|
زمانی که بچه بودیم همیشه آرزوی اینو داشتیم که بزرگ بشیم و کارای آدم بزرگا رو بکنیم وقتی که یکم بزرگتر شدیم و درواقع نوجوان شدیم، دیگه فکر کردیم بزرگ شدیم و همه کارامونو خودمون باید انجام بدیم. اونجا بود که اولین جدال جدی بین ما و پدر و مادرمون شروع شد.
ما فکر می‌کردیم که دیگه بزرگ شدیم و انتظار داشتیم مثل یه آدم بزرگ باهامون رفتار بشه، از طرفی پدر مادرهامون هنوز نگران‌مون بودن و با ما مثل بچه‌ها رفتار می‌کردن.
این جملات تنها بخش کوچکی از صحبت‌هایی است که این روزها می‌توان از زبان خیلی از نوجوانان در محافل مختلف شنید، گروهی از جامعه که همواره معترضند توسط خانواده‌هایشان به درستی درک نمی‌شوند.
همان افرادی که روانشناسان می‌گویند در دوره جدید زندگی خود هویت تازه و بزرگسالی به دست می‌آورند و خواستار احترام از سوی پدر و مادر برای استقلال و هویت خود هستند، اما متأسفانه به خاطر وجود تفاوت‌های بین 2 نسل و دلایل فرهنگی مشکلات زیادی در برقراری ارتباط میان آنها به وجود می‌آید.
روز نوجوان بهانه‌ای شد تا با یک روانشناس تربیتی درخصوص مشکلاتی که همواره بین والدین و نوجوانان وجود دارد و یک دغدغه مهم به شمار می‌آید به گفت‌وگو بپردازیم.
محمود یوسفی در گفت‌وگو با همدان پیام، درباره 6 ویژگی مهم دوران نوجوانی صحبت کرد که متأسفانه در بیشتر مواقع از سوی والدین کمتر به آن توجه و عاملی برای جدال بین خانواده‌ها با فرزندانشان میشود.
او معتقد است که یکی از چالش‌هایی که والدین فرزندان 13 تا 20 سال دارند، ناآگاهی از چگونگی برخورد با نوجوانان و عکس‌العمل‌هایی است که نشان می‌دهند.
یوسفی می‌گوید: در مواقعی که والدین به کلینیک‌های روان‌شناسی مراجعه می‌کنند این جمله را می‌گویند که تا دیروز هر چیزی که به فرزندانشان گوشزد می‌کردند به گوش گرفته می‌شده است، اما چند وقتی است که دیگر فرزندانشان نسبت به حرف‌ها و تذکرات آنان بی‌توجه هستند، جواب سر بالا می‌دهند، سرکشی می‌کنند، بیشتر زمان خود را با دوستانشان سر می‌کنند، تمایل دارند سیگار بکشند، رفتارهای پرخاشگرانه دارند و در نهایت دیگر آن فرزند حرف گوش‌کن سر به راه گذشته نیستند.
وی در ادامه می‌افزاید که همواره در جلسات درمان برای مشاوره به والدین نوجوانان کار خود را با پرسش این موضوع که به عنوان یک خانواده در خانه وسیله‌ای مثل ماشین لباس‌شویی دارند یا نه شروع می‌کند؟ اینکه برند ماشین لباس‌شویی آنان چیست؟ و آیا در مورد استفاده از آن اطلاعاتی دارند یا نه؟ چقدر باید از زمین ارتفاع داشته باشد؟ و با چه آمپر برقی کار می‌کند؟ و بیشتر والدین جواب این پرسش‌ها را به راحتی می‌دهند اگر چه از پرسیدن آن از جانب او متعجب شده‌اند.
یوسفی می‌گوید: پرسش من به عنوان یک روانشناس تربیتی همواره از خانواده‌ها این است که درباره یک چیز به این کوچکی اطلاعات به این تکمیلی دارند، اما درباره نوجوان خودشان، این اطلاعات را ندارند؟ و کمتر هستند والدینی که بدانند چه چیزی موجب خشم و عصبانیت نوجوانشان میشود اینکه در این سن چه هورمونی در بدنش تغییر می‌کند و بسیاری دیگر از ویژگی‌های دوران نوجوانی که اکثر والدین متأسفانه این مسائل را نمی‌دانند موجب میشود به مشکل بخورند.
وی با اشاره به ویژگی‌های 6 گانه دوران نوجوانی بیان می‌کند: یکی از نشانه‌های بارز دوران نوجوانی این است که آنان از افراد صاحب قدرت آغاز به انتقاد کردن می‌کنند و از والدینی که تا دیروز به آنها می‌گفتند این کار را بکن یا نکن دیگر تبعیت نمی‌کنند و تمایل شدیدی دارند با افراد بزرگتر از خودشان مثل والدین، معلم و... مجادله کنند و دائم به دنبال فرصتی برای جدل هستند، بنابراین باید زمینه برای آنها ایجاد شود که از لحاظ ذهنی ذهنشان گسترش پیدا کند.
یوسفی تأکید می‌کند که نباید مجادله را با نوجوانان ادامه داد و اگر دیده میشود که نوجوانی در مقابل والدین خود به‌طور کامل گارد گرفته است باید کمی در برابرش نرمش به خرج داد.
این روانشناس تربیتی می‌گوید: دیگر ویژگی نوجوانان این است که خیلی به خود توجه می‌کنند و تصور این را دارند که همواره دیگران آنها را زیر ذره‌بین گرفته‌اند به همین دلیل والدین باید توجه داشته باشند که در ملأعام اشکالات نوجوانان را بازگو نکنند و مورد ایراد و سرزنش قرار ندهند.
یوسفی با اشاره به ویژگی خودمحور بودن نوجوانان هم بیان می‌کند: آنان در این سن تصور می‌کنند تجارب زندگی که طی می‌کنند خاص خودشان است. اینکه پدر و مادر سخت‌گیری دارند و روزهایشان به کسالت می‌گذرد این احساس در آنان به قدری است که حتی خودشان را از قوانین حاکم بر طبیعت هم جدا می‌بینند و همین عامل موجب میشود که نوجوانان بسیار آسیب‌پذیر و متضرر شوند.
وی می‌افزاید: بیشتر نوجوانان بلاتصمیم هستند و به درستی نمی‌توانند آینده‌ای از شغل، رشته، تحصیل، اینکه که هستند و قرار است با زندگی‌شان در آینده چه کنند متصور شوند که نیازمند توجه جدی در رفتاردرمانی این گروه سنی است از طرفی متأسفانه علاوه بر کنکور که خود یک معضل بزرگ بود به تازگی هم شیوه جدیدی از انتخاب‌رشته به میان آمده که بسیاری از والدین و نوجوانان را درگیر خود کرده است که به نظر می‌رسد لازم است تجدیدنظری در شیوه اجرای این طرح صورت گیرد.
وی در پایان می‌گوید که متأسفانه بیشتر نوجوانان ما در حال‌حاضر در فکر و عمل دوگانگی تفکیک واقعیت از خیال را دارند و نمی‌دانند که چه باید کنند. به عنوان مثال نوجوانی سیگار مصرف می‌کند، اما عضو کمپین‌های ترک سیگار کشیدن است در این میان لازم است تا والدین این ویژگی‌های نوجوانان را به خوبی بشناسند و به محض اینکه احساس کردند از کنترلشان خارج شده است به یک مشاور و روانشناس مراجعه کنند.
|
