واقعیت این است که از دهه ۵۰ تاکنون، نیم قرن است نفت میفروشیم. دهه ۹۰ دهه فرصتسوزی بود؛ بهطوری که رشد منفی اقتصاد را شاهد بودیم.
در این شرایط برای حفظ کشور و جلوگیری از فرسودگی اقتصاد، به ۴۰۰ میلیارد دلار پول نیاز داریم. ۱۳۰میلیارد دلار نیز برای سرمایهگذاری در حوزه انرژی نیاز داریم تا بتوانیم خود را حفظ کنیم. این در شرایطی است که بحث هزار و۵۰۰ هزار میلیارد تومان ناترازی صندوقهای بازنشستگی و سایر مشکلات مطرح است.
از سال ۱۳۹۷ برای نخستین بار، رشد هزینههای جبران استهلاک بیشتر از رشد سرمایهگذاری بوده که نشان میدهد زیرساختها در حال فرسودگی بیشتر هستند.
تعلل در روابط بینالمللی و منطقهای فرصت را از ما خواهد گرفت. اگر برجام زودتر به نتیجه میرسید، قیمت نفت که حالا به بالای ۸۰ دلار رسیده، فرصتی را در اختیار ما قرار میداد، اما در حالحاضر این فرصت برای صادرات از دست رفته است.
این که بگوییم اقتصاد به برجام ربطی ندارد، یک شوخی و کمدی است. همه بازارها منتظر برجام هستند. باید تکلیف خود را هرچه سریعتر روشن کنیم. هرچه تعلل کنیم، بیشتر آسیب میبینیم. شاید غرب میخواهد زمان را از ما بگیرد و هر قدر زمان از دست بدهیم، کار برای ما سختتر میشود.
کشور را باید از حالت انتظار برای نتیجه برجام و FATF و پایان تحریم خارج کنیم. این انتظار کشیدنها موجب جذب نشدن سرمایه میشود. جذب ۴۰۰ میلیارد دلار برای ۳سال آینده بسیار سخت است، در حالی که یک دهه هیچ سرمایهای را نتوانستیم جذب کنیم.
اگر برجام امضا نشود، ریسک سیاسی-اقتصادی ما بالاتر میرود. تحریم شدیم، ولی توانستیم نفت بفروشیم، ولی هزینههای صادرات ما بسیار بالا بود، چون ریسک اقتصادی بالایی تحمیل میشد، بنابراین هر معاهده بینالمللی را نپذیریم، ریسک اقتصادیمان بالا میرود.
امیدواریم برجام سریعتر امضا شود. بعد سراغ FATF برویم و تعیینتکلیف شود.
* کارشناس اقتصادی
|