|
در سال نهم هجرت واقعه‌ای در تاریخ اسلام رخ داد که یکی از مهم‌ترین رخدادهای صدر اسلام قلمداد می‌شود. در قرآن کریم می‌خوانیم:
«فَمَنْ حَاجَّكَ فيهِ مِنْ بَعْدِ ما جاءَكَ مِنَ الْعِلْمِ فَقُلْ تَعالَوْا نَدْعُ أَبْناءَنا وَ أَبْناءَكُمْ وَ نِساءَنا وَ نِساءَكُمْ وَ أَنْفُسَنا وَ أَنْفُسَكُمْ ثُمَّ نَبْتَهِلْ فَنَجْعَلْ لَعْنَتَ اللَّهِ عَلَى الْكاذِبينَ» (آل عمران،61) (هرگاه پس از علم و دانشى كه (درباره مسيح) به تو رسيده، (باز) كسانى با تو به محاجّه و ستيز برخيزند، به آن‌ها بگو: «بياييد ما فرزندان خود را دعوت كنيم، شما هم فرزندان خود را؛ ما زنان خويش را دعوت نماييم، شما هم زنان خود را؛ ما از نفوس خود دعوت كنيم، شما هم از نفوس خود؛ آنگاه مباهله كنيم؛ و لعنت خدا را بر دروغ‌گویان قرار دهيم).
اين آيه به نهمين سال هجرت پيامبر بزرگ(ص)به مدينه مربوط مىشود. اين سال به نام «عام‌الوفود» (سال هيأتها) معروف است؛ زيرا در آن، مردم از نقاط مختلف جزيره عربى به‌صورت هيأتها و دستههايى به خدمت رسول اكرم مىآمدند و اظهار ارادت مىكردند؛ در مقطعى كه خداوند پيام اسلام را رفعت بخشيده و مسلمانان را بر دشمنان دين، پيروز كرده بود. ازجمله اين هيأتها، هيأت نصاراى نجران يمن بود كه از 60 تن تشكيل مىشد. پيامبر اسلام به نصرانىهاى نجران خوشامد گفت و ورود هيأت آن‌ها را گرامى داشت.
پس از آنكه اعضاى هيأت نجران در جايگاه خود استقرار يافتند. پيامبر اسلام با دليل كوبنده و منطق صحيح در مورد صفات و خصوصيات عيسى(ع) با هيأت نجران به مناظره پرداخت؛ امّا وقتى آنان به دشمنى خود همچنان پاى فشردند، او سخن خويش را با آنان قطع كرد و به مناظره پايان داد و آنان را به مباهله فراخواند؛ یعنی بر دروغ‌گو لعنت فرستند تا ابطال مدعای شخص فریبکار روشن شود. قرار شد در روز موعود برای انجام مباهله به صحرا روند. پیامبر(ص) درحالىكه رداى سياهرنگ و نادوخته‌ای دربرداشت، بيرون آمد. حسين(ع) را در بغل گرفته بود و دست حسن(ع) را نيز در دست داشت و فاطمه(س) و على(ع) در پشت سرش حركت مىكردند. پيامبر مىفرمود: «وقتى دعا كردم، آمين بگوييد».
رئيس دينى هيأت نجران گفت: اى نصارا! من چهرههايى را مىبينم كه اگر از خدا بخواهند كوهى را از جايش بركند و به‌جای ديگر منتقل سازد، اين كار را خواهد كرد. بنابراين، مباهله نكنيد كه هلاك مىشويد. آنگاه گفت: اى ابوالقاسم! نظريه ما بر اين قرارگرفته كه با تو مباهله نكنيم.
پيامبر فرمود: «پس اسلام بياوريد». آنان امتناع ورزيدند. آنگاه پيامبر با آنان به پرداختن جزيه مصالحه كرد. هيأت، شكستخورده و سرافکنده بازگشت، درحالىكه جامه ناكامى و سرافكندگى را پشت سر خود مىكشيد. پس از این مباهله، بسيارى از افرادى كه تا آن لحظه ايمان نياورده بودند، ايمان آوردند و ايمان مؤمنان نيز افزايش يافت.
ماجرای مباهله هم اثبات‌کننده نبوت حضرت پیامبر اکرم(ص) است و هم فضیلتی بس بزرگ برای امیر مؤمنان علی(ع) و اهل‌بیت عصمت و طهارت(ع)، زیرا بنا بر آیه مذکور، امام علی(ع) به‌عنوان نفس و جان پیامبر اکرم(ص) لحاظ شده است.
منبع
تفسیر الکاشف، محمدجواد مغنیه
|
