خورشیدگرفتگی یکم تیرماه حدود ساعت ۹ صبح آغاز شد و تا ساعت ۱۱ و ۳۷ دقیقه در اغلب نقاط کشور تداوم دارد.
عضو هیأت علمی مرکز نجوم ادیب اصفهان در توضیح جزئیات این پدیده نجومی، اظهار کرد: خورشیدگرفتگی یا کُسوف هنگامی رخ میدهد که سایه ماه بر بخشی از زمین بیفتد و در نتیجه در قسمتهایی از کره زمین، قرص ماه قسمتی از قرص خورشید یا تمام آن را از دید ناظر زمینی بپوشاند.
عمران مرادی با بیان اینکه مدار حرکت ماه به دور زمین و زمین به دور خورشید بیضوی شکل است، تصریح کرد: در نتیجه زمانیکه ماه به دور زمین میچرخد، زمانهایی بین زمین و خورشید و گاهی زمین بین ماه و خورشید قرار میگیرد.
این پژوهشگر و مدرس نجوم افزود: زمانی که زمین بین ماه و خورشید است، سایه زمین بر روی ماه میافتد و در این حالت، سطح خورشید تاریک میشود و ماه گرفتگی یا خسوف رخ میدهد. اما زمانهایی ماه بین خورشید و زمین است مقارنه ایجاد میشود که از دیدگاه ناظران زمینی ماه در کنار خورشید قرار دارد و ماه نو است و قابل دیدن نیست.
به گفته مرادی خسوف یا ماه گرفتگی در نیمه ماه قمری اتفاق میافتد.تنها در 2 نقطه امکان خسوف و کسوف وجود دارد.
این عضو فعال مرکز نجوم ادیب اصفهان، خورشیدگرفتگی یکم تیر ماه را خورشیدگرفتگی حلقوی اعلام کرد و گفت: به دلیل اینکه درصد کمتری از این خورشیدگرفتگی در ایران قابل رؤیت است، از نوع جزئی است.
جنوب شرقی ایران بهترین نقطه برای رصد خورشیدگرفتگی یکم تیر
مرادی توضیح داد: یکم تیرماه خورشیدگرفتگی اصلی مرکزی در مناطق جنوبی ایران قابل مشاهده است و نوار مرکزی در جنوب ایران است. هرچه به سمت مرکز بیایم، نوار مرکز خورشیدگرفتگی کمتر میشود و میزان درصد خورشیدگرفتگی نیز کم میشود.
به گفته این فعال نجوم میزان رصد خورشیدگرفتگی یکم تیرماه در مناطق جنوب ایران ۹۸ درصد است که در جنوب شرق ایران بهترین موقعیت را دارد. هرچه به سمت مرکز و شمال ایران نزدیک شویم میزان خورشیدگرفتگی کمتر شده، بهگونهای که در تهران حدود ۴۰ درصد و شمال غرب کشور ۲۹ درصد قابل مشاهده است.مرادی ادامه داد: این خورشیدگرفتگی در آفریقا به جز بخش غربی، جنوب شرقی اروپا و آسیا به صورت جزئی قابل مشاهده است و در جمهوری کنگو، سودان جنوبی، اتیوپی، یمن، عمان، عربستان صعودی، شمال هند و مناطقی از پاکستان، جنوب چین و تایوان به صورت حلقوی مشاهده میشود.
وی جزئیات این پدیده را اینگونه توضیح داد: خورشیدگرفتگی از ساعت ۸ و ۵۷ دقیقه صبح یکم تیرماه آغاز و تا حدود ۱۱ و ۳۷ دقیقه ادامه دارد.
مشاهده خورشیدگرفتگی با چشم ممنوع
این پژوهشگر نجوم در پاسخ به این پرسش که چگونه میتوان این پدیده نجومی را مشاهده کرد، اظهار کرد: رصد خورشیدگرفتگی با چشم به هیچ وجه نباید انجام شود. خطرات نگاه به خورشیدگرفتگی جزئی بالا است و آسیب اشعه فرابنفش خورشید به شبکیه چشم جبران ناپذیر است.
وی افزود: برای دیدن این خورشیدگرفتگی حتما باید از عینکهای استاندارد خاص خورشیدگرفتگی استفاده کرد و بهتر است افراد به مراکز نجومی مراجعه کنند و اکنون در شرایط کرونا از برنامههای آنلاین رصدی استفاده کنند.
مرادی تاکید کرد: برای مشاهده خورشیدگرفتگی باید بدانیم که در وهله نخست هرگز به خورشید خیره نشویم. از عینک استاندارد استفاده کنیم و مطمئن شویم که عینک تقلبی نیست و خش نداشته باشد.
بر اساس نظر مراجع تقلید نماز آیات در شهر و روستاهایی که درگیر با خورشید گرفتگی هستند نماز آیات واجب می باشد.
نماز آیات را به چند شکل میتوان خواند؛
اول؛ نماز آیات دو رکعت است و در هر رکعت پنج رکوع دارد. دستور آن این است که نمازگزار بعد از نیت، تکبیر بگوید و یک حمد و یک سوره تمام بخواند و به رکوع رود و سر از رکوع بردارد. دوباره یک حمد و یک سوره بخواند، باز به رکوع رود تا پنج مرتبه. بعد از بلند شدن از رکوع پنجم دو سجده نماید و برخیزد و رکعت دوم را هم مثل رکعت اول بجا آورد و تشهد بخواند و سلام دهد.
دوم؛ بعد از نیت و تکبیرةالاحرام، حمد و یک آیه (البته احتساب بسمالله به عنوان یک آیه، صحیح نیست) از سورهای را قرائت کرده و رکوع کند، سپس سر از رکوع بردارد، و آیه دیگری از آن سوره را بخواند و به رکوع رود، و بعد سر از رکوع برداشته و آیه دیگری از همان سوره را قرائت نماید، و همینطور تا رکوع پنجم ادامه دهد تا سورهای که پیش از هر رکوع، یک آیه از آن را قرائت کرده، قبل از رکوع آخر تمام شود. سپس رکوع پنجم را بهجا آورد و به سجده رود، و پس از اتمام دو سجده، برای رکعت دوم قیام نماید و حمد و آیهای از یک سوره را بخواند و به رکوع برود، و همینطور مانند رکعت اول ادامه دهد تا تشهد بخواند و سلام دهد؛ و چنانچه بخواهد برای هر رکوعی به یک آیه از سورهای اکتفا کند، نباید سوره حمد را بیش از یک مرتبه در اول آن رکعت بخواند.
سوم؛ اگر هم نمازگزار، در یک رکعت از نماز آیات پنج مرتبه حمد و سوره بخواند و در رکعت دیگر یک حمد بخواند و سوره را پنج قسمت کند، مانعی ندارد.
|