|
قیمت دلار درحالی مرز روانی ۲۵ هزار تومان را پشت سر گذاشته است که صرافان می‌گویند کسی دیگر به افزایش قیمت حساسیت نشان نمی‌دهد و تغییر نکردن قیمت بازار را با شوک مواجه می‌کند.
بازار ارز ایران حالا در وضعیتی آشفته و عجیب به سر می‌برد. وقتی قیمت دلار به مرز ۱۸ هزار تومان رسید، عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی برای چندمین بار در سالجاری از کاهش قیمت‌ها در آینده خبر داد و تأکید کرد قیمت دلار در بازار واقعی نیست. وی در صفحه شخصی خود چندین بار سرمایه‌گذاران را از حضور در بازار ارز منع و تأکید کرده است، مسئولیت زیان بر عهده سرمایه‌گذاران خواهد بود اما حالا دلار در طول 4 ماه اخیر یعنی فاصله بین فروردین تا تیرماه افزایشی ده هزار تومان را تجربه کرده است. نه کسی از سرمایه‌گذاری در بازار متضرر شده است و نه کسی باور دارد دلار بار دیگر از ۱۵ هزار تومان عقب‌تر برود.
دلیل افزایش قیمت دلار چیست؟
مانور سیاستگذار ارز بر بازنگشتن ارزهای حاصل از صادرات غیرنفتی را شاید بتوان مشهودترین دلیل اعلام شده درباره افزایش قیمت دلار دانست.
حمید حسینی دبیر کل اتاق ایران و عراق اما عقیده دیگری دارد. وی می‌گوید: آنچه سبب شده است قیمت دلار این روزها بی‌مهابا افزایش یابد نه عدم بازگشت ارز صادراتی بلکه ورود صادرکنندگان به بازار و خرید ارز برای تسویه پیمان‌های ارزی صادراتی است و به نظر می‌رسد تا هفتم مرداد که موعد تسویه پیمان‌هاست این وضعیت ادامه داشته باشد.
وی در پاسخ به این پرسش که آیا قیمت‌ها پس از پایان این مهلت کاهش می‌یابد یا خیر؟ گفت: تردید دارم پاسخ مثبت به این پرسش بدهم.
ماجرای خرید ارز از بازار توسط صادرکنندگان اما ماجرای ساده‌ای نیست؛ حسینی در جواب این پرسش که آیا این اقدام خلاف منافع ملی نیست و زمینه را برای بالا بردن قیمت ارز و رشد تورم فراهم نمی‌کند، گفت: بله این حرف درست است اما این اتفاق درحال رخ دادن است. صادرکننده برای تسویه پیمان ارزی این اقدام را انجام می‌دهد و باید گفت که اجرای این مصوبه یعنی الزام به بازگرداندن ارزهای صادراتی خود فشاری را متوجه بازار ارز کرده است که نمی‌توان آن را نادیده گرفت.
وی تأکید کرد: بالاخره در تسویه ارزهای صادراتی مشکلاتی وجود دارد، ساده‌ترین راه را برخی صادرکنندگان که میانشان هم صادرکنندگان حرفه‌ای وجود دارد هم غیرحرفه‌ای، در این دیدند که ارز بخرند و بگویند ارزهایشان را آورده‌اند چون ۲۰ درصد از ارز صادراتی را میتوانند به‌صورت اسکناس تحویل بدهند.
این همه ماجرا نیست. خبرهای رسیده از بازار ارز نشان می‌دهد با وجودی که پس از برقراری محدودیت‌های سفت و سخت در خرید و فروش اسکناس دلار، حجم معاملات رو به کاهش بود اما این روزها دلالان روزهای پرکاری را پشت‌سر می‌گذارند؛ زیرا مردم عادی با هدف حفظ سرمایه‌هایشان راهی بازار ارز می‌شوند. بخشی از اسکناس ارزی موجود در کشور دوباره راهی خانه‌ها می‌شود.
هیچ‌گاه تخمین دقیقی درباره میزان اسکناس ارزی موجود در خانه‌ها ارائه نشده است اما برخی مسولان این رقم را بین ۲۰ تا ۳۰ میلیارد دلار تخمین می‌زنند. به عبارت دیگر بسیاری از ایرانیان در سال‌های گذشته با هدف مصون ماندن سرمایه‌هایشان از گزند تورم، رو به پس انداز دلار آورده‌اند و نزدیک به ۳۰ میلیارد دلار یا شاید بیشتر ارز در خانه‌های ایرانیان انبار و از چرخه اقتصادی جدا شده است.
حسینی افزایش سرمایه‌گذاری در بازار ارز را نیز تأیید کرد و گفت: افزایش خرید ارز توسط مردم عادی و صادرکنندگان 2 دلیل مهم فشار بر بازار ارز است. البته وی دلایلی چهارگانه را عامل ایجاد وضعیت کنونی می‌داند و به این پرسش که قیمت‌ها تا کجا افزایش می‌یابد پاسخی صریح نمی‌دهد.
موج جدید مهاجرت را دریابید
حسینی در بخش دیگری از این گفت وگو دلیل سوم فشار را متوجه کسانی می‌داند که چمدان سفری بی‌بازگشت را بسته‌اند.
وی می‌گوید سیاستگذاران باید موج جدید مهاجرت را مد نظر قرار بدهند، با شدت هر چه بیشتر این روزها شاهدیم که بسیاری از مردم درحال مهاجرت هستند و دوست نزدیک من که در این حوزه فعالیت دارد می‌گوید به طرز غریبی مراجعات برای مهاجرت افزایش یافته و مردم حاضرند هزینه‌های گزافی را برای رفتن بپردازند.
وی گفت: این موج جدید از ورزشکار و دانشجو و سلبریتی و هنرمند و استاد دانشگاه تا کارمند و بازنشسته و مردم عادی را در برمی‌گیرد و باید بررسی کرد چرا مردم در صددند از ایران بروند. مهاجرت این افراد فشار زیادی را متوجه اقتصاد می‌کند، زیرا این افراد دارایی‌شان را تبدیل به ارز می‌کنند تا بتوانند با خود ببرند.
وی تأکید کرد: این موج درست وقتی کرونا سفرها را لغو کرده عجیب است. تعداد کسانی که درحال آماده‌سازی برای مهاجرت هستند به‌شدت افزایش یافته است، با یک آمارگیری ساده می‌توان دریافت که شرایط در این حوزه به‌شدت عجیب و تمایل برای خروج از ایران بالاست. از نظر این فعال اقتصادی آخرین و چهارمین دلیل رشد قیمت‌ها در بازار ارز به افزایش حجم قاچاق درست در ده روز اخیر بازمی‌گرددم؛ زیرا مرزهای امارات باز شده و لنج‌ها برای وارد کردن کالاهای قاچاق به حرکت درآمده‌اند.
حسینی گفت: طبیعی است قاچاق، ارز می‌خواهد و همین تقاضای غیرمعمول در کنار 3 عامل پیش‌گفته، سبب شده است بازار ارز با وضعیتی غیرقابل پیش‌بینی روبه‌رو شود.
|
