بیتحرکی تأثیرات مخربی بر مغز دارد تا جایی که نبود فعالیت بدنی احتمال ابتلا به زوال عقل و افسردگی را افزایش میدهد.
ورزش و فعالیت بدنی فقط به رشد عضلات و آمادگی جسمانی ما کمک نمیکند بلکه سنگبنای اصلی پیشگیری از حداقل ۳۵ بیماری مزمن مانند بیماریهای قلبی- عروقی، بیماریهای شناختی، سرطان و دیابت است و حتی نقش ورزش در برخی از بیماریها آنقدر برجسته است که از ورزش بهعنوان دارو برای این بیماریها یاد میشود.
با وجود تأثیراتی که ورزش بر سیستم قلبی- عروقی دارد، به اثرات چشمگیر ورزش بر مغز و سلامت مغز توجه کافی نشده است درصورتیکه مطالعات نشان میدهند ورزش محرکی برای تغییرات شناختی و ساختاری در مغز است.
بهتر است این دیدگاه را در جامعه توسعه دهیم که ورزش تأثیر مثبتی بر مغز و سیستمهای مختلف ما ندارد بلکه بیتحرکی و نبود فعالیت بدنی است که تأثیرات مخربی بر مغز دارد، بهصورتیکه این سبک زندگی و نبود فعالیت بدنی چاقی، دیابت، افسردگی و زوال عقل را افزایش میدهد.
برخی فکر میکنند اگر ورزش کنند خیلی خوب بوده و فواید آن مثبت است اما اگر ورزش انجام ندهند اتفاقی نمیافتد، درصورتیکه اینطور نیست و نیاکان ما در دنیایی زندگی میکردند که مجبور بودند برای غذا ورزش کنند، زیرا دریافت غذا بستگی به موفقیت در فرایند شکار داشت اما انسان امروزی در محیطی زندگی میکند که ورزش جزوی از زندگی نیست و فعالیت بدنی ندارند، پیادهروی به هنر گمشده تبدیل شده و سبک زندگی با گذشته تکاملی ما ناسازگار است.
از منظر تاریخی، تکاملی و علمی شواهدی از ارتباط عضله و مغز وجود دارد و اثبات شده است که فعالیت بدنی متوسط و شدید اثرات مفیدی بر سلامت مغز و عملکرد شناختی آن دارد.
ورزش و فعالیت بدنی در مهارتهای حرکتی، واکنش، یادگیری، حافظه، توجه، سرعت پردازش مغز و کارکردهای اجرایی یعنی فرایندهای شناختی مانند حل مسأله، سازماندهی، استدلال و حافظه نقش مهمی دارد.
نحوه تأثیرگذاری ورزش و فعالیت بدنی بر مغز، به 2 صورت مستقیم و غیرمستقیم است، تأثیر مستقیم بهصورتی است که وقتی ورزش میکنیم، عضلات منقبض شده و مولکولهایی ترشح میکنند که این مولکولها به مغز میروند و تغییراتی در آن اعمال میکنند اما در روش غیرمستقیم هنگامی که ورزش بر بافت چربی اثر میگذارد، تغییراتی اعمال میکند و مولکولهایی از این بافتها ترشح میشود که با حرکت به سمت مغز تأثیرات خود را اعمال میکنند.
در درجه نخست منظور فعالیت بدنی است نه ورزش و فردی که فعالیت بدنی کافی دارد مانند کشاورزی که بهصورت سنتی کشاورزی میکند نیاز به ورزش ندارد و ورزش برای افرادی مانند کارمندان، خانمهای خانهدار و بازنشستگان است که فعالیت بدنی کافی ندارند.
اگر ورزش همگانی بهصورت صحیح انجام شود حتی میتواند از برخی ورزشهای قهرمانی مفیدتر باشد زیرا در مواردی انجام ورزشهای پربرخورد مضر است؛ بنابراین ورزش همگانی صد درصد پاسخگوی نیاز افراد است.
مطالعات انجام شده بیشتر بر ورزشهای هوازی مانور دادند و این تأثیرات بیشتر با تمرینات هوازی به اثبات رسیدند اما تمرینات مقاومتی هم که کمتر مورد مطالعه گرفتند، اثرات مثبتی داشتند.
سازمان بهداشت جهانی ورزش کردن در مدت زمان ۱۵۰ دقیقه با شدت متوسط و ۷۵ دقیقه ورزش شدید را در هفته توصیه کرده است، برای بزرگسالان، روزانه حداقل ۲۰ دقیقه پیادهروی سریع بهصورتی که فرد به نفسنفس بیفتد، توصیه میشود و پیادهروی آهسته مورد توجه نیست.
وی با اشاره به اینکه کودکان باید روزانه ۶۰ دقیقه فعالیت بهصورت بازی در بیشتر روزهای هفته داشته باشند، خاطرنشان کرد: افراد در هر سنی میتوانند از فواید ورزش سود ببرند اما هر چقدر زودتر باشد بهتر است.
|