■ بیکاری و درآمد پایین روستاها را با پدیده مهاجرت مواجه کرده است
توسعه روستایی و اشتغال پایدار، محور همایشی با همین نام در روز پنجشنبه بود که با حضور مسئولان کشوری، استانی، شهرستانی و روستایی در سالن شهدای استانداری همدان برگزار شد.
در این همایش، معاون توسعه روستایی و مناطق محروم کشور به عنوان سخنران ویژه حضور داشت که با برشمردن مشکلات پیش روی توسعه در روستاها گفت: اقتصاد و اشتغال و نبود درآمد کافی و نداشتن شغل متناسب با شرایط امروز از مشکلات اساسی روستاییان است.
سید ابوالفضل رضوی با بیان اینکه مشکلشناسی روستا و روستاییان یک وظیفه انکارناپذیر است، افزود: تبعیض در خدمترسانی به شهرنشینان و روستاییان و حمایت نكردن فکری و معنوی مقامات ملی و محلی از آنها از دیگر مشکلات روستاییان است. به طوری که در خصوص خدماتی مانند اینترنت پرسرعت، تلفن همراه، شبکههای مختلف صداوسیما و... بین شهر و روستا تبعیض وجود دارد در حالی که روستایی قبل از مولد اقتصادی با فرهنگ، صداقت و نجابت بوده و روستا به عنوان واحدی فرهنگی، کالبدی و تولیدی است.
وی با بیان اینکه توسعه روستا بسیار پیچیده شده است، گفت: امروز مسائل اجتماعی و فرهنگی تا امکانات، تفکرات و انتظارات روستاها به نوعی جدید شده و قدرت شوراهای روستایی در این میان ضعیف است و طرح ساماندهی خدمات روستایی که توسط بنیاد مسکن به مجلس شوراي اسلامي ارائه شده راهگشای مشکلات روستا نخواهد بود.
رضوي توضیح داد: با توجه به اینکه وزارت کشور برگزارکننده انتخابات بوده و شورا با وزارت کشور در ارتباط است، دهیار نیز باید زیرنظر شورا باشد تا نظرات خود را با یکدیگر اجماع کنند و همانطور که شهردار به نظرات شورا توجه میکند باید دهیار نیز بداند که نظرات شورای روستا باید اجرایی شود.
وی مشارکت بیش از 90 درصدی روستاییان در انتخابات را نشانگر این دانست که آنها راه اصلاح امور کشور را از صندوق انتخابات میدانند اما برخی هوشمندی سیاسی روستا را ناجوانمردانه به عقبافتادگی نسبت دادند.
رضوي با اشاره به ظرفیتهای روستاهای استان همدان در اقتصاد بيان کرد: یکسوم گندم این استان در یکی از شهرستانهایش تولید میشود، اما کارخانه آرد نه تنها در آن شهرستان بلکه در سایر شهرستانها نیز بهتعداد وجود ندارد. از سوی دیگر، حدود یک میلیون تن سیب زمینی در استان تولید میشود اما صنایعتبدیلی قابل ذکری برای آن وجود ندارد.
توسعه صنایع تبدیلی، راه اشتغالزایی روستایی
استاندار همدان دیگر سخنران این همایش یک روزه بود که در ابتدای سخنان خود مانع تمام پیشرفتها و آیندهنگریها را درآمد نفتی دانست و گفت: در هشت سال گذشته 800 میلیارد دلار درآمد نفتی نصیب کشور شده است، ولی چقدر از این درآمد نفتی برای توسعه روستاها هزینه شده است. درآمد نفتی که باید به سرمایهگذاری تبدیل میشد به هزینه تبدیل شده است. باید به این نتیجه برسیم که نفت نداریم؛ زیرا نفت به یک ابزار سیاسی تبدیل شده و برای کشورهایی که این محصول را دارند، مشکلساز شده است. عربستان سعودی چون میداند اقتصاد کشورهای منطقه به نفت وابسته است حاضر به ضرر سالانه 150 میلیارد دلار شده است تا از این طریق به سایر کشورهای دارای نفت از جمله ایران آسیب وارد کند. این امر میطلبد تا به سیاستهای اقتصاد مقاومتی توجه کنیم و یکی از ظرفیتهای قابل توجه در درون کشور برای توسعه، روستاها هستند.
محمدناصر نیکبخت با تأکید بر اینکه به دنبال افزایش سطح زیرکشت در استان همدان نیستیم، گفت: با توجه به منابع آبی محدود در استان همدان به دنبال این هستیم تا بهرهوری آب در بخش کشاورزی همدان را افزایش دهیم؛ زیرا مصرف آب در بخش کشاورزی استان 92 درصد از منابع آبی استان است.
وی فراوری محصولات کشاورزی در استان را امری لازم برشمرد و گفت: سالانه 5 میلیون تن محصول کشاورزی در استان همدان تولید میشود که 3 میلیون تن محصول کشاورزی در استان همدان نیاز به فراوری دارد.
