بر پیشانی گردشگری ایران، استان همدان و شهرستان کبودراهنگ رد پای عنوان بزرگترین غار آبی جهان خودنمایی میکند، اثری که از درآمد پایدار در آن خبری نیست.
هر نقطهای از دنیا که میخواهد در حوزه گردشگری به درجه ای از کسب درآمد برسد به دنبال برندی و نامی سالها هزینه و وقت صرف میکند اما غار علیصدر و عنوان این نام که میتوانست مردم روستا را برای همیشه از گردشگری منتفع کند، هیچگاه نتوانست برای روستاییان یک فرصت تلقی شود.
هر گردشگری با شنیدن توصیفات علیصدر فکر میکند کیف اهالی روستایی که علیصدر از میان کوههای آن سر درآورده است، کوک است و حتی حال اقتصادی مناطق پیرامون آن هم خوب است.
اما حقیقت چیز دیگری است، حقیقت این است که اگر ابر و باد و مه و خورشید و فلک مانند عقربههای ساعت دقیق درکار باشند، کیف همه به واسطه حقوق دریافتی از شرکت سیاحتی علیصدر کوک است، اما خدا نکند یکی از عقربههای این ساعت از کار بیفتد و یا باتری ساعت خالی شود، آن وقت همه باید دست روی دست بگذارند و انتظار یک معجزه را بکشند تا کسی بیاید و ناجی روزهای تعطیل کاری و علاج بیکاری آنها شود.
علیصدر با 180 پرسنل مشغول در غار به دلیل بحران کرونا و بیکار شدن، بیمه بیکاری دریافت کردند و هیچ راه درآمد دیگری برای فعالان گردشگری در این مجموعه نیست.
به نظر میرسد سالهاست در علیصدر جوانها و حتی کارگران پیشین، تنها به کسب درآمد از قایقرانی در غار دل بستهاند و بس ....
راه دوری نرویم، همین روزهای بعد از کرونا تخریب دیوار بین مجتمع و روستا شوک بزرگی را به برنامهریزان شرکت علیصدر و مردم بومی منطقه وارد کرد.
57 سال پیش غار علیصدر بهعنوان یک پدیده طبیعی و نعمت خدادادی وسط یک روستا که 75 کیلومتر با مرکز استان همدان فاصله داشت، سر از خاک بیرون آورد و ناجی اقتصاد محلی شد.
این ظرفیت غنی میتوانست امروز روستای علیصدر را در همان حد و اندازه روستا به یک دهکده خوشنام توریستی در ردیف مقاصد پرتردد گردشگری جای دهد، اما به واسطه خلاقیت نداشتن در مسیر کسب درآمد از گردشگری و وابسته شدن مردم بومی به درآمد شرکت سیاحتی از غار، چنین نشد.
بزرگترین غار قابل قایقرانی جهان در این 5 دهه که فرصت بهرهبرداری داشت، میتوانست آنقدر مدلهای متعدد سرمایهگذاری داشته باشد که حتی گردشگران نه به هدف بازدید از غار علیصدر بلکه خوردن یک ناهار از یک رستوران برند یا مشاهده یک مسابقه ورزشی خاص یا بودن در یک باغ داروهای گیاهی و یا خرید البسه از یک هایپرمارکت و هر هدف دیگری راهی علیصدر شوند.
بر این اساس حتی علیصدر میتوانست به یک منبع درآمد برای مردم بومی روستا و شرکت سیاحتی تبدیل شود، اما هرگز چنین اتفاقی رقم نخورد.
-طلای گردشگری همدان رنگ باخت
پس از کشف غار و تبدیل آن به یک مقصد گردشگری راه همه خلاقیتها و جذب برندهای تجاری برای رستورانداری و هتلداری و تبدیل به احسن شدن منطقه بسته شد که شد.
