|
از ابتدای سالجاری شیوع کروناویروس در کشور آزادسازی سهام عدالت توسط دولت و با دستور رهبری کلید خورد. آزادسازی سهام عدالت سبب شد مردم برای سرمایه‌گذاری در بورس تشویق شوند و یکباره جهش چندبرابری در ثبت‌نام و دریافت کدبورسی در کشور اتفاق افتاد.
با آغاز آزادسازی سهام عدالت، تمایل مردم برای سرمایه‌گذاری در بورس بیش از پیش شد. شاید آزادسازی سهام عدالت یکی از دلایل توجه مردم به بورس شد اما نکته حائز اهمیت دیگر در این عرصه کاهش ارزش پول ملی بود که مردم برای حفظ سرمایه‌های خود به‌دنبال راهی بودند که آزادسازی سهام عدالت و ورود شرکت‌های دولتی از جمله شستا در بورس این راه را برای مردم هموار کرد.
در این مقطع سرمایه‌داران سودهای خوبی را به جیب زدند و خوشحال از اینکه توانستند سرمایه و دارایی خود را چندین برابر کنند اما غافل از اینکه بورس بازاری پرخطر و نوسانی است، به‌طوری‌که در مردادماه و شهریورماه تلاطمی در بازار سرمایه به‌وجود آمد که یکباره شاخص بورس اُفت کرد و تعداد زیادی از سرمایه‌گذاران دچار خسران شدند و حتی دارایی آنها به نصف رسید.
بنابراین برآن شدیم تا در دفتر ایسنا به مبحث روز کشور یعنی «بازار سرمایه و بورس» را در قالب نشست علمی تخصصی با عنوان «چرا بورس به این روز افتاد؟» مورد بررسی و واکاوی قرار دهیم که مورد توجه بسیاری از دانشجویان نیز قرار گرفت.
بدون آموزش وارد بورس نشوید
یک کارشناس بازار سرمایه و بورس با حضور در دفتر ایسنا، با تأکید بر اینکه سهامدار پیش از ورود به بازار دانش پیدا کند، یادآور شد: بازار سرمایه به‌دلیل ماهیت کاری که دارد ۷۰۰ و خورده‌ای سهم وجود دارد و مثل بازار طلا نیست که فقط طلا بخری؛ بنابراین تا خود فرد آموزش نبیند و به دانش نرسد نباید وارد این بازار شود.
مرتضی نعمتی با اشاره به اینکه افراد مبتدی متناسب با ریسک می‌توانند به صندوق سرمایه‌گذاری بروند، بیان کرد: این افراد می‌توانند سرمایه خود را به صندوق‌های سرمایه و یا شرکت‌های سبد گردان دهند.
وی با تأکید بر اینکه اگر بخواهیم دولت را مقصر بدانیم رفتاری مبتدیانه است، تصریح کرد: اگر بخواهیم از جنبه‌های تکنیکالی نگاه کنیم، مشخص می‌شود شاخصی که آن‌طور بالا رفته باید جایی اصلاح می‌کرد.
نعمتی با اشاره به اینکه افراد برای ورود به بورس نیاز به ابزارهایی دارند، تصریح کرد: مهم‌ترین ابزار استناد برای ورود به بازار سرمایه، علم بنیادی است که بتوان صورت‌های مالی شرکت را برآورد کرد اما عده‌ای فقط صفحه اول سایت سازمان را نگاه می‌کردند و فقط می‌خریدند و برخی‌ها فقط اسم سهام را می‌دانستند که در نهایت یکسری اتفاقات افتاد که آن روی سکه را هم به سهام‌داران تازه‌وارد نشان داد.
این فعال بازار بورس خاطرنشان کرد: بسیاری افراد از پرسنل دستگاه‌های دولتی کار خود را رها کرده و به مدیران خود هم جواب نمی‌دادند اما در یکی‌دو ماه گذشته بازار به نحوی رقم خورد و معاملات به نحوی پیش رفت که بسیاری از تازه‌واردها فهمیدند، آن‌طور که فکر می‌کردند، نیست و با این خرید و فروش‌ها شاید کار پیش نرود.
