|
هر روز آمارهاى تازه اى از وضعيت اقتصادى آمريكا بيرون مى آيد و چون آمارها غالبا مثبت هستند، هم موجب مى شوند كه دلار آمريكا بالا برود و هم بازار بورس آمريكا پر رونق شود. در شرايط فعلى بازار بورس آمريكا براى چندمين بار پس از روى كار آمدن ترامپ ركورد تاريخى زده است و شاخص دلار آمريكا بالاى عدد صد جا خوش كرده است.
اثر اين تحولات بر اقتصاد جهانى نگران كننده است. پنجشنبه با بالاتر رفتن دلار دوباره قيمت نفت كاهش يافت و به مرز پنجاه دلار نزديك شد. اگر در هفته آينده كميته بازار آزاد فدرال رزرو آمريكا نيز اقدام به بالا بردن نرخ بهره در آمريكا كند، اين خود ضربه ديگرى بر بازار نفت و ساير كالاها خواهد زد. تحولات اقتصادى در آمريكا، بعد از آمدن ترامپ به سطحى نگران كننده رسيده است و اگر نرخ بهره در سال جارى ( سال ٢٠١٧ )، همان طور كه ادعا شده است، سه بار بالا برود، دلار آمريكا در سطحى قرار مي گيرد كه مانع افزايش قيمت نفت و ساير كالاها مى شود.اين مسئله يكبار ديگر مشكلات جدى اقتصادى براى كشورهاى كالا پايه ايجاد خواهد كرد. كشورهاى منطقه خاور ميانه به خاطر نفت، شيلى به خاطر مس ، برزيل به خاطر سنگ آهن و ساير معدنى ها، استراليا به خاطر سنگ آهن و طلا، كانادا به خاطر نفت و طلا و ساير كالاهاى معدنى مثل نيكل، آفريقاى جنوبى به خاطر الماس و طلا، نيوزيلند به خاطر كالاهاى لبنى و .... مستعد مشكلات مجدد اقتصادى خواهند شد.
ترامپ نيز بر خود مي بالد كه نيامده اقتدار اقتصادى آمريكا را اعاده كرده و قدرت برتر آمريكا را باز پس گرفته است. اگر دولت ترامپ سياست هاى كاهش ماليات ها و افزايش هزينه هاى دولتى و خصوصى را هم شروع كند اين فرآيند سخت تر و مسير رشد پايدار كشورهاى كالا پايه لطمه جدى خواهد خورد.
ايران نيز از اين مجموعه جدا نيست. طبيعى است كه مشكل ترامپ نيز اينگونه حل مى شود كه نرخ بالاى دلار نتيجه اجتناب ناپذير قدرت اقتصادى آمريكا خواهد بود و طبيعى است كه ترامپ ديگر به دنبال دلار ارزان نخواهد بود. اينكه دلار گران تا چه اندازه، به خاطر آثار سوء آن بر اقتصاد آمريكا، دولت ترامپ را هشيار مي كند، نياز به زمان دارد.
اميد است كه قبل از لطمه خوردن دوباره كشورهاى كالا پايه، اين هشيارى مانع گران شدن زياد دلار شود تا هم كشورهاى در حال ظهور و كشورهاى كالا پايه به نرخ رشد قابل قبولى برسند و هم مشكلات گران شدن دلار گريبان اقتصاد آمريكا را نگيرد.
در هر حال شرايطى كه بعد از دو ماه در آمريكا و جهان در حال شكل گيرى است، نمى تواند نرخ رشد اقتصادى بالاى سه درصد جهان را تضمين كند.
* مرتضى ایمانى راد- اقتصاددان
|
