|
چالشی دیگر در موضوع آب استان؛ اختلاف بین دو دستگاه مرتبط با موضوع آب در استان بر سر میدان آبی که حالا یکی از تالاب‌های استان به شمار می‌رود. شیرین سوی با صفا اگر چه ماه‌هاست سطح آب موجودش پایین رفته اما این میدان گسترده توانسته متغیری تأثیرگذار برای دغدغه‌های بخش‌های مدیریتی مرتبط با آب استان باشد. این ظرفیت سال‌هاست که شیرین‌سو را پناه ساکنان و کشاورزان منطقه در فصل خشکسالی‌ها قرار داده تا از این منبع خدادادی استفاده دو چندان کنند. اما پیدایش این میدان گسترده آبی در شمال استان موجبات جلب نظر پرندگان مهاجر و گونه‌های جانوری را در این منطقه فراهم کرده تا شیرین‌سو اکو سیستم پیدا کند. نقطه اختلاف هم درست همین جاست. یعنی برداشت‌هایی که هر یک از بخش‌های مرتبط با آب از بهره‌وری از این نعمت دارند. آب منطقه‌ای استان می‌داند که دشت شیرین‌سو و مناطق اطراف آن سال‌هاست با کاهش سطح سفره‌های زیرزمینی مواجه‌اند و از آن بدتر مردمان این دیار هم گرفتار کم‌آبی در مصارف خانگی‌اند.
محیط زیستی‌ها اما دغدغه شان حفظ اکو سیستم و حیات جانورانی است که در این تالاب مأوا گرفته‌اند و این منطقه را جاذبه گردشگری داده است.
در این شرایط حفظ نقطه تعادل به مانند راه رفتن روی بندی است که خودش یک هنر به حساب می‌آید. سال‌هاست که موضوع آب در کشور از این نبود این تعادل رنج می‌برد؛ همه از الفبای آب در آبادنی می‌گویند اما یکی آب را برای شهر می‌خواهد دیگری به فکر کشاورزان و باغات است آن یکی حول حفظ منابع را می‌زند و محیط زیست هم فکرش حفظ آب در چرخه زندگی گیاهان و جانوران است.
پرونده شیرین‌سو نیز باید در این پوشه قرار داد. سال 93 بود که عادل عربی سرپرست وقت اداره کل حفاظت محیط زیست استان همدان از توقف برداشت آب از تالاب شیرین‌سو خبر داد. به گفته او بر اساس دستور معاون عمرانی استاندار همدان قراردادی که شرکت آب منطقه‌ای با کشاورزان روستای شیرین‌سو داشت فسخ و برداشت آب از تالاب شیرین‌سو از مهر سال جاری متوقف شد.
عربی دلیل این توقف را وضعیت بحرانی تالاب بر اثر برداشت‌های کشاورزان دانسته بود. آن زمان این گفته‌ها واکنش نداشت؛ چراکه تا کنون هم چراغ خطر برای تالاب از سوی محیط زیست روشن بوده است. اما داستان اختلاف از ابتدای هفته کلید خورد. جایی که محمدی مدیرکل جدید حفاظت از محیط زیست استان در گفت‌وگو با ایسنا از جلسه و توافق با مدیر آب منطقه‌ای استان برای ارتقای شیرین‌سو به منطقه حفاظت شده خبر داد. او گفته بود که «به واسطه شرایط خاک‌شناسی و هیدرولوژی، آب شیرین‌سو ترکیبی پیدا کرده که هیچ مناسبتی برای استفاده کشاورزی ندارد و تقریباً کشاورزان منطقه هم دارند ناامید می‌شوند؛ چراکه امسال استفاده‌هایی از آب شده و منتهی به تولید محصولاتی با کیفیت نازل شده است».
اکنون اما مدیر آب منطقه‌ای استان بر سد بودن شیرین‌سو تأکید دارد و می‌گوید توافقی در این‌باره با محیط زیست نداشته است.
مرتضی عزالدین در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرده: «اداره کل حفاظت محیط زیست استان در خصوص کیفیت آب سد شیرین‌سو نمی‌تواند نظر دهد بلکه شرکت آب‌وفاضلاب و آب منطقه‌ای باید تعیین کنند».
وی با بیان اینکه حتی آب دریا با آن سختی بالا را برای مصارف مردم شیرین می‌کنند، تصریح کرد: شرکت آب‌وفاضلاب شهری و روستایی درخواستی مبنی بر استفاده از این سد به منظور تأمین آب شرب شهر رزن و روستاهای بالادست سد داشته‌اند بنابراین آب سد با بهره‌گیری از سیستم‌های تصفیه فیزیکی و شیمیایی به استفاده و شرب مردم خواهد رسید.
مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان در همان گفت‌وگو خاطرنشان کرده بود که: «در تعاریف متداول مجموعه حفاظت محیط زیست کشور، به هر مجموعه‌ای که امکان ذخیره آب در آن وجود داشته باشد نام تالاب به آن اطلاق می‌کنیم بنابراین سداکباتان و شیرین‌سو با وجود اینکه دست‌ساز انسان است، از نظر ما تالاب محسوب می‌شوند و در عین حال ما نسبت به استفاده صحیح از آنها حساس هستیم به علت اینکه بخواهیم یا نخواهیم تبدیل به اکوسیستمی شده‌اند که قابلیت تبدیل به یک زیستگاه حیات‌طبیعی را در بخش گیاهی و جانوری دارند. الان خیلی از تالاب‌های استان زیستگاه پرندگان شده‌اند به عنوان مثال در تالاب شیرین‌سو که 20 سال قبل اصلاً این سد ساخته نشده بود و تالابی نداشتیم، منطقه و ظرفیت را نداشتیم اما الان این ظرفیت ایجاد شده است».
اینک اما مدیر آب منطقه‌ای در پاسخ به وی گفته: «تالاب‌ها رخداد طبیعی خداوند است، تالاب به جایی که آب تجمع می‌یابد اطلاق می‌شود اما شیرین‌سو براساس ابنیه ساخته شده و دست‌ساز بشر است بنابراین تالاب مصنوعی نام می‌گیرد اما در نهایت سد است. بنابراین شیرین‌سو سد است نه تالاب».
وی تأکید کرده که براساس توافق با محیط زیست قرار شد این منطقه به عنوان سد باشد هر چند ممکن است چند گونه در آن استقرار یابد اما در مجموع آن سد براساس درخواست آب‌وفاضلاب شهری و روستایی برای آب شرب نیاز است و این شرکت‌ها به دنبال تأمین اعتبار برای ایحاد تأسیسات تصفیه‌خانه هستند تا آب سالمی به مردم اهالی روستا و شهر بدهند».
این داستان تا حل موضوع نگاه به آب و یافتن یک نگرش یکپارچه و جامع نه‌تنها در استان بلکه در کشور همچنان ادامه خواهد داشت. هرچه هم بحران آب ادامه یابد این تنازعات و اختلافات آشکارتر خواهد شد.
|