اگر غار مسافر داشت، مردم بومی هم در جایگاه قایقران و پرسنل علیصدر مشغول به کار میشدند و اگر به هردلیل فصلی یا حوادث غیرمترقبه، راه ورود گردشگر به غار بسته شد همه بیکار شدند و این شد سرنوشت منطقهای که معدنی از طلای فرصتهای گردشگری در آن جای خوش کرده است. نتیجه، نبود خلاقیت در درآمدزایی چه از سوی متولیان امور در شرکت سیاحتی علیصدر و چه از سوی مردم منطقه این شده است که حالا اگر ورود به غار تعطیل شود سایه بیکاری و چه کنم چه کنم، بر سر علیصدر سنگینی خواهد کرد.
این روزها که همه مجموعههای اقتصادی پس از پشت سر گذاشتن بحران کرونا و چالش تعدیل نیروی کار و پرسنل نفسی برای حیات دوباره تازه میکنند، شرکت سیاحتی علیصدر به لطف برخی ندانمکارها با حواشی دست و پنجه نرم میکند و از آنجا که همه زنجیره اشتغال مردم بومی روستای علیصدر به فعال و غیرفعال بودن غار در پذیرش مسافر متصل است، شیرازه روزمرگیهای مردم علیصدر و مدیریت مدیران شرکت سیاحتی با تعطیل شدن غار برهم میخورد.
سهام تقسیم شده مدیریت دولتی
شرکت سیاحتی علیصدر ابتدای دهه 70 در اختیار بخش خصوصی قرار گرفت، آن زمان تنها نقش میراث فرهنگی، نرخگذاری برای این مجموعه طبیعی و ملی و نظارت برکارکرد بخش خصوصی بود.
25 سال پیش بر اساس اصل 44 قانون اساسی، غار علیصدر از طرف دولت با بخش عمومی غیردولتی به صورت مشارکتی اداره میشد. 40 درصد سهام این شرکت مربوط به دولت شامل سازمان ایرانگردی و جهانگردی بوده است و 40 درصد سازمان همیاری شهرداریها و 20 درصد شهرداری همدان در سهام شرکت سهیم بودند.
در دیماه سال 1387 نیز غار علیصدر بهعنوان یک اثر طبیعی و ملی در فهرست میراث طبیعی ملی به ثبت رسید و از آن پس در چارچوب ضوابط مشخص میراث فرهنگی ادامه فعالیت آن رقم خورد. به این ترتیب میراث فرهنگی استان متولی نظارت و نرخگذاری ورودی غار شد و غار علیصدر که از نفایس ملی محسوب میشود، امکان بهرهبرداری آن به عنوان یک اثر طبیعی بر اساس ضوابط قانونی واگذار شد و اینگونه شد که غار علیصدر به یک منبع درآمد و اشتغالزایی برای مردم روستای علیصدر هم تبدیل شد و از آن پس اشتغال ثابت و فصلی برای علیصدر رقم خورد.
اشتغالزایی به برکت غار
امروز شرکت سیاحتی علیصدر به برکت پدیده طبیعی غارآبی قابل قایقرانی و توریستی که در دل یک روستا با همین نام جای خوش کرده است، 260 پرسنل مشغول به کار دارد.
پس از آنکه روزهای بحرانی کرونایی به پایان رسید و سایه بیمه بیکاری از سر شاغلین کم شد و قبل از هایوهوی دوباره، فعالیت غار و بازگشت آن به چرخه اقتصادی نخست داستان تحقیق و تفحص و سپس تخریب دیوار توسط برخی اهالی وشورای روستای علیصدر موجب شد تا بار دیگر همه چشم به تغییر و تحولی دیگر بدوزند. و حالا با تغییر دوباره مدیرعامل شرکت علیصدر و احتمال زیاد تغییر مدیرشرکت سیاحتی غارعلیصدر در آینده بسیار نزدیک و موارد دیگر امید آن میرود متولیان امورگردشگری برای حال خوب روستا و غارعلیصدر طرحهای نو دراندازند.
|