دولت جو بایدن بالاخره نخستین چراغ سبز خود را برای بازگشت به برجام «بهصورت عملی» پنجشنبه گذشته نشان داد. ند پرایس سخنگوی وزارت خارجه آمریکا پس از بیانیه چهارجانبه آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان که با موضوع اصلی برجام برگزار شد اعلام کرد که دعوت اتحادیه اروپا از آمریکا برای گفتوگو با ایران را میپذیریم و واشنگتن حاضر است در نشست کمیسیون برجام حضور یابد.
والاستریت ژورنال به نقل از برخی منابع، از احتمال برگزاری جلسه غیررسمی کمیسیون مشترک برجام با حضور ایران و آمریکا (بهصورت میهمان) خبر داده است.
از سوی دیگر رویترز گزارش داد که نماینده آمریکا در سازمان ملل در نامهای به شورای امنیت موضع دولت ترامپ که همه تحریمهای سازمان ملل علیه ایران را که با فعال شدن مکانیزم ماشه در پاییز بازگشته بود، پس گرفت. همچنین یک مقام آمریکایی به رویترز گفت که واشنگتن به نمایندگی ایران در سازمان ملل متحد اطلاع داده محدودیتهای تردد اعمالشده علیه دیپلماتهای ایران در نیویورک کاهش خواهد یافت.
البته برخی از کارشناسان این اقدامات دولت بایدن را برای جلوگیری از خروج ایران از پروتکل الحاقی دانستهاند.
با اینحال بایدن همواره طی ماههای گذشته به بازگشت به برجام تأکید داشته و جمعه گذشته نیز با حضور مجازی در کنفرانس امنیتی مونیخ همراه با آنگلا مرکل صدراعظم آلمان و امانوئل مکرون رئیس جمهوری فرانسه، گفت: «ما آماده تعامل دوباره در چارچوب ۱+۵ در خصوص برنامه هستهای ایران هستیم».
البته اظهارات و اقدامات ایالات متحد بیپاسخ نماند و محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در گفتوگویی در مقابل دوربین صداوسیما اعلام کرد: بهمحض اینکه اقدامی از طرف امریکا و اروپا بهمنظور اجرای تعهداتشان ببینیم ما هم بلافاصله واکنش نشان میدهیم و به تعهداتمان بازمیگردیم.
با توجه به اقدامات اخیر دولت ایالات متحده آمریکا و مواضع دولت ایران، میتوان گفت که ماههای آینده آغاز دیپلماسی کشورمان با آمریکا و اعضای باقیمانده در برجام، خواهد بود. با اینحال اینبار و برخلاف مذاکرات برجام، توپ در زمین آمریکا بوده و از سوی دیگر هم دولت آمریکا و هم دولت وقت کشورمان این مسأله را میدانند که برای مذاکرات کاربردی چند ماهی بیشتر فرصت ندارند.
نیویورک تایمز در گزارشی درباره موانع پیشروی بایدن برای بازگشت به برجام، با طرح پرسشی مبنیبر اینکه چرا کنار گذاشتن سیاستهایی که اثبات شده بسیار ناکارآمد و غیراخلاقی هستند برای آمریکا دشوار است؟ نوشت که «پاسخ واضح است زیرا اساسا کنار گذاشتن آنها مستلزم اعتراف به حقایقی سخت از سوی واشنگتن است.
بخشی از این حقایق این است که کره شمالی سلاحهای هستهای خود را کنار نخواهد گذاشت، ایران بهعنوان یک قدرت منطقهای باقی خواهد ماند و بشار اسد، نیکلاس مادورو و دولت کمونیست در هاوانا همچنان پابرجا خواهند ماند. به نظر میرسد رهبران آمریکا ترجیح میدهند کشورهایی که اشاره شد را مجازات کنند تا اینکه محدودیتهای قدرت خودشان را بپذیرند.»
این گزارش نیویورک تایمز بهخوبی نشان میدهد، به همان اندازه که دولت حسن روحانی برای انجام مذاکرات تحت فشار قرار داشته و ملزم به رعایت برخی خطوط قرمز است، دولت بایدن نیز از سوی حزب رقیب و برای حفظ برخی شرایط تحت فشار قرار دارد.
با اینحال از آنجایی که به اعتقاد بسیاری از کارشناسان درحالحاضر 2 تیم دیپلماسی قوی در ایران و ایالات متحده آمریکا وجود دارد، به نتیجه رسیدن این 2 کشور تا خردادماه محتمل خواهد بود.
از سوی دیگر طی ماههای پیشرو باید منتظر اقدامات و مانعاندازیهای مخالفان برجام باشیم.
|