■ به بحران خشکسالی نزدیکتر شدهایم
با پایان لولهگذاری خط اضطراری تالوار، امید برای حل بخشی از آب موردنیاز مناطقی که از این منبع تأمین میشدند بالارفته است، با این حال نمیتوان انتظار داشت همه کمبودهای آبِ شهر جبران شود و بهنظر میرسد تا بارش کافی، احتمال قطعی آب در شهر وجود دارد. زیرا با راهاندازی خط اضطراری تالوار و اتصال آن به سد آبشینه و سپس انتقال آب به تصفیهخانه بهشتی 400 لیتر در ثانیه تأمین میشود و با وجود 200 لیتر آب از 6 حلقه چاه خالقوردی این میزان به 600 لیتر در ثانیه میرسد. 300 لیتر در ثانیه نیز از طریق 7 حلقه چاه آقحصار و بیش از 400 لیتر در ثانیه از طریق 55 چاه کشاورزی تأمین میشود، اما باید درنظر گرفت که با آغاز فصل کشاورزی چاههای کشاورزان از مدار خارج شده و در مجموع 900 لیتر در ثانیه آب باقی میماند که نزدیک به 3چهارم آبی است که تا پیش از این از طریق سد اکباتان تأمین میشد. این میزان آب در شرایطی جایگزین آبهای جاری میشود که محدودیت زمانی در برداشت از آب چاههای نامبرده وجود دارد و نمیتوان برای سالهای طولانی منبع تأمین آب همدان باشند.
از طرفی آن طور که منابع مطلع خبر میدهند تکمیل خط اصلی تالوار به همدان تا زمان آبرسانی کامل به شهر همدان حدود 2 سال زمان میبرد. آن طور که گفته میشود بزرگترین مانع در انتقال، نیمهکاره بودن تصفیهخانه شماره 2 است که حدود 50 درصد پیشرفت فیزیکی داشته و تا ساخت و تجهیز، به 2 سال زمان نیاز دارد. برق 3 ایستگاه پمپاژ نیز که بین سد تالوار تا نزدیکیهای چاههای خالقوردی قرار گرفتهاند نیز هنوز تأمین نشده و نزدیک به 10 ماه زمان میبرد. به همین دلیل تا زمان تأمین برق موردنیاز، در خط اضطراری از ژنراتور استفاده میشود که روزانه ساعتهای محدودی توان روشن ماندن دارند.
آنطور که برنامهریزی شده قرار است تا زمان تکمیل پروژه خط انتقال آب تالوار، علاوه بر چاههای شهرستان بهار، چاههای آقحصار و خالقوردی بهصورت اضطراری آب همدان را تأمین کنند. هر چند که آب چاههای بهار نیز به عمق پایینتری رسیده و در آیندهای نه چندان دور احتمالا از مدار خارج خواهند شد. در چنین شرایطی انتظار میرود پس از حل مشکلات نسبی انتقال آب از چاههای نامبرده و تالوار از طریق خط اضطراری و به تثبیت رسیدن اوضاع آبرسانی به شهر، پروژه اصلی تالوار به دست فراموشی سپرده نشود. برای تعطیلنشدن کار در حوزه آبرسانی پایدار، آنچه که اهمیت دارد استفاده از تجربیات گذشته و فراموشنکردن شرایط حال حاضر مردم و بیآبی برخی مناطق تا 15 روز، است. اکنون نیز ممکن است تا پایان شهریورماه شرایط آبرسانی به وضعیت بهتری رسیده و به ثبات نزدیک شود اما بهنظر نمیرسد میزان آبهای موجود پاسخگوی نیاز روزانه شهر همدان باشد و قطعیها ادامهدار خواهند بود. بنابراین حق طبیعی شهر و مردمان ساکن در آن است که از آب موردنیاز برخوردار باشند.
اگر مردم چنین مطالبهای از مسئولان دارند به این دلیل است که تجربه برخی کوتاهیهای تعدادی از مسئولان ذیربط را دارند، چنانچه باوجود پیشبینی چنین وضعیتی برای آب شهر تا تیر و مردادماه اما تا ته کشیدن آب سد مسئولان با جدیت دست بهکار نشدند. نشان به آن نشان که باوجود حضور مکرر وزیر نیرو و مسئولان امور آب کشور و اختصاص بودجه کافی برای به سرانجام رساندن پروژه، اما وقتی معاون شرکت مهندسی کشور در اوایل خردادماه از پروژه بازدید کرده و درجازدن پروژه را در ابتدای کار دید قهرگونه استان را ترک کرد.
این اندازه جدیت در پیگیری و انجام کار برای تأمین آب پایدار در حالی بود که از تابستان سال 1400 کارشناسان امور آب پیشبینی شرایط فوق بحرانی آب را برای سال 1401 کرده و آن را بارها نیز از طریق رسانهها اعلام و گوشزد کردند. بنابراین پس از آن انتظار میرفت مسئولان استانی برای دریافت بودجه و پیگیری برای قرارگرفتن پروژه انتقال آب از تالوار به همدان، فشارهای مضاعف به وزارتخانه وارد کنند اما به جای آن و در وجود چنین خلأیی، طبق برنامه وزارتخانه چاههای آقحصار توسط آب و فاضلاب استان حفاری شد تا با تأمین آب اضطراری از این طریق شرایط بحرانی که پیشبینی شده بود را از سربگذرانند.
برخی از افراد نیز همان طور که در زمستان سال گذشته و بهار سال جاری به جای برنامهریزی برای سرعت دادن به پروژه، به نزولات آسمانی امیدوار بودند در سال جاری هم باوجود اعلام شرایط فوق بحرانی وزارتخانه برای همدان، هنوز به نزولات آسمانی امید بسته بودند، در صورتی که همه پیشبینیها نشان میداد سال کم بارشی پیش رو است.
با توجه کردن به تجربیاتی که همدان گذرانده اکنون مدیریت آب باید متفاوت از گذشته عمل کند.
قاسمیفرزاد به عنوان استاندار نیز اگر میخواهد همانند تعدادی از استانداران گذشته، برای استان همدان از خود یادگاری به جای بگذارد، میتواند در کنار به سرانجام رساندن پروژه انتقال آب از تالوار، کشاورزی و مصرف آب آن را نه با کمک گرفتن از سازمانی بحران زده و بعضا ذینفع بلکه با کمک گرفتن از کارشناسانی که هیچگونه کشت و کاری ندارند و ذینفع نیستند مسأله را حل کرده و برنامه درستی را برای الگوی کشت و کار تدوین کرده و به اجرا دربیاورد؛ 2 پروژهای که میتواند شرایط آب همدان را برای سالها به ثبات برساند و شهر را از بحرانی که در آینده وخیمتر خواهد شد، نجات بدهد.
|