خرید هیجانی تازه‌واردها در بورس
یک فعال بازار سرمایه و بورس با بیان اینکه بازار سرمایه پیچیدگی‌های خاص خود را دارد، گفت: بازار سرمایه مانند بازارهای ارز، طلا، سکه و بازار مسکن سادگی ندارد و پیچیدگی‌های خاص خود را دارد؛ بنابراین افرادی که وارد می‌شوند باید حداقل دانش را داشته و یا به منابعی دسترسی داشته باشند که بتوانند اطلاعات را در اختیار آنها بگذارد.
مرتضی شریفی با بیان اینکه علاوه‌بر نرخ ارز، رشد نقدینگی در بازار سرمایه تأثیرگذار بوده است، تصریح کرد: در این فاصله 3 ساله نقدینگی هم پای نرخ ارز رشد داشته که بخشی از این رشد نقدینگی به بازار بورس هم وارد شد و در 6 ماه گذشته ورود پول جدید، رشد زیادتری از نرخ رشد نقدینگی را موجب شد و این عامل موجب شد ارزش‌گذاری دارایی‌هایی سرمایه‌ای مثل سهام نسبت به سایر بازارها پیشی بگیرد و اگر نرخ ارز رشد صد درصدی در بازار آزاد داشت، رشد حدوداً ۳۰۰ درصدی در بازار سهام داشته است.
شریفی با اشاره به اینکه در 4 ماه نخست سال هیجانات بورس مثبت بود، اظهار کرد: افراد جدیدی که وارد بازار شدند به‌دلیل نبود شناخت و اطلاعات کافی، بدون توجه به ارزش‌گذاری آغاز به خرید می‌کردند و اطلاعاتی از داخل شرکت و گذشته و آینده قیمتی سهم نداشتند و تنها با هیجانات خود آغاز به خرید و فروش می‌کردند.
نمی‌توانیم مقصری برای اُفت ارزش سهام تعیین کنیم
این فعال بازار سرمایه با اشاره به اینکه شرایط پیش آمده در بورس منبعث از شرایط کلی اقتصاد است، اظهار کرد: سیاستگذاری که در بورس سیاستگذاری کرده اگر اسمش را ولت یا حقوقی‌های دولتی یا اشخاص حقیقی که وابستگی دولتی دارند، بگذارد، سبب می‌شود راه را گم کنیم و در سال ۹۶ این شرایط را تجربه کردیم که نرخ ارز افزایش پیدا کرد؛ زیرا سیاست‌گذار راه اشتباهی را درپیش گرفته بود.
وی ادامه داد: اگر تنها بخواهیم درباره بورس و بازار سرمایه صحبت کنیم، نمی‌توانیم مقصری برای اُفت ارزش سهام تعیین کنیم اما به‌طور قطع و یقین این مسائل اثرات سیاست‌گذاری‌های بلندمدت در اقتصاد است و بسیاری از عوامل ساختاری است که به‌راحتی قابل تغییر نیست مثل کسری بودجه دائمی.
شریفی با تأکید بر اینکه سرمایه‌داران با اطلاعات کافی وارد بازار شوند، تصریح کرد: به‌طور قطع سرمایه‌گذاری بلندمدت با دید حداقل 3 ساله با هر دیدگاهی چه سودآوری و چه حفظ ارزش پول، از سرمایه‌گذاری در هر کجای دیگری بهتر است.
تازه‌واردها مستقیم وارد معاملات بورسی نشوند
یک کارشناس‌ارشد اقتصاد نیز با حضور در دفتر ایسنا، با بیان اینکه افراد تازه‌وارد نباید مستقیم وارد معاملات بورسی شوند، توضیح داد: این افراد باید از صندوق‌های سرمایه‌گذاری استفاده کنند که در این صندوق‌ها مدیر صندوق اطلاعات کافی و لازم را از بازار سرمایه دارد.
فاطمه زارعی با بیان اینکه بازار سرمایه از ارکان اقتصاد در تمام دنیا است، اظهار کرد: با وجود اینکه سابقه ایران در بورس به سال‌های ۵۷-۵۶ بازمی‌گردد اما همچنان در این عرصه نوپا هستیم و در این 2 سال است که تازه مردم با بورس آشنا شده‌اند، به‌طوری‌که بخشی از افراد از سال ۹۷ به بعد وارد بورس شده‌اند.
