|
همدان یکی از معدود شهرهای ایران است که کوهنوردی در آن از قدیم نه تنها یکی از فعالیت‌های مهم و عمده ورزشی آن بوده و در این زمینه از لحاظ تاریخی جزو ارکان‌های کوهنوردی کشور است، بلکه یکی از مقاصد روزانه جمع زیادی از کوهنوردان است که جهت کوهنوردی به این شهر مراجعه می‌کنند. به گونه‌ای که هر روز می‌توان کوهنوردان زیادی را در مسیرهای کوهنوردی این کوه مشاهده کرد که یکی از دلایل آن، سهولت نسبی دسترسی به مناطق مرتفع و قلل است. این مسأله نزدیکی برای برخی به وجود آورنده گمان کم شدن و یا کم بودن مخاطره‌های جوی در کوهستان است. همین سهل‌انگاری در همراهی با شرایط جوی متغیر کوهستان، گاهاً موجب صدمات و تلفات به کاربران کوهستان به‌ویژه کوهنوردان می‌شود. یکی از این مخاطره‌های جوی که هرساله صدمات و تلفاتی را به‌ویژه در فصل سرد ایجاد می‌کند، سوزباد است.
سوزباد، الوند، کوهنوردی بی‌مخاطره
افت دمای هوا به همراه وزش باد در یک زمان و در یک مکان موجب بروز شاخص سوزباد می‌گردد.(WCI) یکی از مخاطرات هواشناسی که می‌تواند برای کوهنوردان و طبیعت‌گردان در استان همدان به‌ویژه در فصل سرد مشکل ایجاد کند و سلامتی آنها را تهدید کند، بروز مخاطره سوزباد است.
این شرایط در اثر ترکیب2 کمیت هواشناسی به نام‌های باد و افت دمای هوا رخ داده و موجب شده، احساس سرمای پایین‌تر از مقدار واقعی در انسان شود. برای درک بهتر مسأله می‌توان گفت اگر دمای محلی منفی 12درجه سلسیوس و بادی با سرعت 12متر بر ثانیه بوزد، سرمایی که یک شخص احساس می‌کند تقریباً برابر با منفی 24 درجه سلسیوس بوده که شخص در شرایط جوی بدون باد احساس می‌کند.
با توجه به اینکه دما یک کمیت نسبی است فاصله بین منفی12 تا منفی 24 بسیار قابلِ توجه برای قشرهایی است که در طبیعت و کوهستان حضور داشته و به دور از امکانات رفاهی معمولی هستند.
شرایط وقوع دماهای پایین سوزباد در توده کوهستانی الوند در فصول سرد می‌تواند به فراوانی رخ دهد. بنابراین برای صعودهای فصل سرد به‌ویژه به توده کوهستانی مانند الوند، کوهنوردان باید به دمای سوزباد توجه کنند نه به دمای حداقل یا دیگر دماهای ارائه شده توسط منابع موجود. بنابراین نیاز است که کوهنوردان و طبیعت‌گردان استان قبل از عزیمت به کوهستان نسبت به دریافت اطلاعات لازم از این منابع که مستندترین و مورد وثوق‌ترین آنها سازمان هواشناسی کشور و اداره‌کل هواشناسی استان همدان است، اقدام کنند.
توصیه می‌شود تا آنجا که مقدور است کوهنوردان و طبیعت‌گردان از حضور در شرایطی که سوزباد و توصیه‌های مرتبط با آن در زمینه سرمازدگی ارقام قابل توجه‌ای را نشان می‌دهند، از حضور در منطقه کوهستانی الوند خودداری کنند. اگر هم به هر دلیل با چنین شرایط دمایی قابل توجه سوزباد مواجه شدند، پیشنهاد می‌شود ارتفاع را کم کرده و یا درصورت مهیا نبودن شرایط کم کردن ارتفاع، محل مناسب مثل جان‌پناه و یا پناهگاه برای در پناه ماندن از وزش باد انتخاب کنند.
حسین عابد- (کارشناس هواشناسی و مدیرکل هواشناسی استان همدان)
نیما فرید مجتهدی- (دکتری اقلیم‌شناسی و کارشناس اداره تحقیقات هواشناسی گیلان
|
