخ تولد در ایران بهویژه در ایام کرونا، اظهار کرد: بهنظر میرسد کرونا از 2 جهت موجب کاهش موالید شده است؛ یکی از این موارد مربوط به بحث بهداشتی آن است که نوعی وسواس فکری را در بین خانوادهها ایجاد کرد که استرسهای روحی و روانی ناشی از شرایط کرونا و ترس از ابتلا به بیماری نیز بر رفتارهای باروری زوجین اثر بگذارد، ممکن است زوجین به دلایلی مانند نگرانی درباره سلامت خود یا جنین، نبود دسترسی بهموقع به خدمات بهداشت باروری و یا ترس از حضور در بیمارستان برای معالجه و زایمان، در دوران شیوع کرونا فرزندآوری خود را به تعویق بیندازند.
دیگری اینکه کرونا نوعی احساس ناامنی اقتصادی و نبود اطمینان از آینده را در جامعه افزایش داد و بهطبع این نوع ناامنی میتواند در آینده نیز تأثیرات منفی را در پدیده ازدواج و فرزندآوری بگذارد.
وی با اشاره به اینکه عامل بیکاری هم میتواند ارتباط مستقیمی با کاهش میزان باروری داشته باشد، خاطرنشان کرد: ناامنی شغلی و اقتصادی و از همه مهمتر نگرانی از بیکاری برای عدهای از افراد جامعه ایجاد میشود که همین امر به فشار اقتصادی و نبود اطمینان خاطر از آینده منجر میشود و به همین منظور افراد بهراحتی نمیتوانند برنامهریزی برای ازدواج و فرزندآوری داشته باشند.
این جامعهشناس در پایان یادآورشد: از آنجایی که در گذشته نهچندان دور، میزان باروری در جامعه ایران بسیار بالا بوده، طبقه بالا در ایران الگوی یک، 2 و یا 3 فرزندآوری را حفظ کرده و این در فرایند الگوبرداری طبقات متوسط و پایین نقش مهمی داشته است، از سوی دیگر پس از انفجار جمعیتی دهه ۶۰ خورشیدی در ایران و مشکلات مربوط به تحصیل، اشتغال و ازدواج این نسل، رفتهرفته تمایل به فرزندآوری بهدلیل مشکلات اقتصادی کاهش پیدا کرد که آن را در دهههای ۸۰ و ۹۰ خورشیدی مشاهده میکنیم.
|