وی با بیان اینکه بازار بورس تخصصی است، اما افراد دانش لازم در این زمینه را ندارند، ادامه داد: وقتی فردی وارد بورس می‌شود باید از تحلیل تکنیکال و بنیادی آگاهی داشته باشد؛ زیرا به‌طور مستقیم به هسته معاملات وصل می‌شود.
این فعال بازار سرمایه و بورس تبیین کرد: هیجانات بازار سرمایه بسیار زیاد است و اُفت و خیزهای زیادی دارد، شاخصی که در 3 ماه نخست سال داشتیم، ناشی از هیجان زیاد ورود افراد برای کسب سود بیشتر بود.
وی با تأکید بر اینکه کسانی که وارد بازار سرمایه شدند با اعتماد وارد نشدند بلکه برای کسب سود ورود کردند، یادآور شد: به محض اینکه بازار مقداری روند صعودی می‌گیرد اعتمادهای از دست رفته دوباره برمی‌گردد.
رفتار بورس هیجانی است
یک فعال بازار سرمایه و بورس با حضور در نشست ایسنا، با اشاره به اینکه دولت رقیبی در بازار بورس است، گفت: در ۲۰ روز اخیر که بورس نرخ نزولی داشته، شاهد رشد دلار بودیم که علت آن خروج سرمایه از بورس بوده است.
میثم مباشری با بیان اینکه افرادی که تازه وارد بورس شدند، تجربه سال‌های رکودی را نداشتند، ادامه داد: افرادی که ضرر می‌کنند هزینه تجربه خود را می‌دهند و افراد تا زمانی که تجربه نکنند علم کاربردی و دقیقی نخواهند داشت.
این فعال بازار بورس با تأکید بر اینکه رفتار بورس بسیار هیجانی است، افزود: به سرمایه‌گذاران جدید توصیه می‌کنم از این تجربیات درس بگیرند؛ زیرا رفتار بورس به‌ویژه با توجه به اقتصاد پرنوسان بسیار هیجانی است.
افراد تازه‌وارد «سرمایه کلان» به بورس نیاورند
مباشری با تأکید بر اینکه افراد تازه‌وارد سرمایه کلان به بورس نیاورند، گفت: این افراد ابتدا باید آموزش ببینند؛ بنابراین با سرمایه کم خرید و فروش کنند تا روش کار دستشان بیاید و پس‌انداز مازاد را گام به گام به بازار بیاورند تا ضرر سنگین نکنند.
وی با بیان اینکه دولت با 2 مشکل هدایت نقدینگی و کسری بودجه مواجه بود، اظهار کرد: مشاوران دولت گفتند هم نقدینگی را به سمت بورس هدایت و هم کسری را از بودجه جبران می‌کنیم؛ در نیمه نخست سال دولت موفق بود اما در ۲۰ روز اخیر که بورس نرخ نزولی داشته، شاهد رشد دلار بودیم که علت آن خروج سرمایه از بورس بوده است.
مباشری با اشاره به اینکه دولت رقیبی در بازار بورس است، مطرح کرد: پیش‌بینی می‌کنیم سال آینده روند نزولی در باقی بازارها داشته باشیم و اگرچه بورس و کُنش‌های آن نسبت به بقیه سرمایه‌گذاری بازارها تند و تیزتر است اما این روند نزولی در همه بازارها وجود دارد.
بازار بورس از حالت تخصصی خارج شده است
یکی دیگر از فعالان حوزه بورس نیز در نشست ایسنا، با اشاره به اینکه بورس به‌عنوان یک بازار تخصصی مشتی از نمونه خروار اقتصاد جامعه است، بیان کرد: اقتصاد کشور بیمار است و اگر به این شکل نبود ارزش پول ثابت می‌ماند.
سیدمحمدعماد محمودی با بیان اینکه مسئولانی که برای اقتصاد کشور تصمیم می‌گیرند رفتارهای پرخطر و آزمون و خطا انجام می‌دهند که روی بازار تأثیر زیادی می‌گذارد، گفت: در چنین شرایطی افراد به‌دنبال این هستند که ارزش پول خود را حفظ کند نه سودآوری داشته باشند و این باعث می‌شود عامه جامعه به دنبال نجات دارایی خود باشند.