نيكبخت مشارکت مردمی را لازمه توسعه روستایی دانست و افزود: برخی روستاهای استان همچون کاج، کردآباد و دستجرد به سبب اشتغال ایجاد شده مهاجرپذیر هستند. روستا اگر آباد نشود و برای افراد روستایی اشتغالزایی انجام نشود شاهد افزایش مهاجرت از روستاها به شهرها بوده و این مسأله سبب میشود که حاشیهنشینی افزایش یابد.
نیکبخت با تأکید بر اینکه نباید عشایر را به عنوان جامعه سوم در کشور فراموش کنیم، گفت: روستايیان آنقدر شعار و وعده شنیدهاند که خسته شدهاند، ولی در این دولت باید برنامههای عملی داشته باشیم.
تصویب قوانین جدید برای فعالیت دهیاریها
نماینده مردم همدان و فامنين در مجلس شورای اسلامی نیز در سخنانش مظلومیت دهیاریها را تأکید كرد و گفت: در آینده بحث دهیاریها برای حمایت در مجلس مورد بحث قرار میگیرد.
امیر خجسته با اشاره به اینکه دهیاریها باید در روستاها بدرخشند، افزود: بنیاد مسکن نمیتواند دهیاریها را مدیریت کند، دهیاریها باید زیرنظر وزارت کشور فعالیت کنند تا قدرتمند وارد میدان شوند. در حال حاضر ۳۵ ماده از قانون شوراهای شهر و روستا اصلاح و بازنگری شده است و در آینده نزدیک در جایگاه دهیاریها در صحن مجلس مورد بررسی قرار گرفته است و در این زمینه نیز قوانینی به تصویب میرسد.
رئیس کمیسیون شوراها و امور داخلی مجلس با بیان اینکه توسعه روستایی در گرو قدرتمند بودن بخشدار، شورا و دهیار است، تصریح کرد: اصلاحاتی در ارتباط با قوانین شوراهای شهر و روستا صورت گرفته و از 98 ماده 35 ماده اصلاح و بازنگری شده که در آینده نزدیک نیز قوانین جامع در رابطه با شرح وظایف و انتخابات تصویب میشود.
اشتغالزایی مانع مهاجرت از روستا
فرماندار همدان نیز در سخنانی به مقوله مهاجرت روستاییان به شهرها پرداخت و این روند را موجب اختلال در شهرنشینی دانست.
علی تعالی گفت: مهاجرت به شهرها، با اشتغالزایی در روستا متوقف میشود و در هر روستای همدان که طرح اشتغالزایی انجام شد از تعداد مهاجران هم کاسته شد.
وی توضیح داد: روستا به عنوان بخشی از سرزمین و نظام اجتماعی که تعداد کثیری از عناصر مولد در آن زندگی میکنند نقش مؤثری در تولید محصولات استراتژیک در کشور داشته و مهمترین منابع انسانی و طبیعی کشور را داراست. در گذشته جمعیت روستایی 70 درصد جمعیت کشور را شامل میشد امروز برعکس شده و 30 درصد جمعیت مولد و سازنده کشور در روستاها بوده و مابقی به شهرها مهاجرت کردهاند.
تعالی با بیان اینکه مهاجرت تبعات ناگواری برای روستاها و شهرها به همراه دارد، تصریح کرد: در دهه 60 با بحرانهای اجتماعی مکرری در کشور روبهرو بودیم که به بحرانهای امنیتی تبدیل شده است و جرقه آن از حواشی شهرها آغاز شد؛ زیرا بحرانهای امنیتی در شهرها از نقاط حاشیه شهرها آغاز میشود و مهاجرت مشکلات بسیاری برای کلانشهرها ایجاد کرده است. لذا به سمتی حرکت کنیم که روند مهاجرت به شهرها از روستاها کند یا متوقف شود که اگر این اتفاق نیفتد نمیتوانیم تضمین دهیم که جمعیت باقی مانده در روستاها در این حد باقی بماند.
گردشگری؛ راهبرد توسعه روستایی
مدیرکل دفتر امور روستایی استانداری همدان هم در ادامه به سخنرانی پرداخت و درباره روستاهای هدف گردشگری استان سخن گفت. سید فریدون عربی با اشاره به اینکه همدان دارای ۲۰ روستای هدف گردشگری است، ادامه داد: برنامهریزی لازم برای استفاده از ظرفیت روستاهای هدف گردشگری انجام نشده است.
وی با بیان اینکه توسعه پایدار روستایی نیازی برای امروز و تدبیری برای آینده است، اظهار کرد: گردشگری از اولویتهای توسعه استان همدان محسوب میشود و گردشگری روستایی یکی از مواردی است که میتواند در پیشرفت و توسعه روستاها مؤثر باشد.
گفتنی است، در این همایش نمایندگان دهیاریها، بخشداریها و تعاونیهای روستایی استان نیز سخن گفتند و با برشمردن مشکلات اقتصادی و اشتغالزایی روستايیان در همدان، خواستار بارور کردن پتانسیلهای روستاییان، توجه بیش از پیش دولت به روستاها و اجرای طرحهای اقتصادی متناسب با بافت روستایی شدند.
|