محمودی با بیان اینکه بازار بورس از حالت تخصصی خارج شده است، اظهار کرد: پیش‌تر هم شاهد رفتار هیجانی در بورس بوده‌ایم، هم‌اکنون پول در بورس مهندسی می‌شود و دولت در اقتصاد کلان رقیبی برای بنگاه‌های اقتصادی است و نه کنترل‌کننده آنها.
وی با بیان اینکه جرقه اتفاقات فعلی در بورس توسط دولت با مهندسی بازار، مهندسی پولی که وارد بازار شده و سوءمدیریت خورده شده است، گفت: دلیلی ندارد سهم بنیادی که صورت‌های مالی آن مثبت است، ۵۰ درصد کاهش پیدا کند، درصورتی‌که در 6 ماه گذشته ۲۰ درصد رشد نکرده است.
محمودی با بیان اینکه دولت هر جایی که دخالت کرده، وضع بدتر شده است، گفت: در بازار بورس باید وظایف ناظر بازار و حقوقی بازار تعریف شود و اینکه وظایف ناظر بورس مشخص نیست؛ یعنی ضعف در مدیریت است و باید شفاف‌سازی شود.
وی با بیان اینکه بورس کلید نجات یا راه بن بست اقتصاد ایران تا زمان فروپاشی اقتصادی است، اظهار کرد: بهترین حمایت دولت این است که در بازار بورس دخالت نکرده و عقب‌نشینی کند زیرا بورس در بلندمدت جواب می‌دهد.
اخبار منفی روی مبتدی‌ها تأثیر می‌گذارد
یکی دیگر از فعالان بازار سرمایه نیز با حضور در دفتر ایسنا، با بیان اینکه هیچ چیزی نمی‌تواند جلوی روند بازار سرمایه را در میان مدت و بلندمدت بگیرد، گفت: آزادسازی ۳۰ درصد دوم سهام عدالت، کاهش اعتبار مشتری‌ها توسط کارگزاری‌ها و رساندن درآمد صندوق‌های ثابت از ده درصد به 5 درصد سبب شد صف فروش زیاد شود.
حامد سالاری اظهار کرد: عرضه اولیه که معیار بازار است، سال گذشته نهایت ۵۰۰ هزار نفر بود که از این افراد ده درصد حرفه‌ای و ۹۰ درصد از عامه جامعه بودند اما درحال‌حاضر تعداد افراد به 6 میلیون نفر رسیده است.
وی با بیان اینکه اخبار منفی روی مبتدی‌ها تأثیر می‌گذارد، تصریح کرد: آزادسازی ۳۰ درصد دوم سهام عدالت، کاهش اعتبار مشتری‌ها توسط کارگزاری‌ها و رساندن درآمد صندوق‌های ثابت از ده درصد به 5 درصد باعث شد صف فروش زیاد شود.
سالاری با تأکید بر اینکه هیچ خبر خوب یا خبر بدی یا هیچ ارگانی در میان مدت و بلندمدت جلوی روند بازار را نمی‌گیرد و بازار راه خود را می‌رود، بیان کرد: در معاملات بورسی باید برنامه و دید بلندمدت داشته و به آن پایبند باشیم تا بتوانیم سود خوبی کسب کنیم.
وی با بیان اینکه اینک مهم‌ترین عامل این است که سهم‌های کوچک نیز با سهم‌های بزرگ جمع شود و افراد فقط روی سهم‌های بزرگ تمرکز نکنند، خاطرنشان کرد: بازار سرمایه کاملاً تخصصی است و افراد باید برنامه معاملاتی داشته باشند و هنگام معامله تمام جوانب را بسنجند.
این فعال بازار سرمایه ادامه داد: قدرت نقدشوندگی از پارامترهای مهم در معاملات است و برای اینکه یک معامله تخصصی داشته باشیم باید این معیار را درنظر بگیریم.
در پایان اینکه از صحبت‌های فعالان بازار سرمایه و بورس این‌گونه برمی‌آید که هیجانات بازار سرمایه بسیار زیاد است و اُفت و خیزهای زیادی دارد؛ بنابراین علاقه‌مندان به بورس باید با آموزش وارد این عرصه شده و با سرمایه کم خرید و فروش را انجام دهند تا روش کار دستشان بیاید، سپس پس‌انداز مازادشان را گام به گام به بازار بیاورند تا دچار ضرر و زیان هنگفتی نشوند.
|
