دست ماماها در پوست گردو میماند وقتی مادران برای آمادگی پیش از بارداری و مراحل پس از آن تا زمان زایمان به نخستین جایی که مراجعه میکنند، متخصص زنان و زایمان است.
بیتعهدی سازمانهای بیمهگر و نداشتن قرارداد با ماماها معضلی مهمی است که موجب شده دست ماماها برای ارائه خدمات مطلوب و کامل بسته بماند.
نبود شناخت صحیح نسبت به حرفه مامایی موجب شده که با وجود کم بودن تعرفههای مامایی، مردم برای کارهای کوچک دوران بارداری ازجمله انجام آزمایش بارداری و یا سونوگرافی که در حیطه وظایف ماما مقرر شده است ساعتها در مطبهای متخصص زنان و زایمان وقت و هزینه تلف کنند.
از سوی دیگر با وجود قانون تعریف شده سیستم ارجاع در راستای حیطه وظایف ماماها، هنوز این قانون به درستی اجرا نشده است؛ این در حالی است که در روند سلامت زنان چنانچه به قانون سیستم ارجاع اهمیت داده شود و اجرایی شود، نخستین فردی که زنی را ویزیت میکند باید ماما باشد؛ زیرا طبق شرح وظایف ماماها بررسی وضعیت اولیه سلامت دختران و مادران باید در اختیار ماماها باشد و در صورت لزوم و برای حل مشکلات و بیماریهای آنها، ماما موظف است از طریق سیستم ارجاع بیمار را به متخصصان زنان و زایمان ارجاع دهند و از بار کاری متخصصان بکاهند.
کاهش مراجعان به مطبهای مامایی و روانه شدن آنها به سوی مطبهای متخصصان، موجب شده است متخصصان مجبور شوند در مدت کوتاهی تعداد زیادی از مراجعان را ویزیت کرده و نتوانند آموزشهایی که یک زن قبل، حین و پس از بارداری نیاز دارد را به آنها بدهند. خدمات ماماها تحت پوشش بیمه نیست و بیمار نمیتواند از دفترچه بیمه خود برای استفاده از خدمات داروخانهای، سونوگرافی، ماموگرافی و... تحت نظر ماماها استفاده کند. از طرفی بیمار رغبتی برای رفتن به مطب ماما ندارد و از طرف دیگر ماماهای فارغالتحصیل برای راهاندازی مطب انگیزه خود را از دست میدهند.
اما هر ساله دولت هزینه زیادی را برای تربیت و آموزش ماماها صرف میکند که مشكلات موجود و جذب نشدن ماماها در مراکز بیمارستای یا خصوصی بر باد رفتن هزينه و نارضايتي شغلي اين افراد را به همراه داشته است. حالا حرفه مامایی در ایران به عنوان یک دست شکسته مطرح میشود. این در حالی است که ماماها نقش محوری در سلامت مادر و کودک دارند و باید نوید دهندهای مقدس لقب بگیرند.
با این وجود هنوز ماماهاي كشور خواهان ادامه تحصيل هستند، اما زمينه ادامه تحصيل در مقطع دكترا براي رشته مامايي فراهم نيست و برخلاف ساير رشتههاي پزشكي در مقطع كارشناسيارشد متوقف شده است. ماما در امور رياست يا معاونت آموزشي دانشكدههاي مامایی به کار گرفته نمیشود و حتی با وجود انجام زايمان طبيعي جزو شرح وظايف ماما محسوب میشود، ماماها اجازه زايمان ندارند و این وظیفه برعهده متخصصان زنان و زایمان قرار داده شده است.
امسال هم روز جهانی ماما مصادف با ۱۵ اردیبهشتماه با شعار امروز جهـان بیش از هر زمانی به ماماها نیاز دارد گرامی داشته میشود اما ماماها از یکسو با بیتفاوتی جامعه نسبت به خدمات مامایی و کاهش مراجعان مواجهند و از سوی دیگر با مشکلات شغلی متعدد دستوپنجه نرم میکنند.
مشکلاتی که رئیس سازمان نظام پزشکی کشور بر وجود آنها صحه میگذارد و میگوید: بخش زیادی از مشکلات مامایی در وزارت بهداشت قابل حل نیست و باید در بیرون از آن جستوجو شود. خلأهای زیادی در نظام سلامت کشور وجود دارد که در بسیاری موارد متقاضی صنفی خاصی برای آن وجود ندارد. بحث مدیریت و تولیت دختران نوجوان در آستانه و عبور از سن بلوغ، بحث نوجوانی و... مسائلی هستند که میتوان با مهندسی جدید در نظام سلامت و به کمک همکاران ماما کارهای زیادی در این موارد انجام داد.
اگرچه این مسئول بر پیگیری مطالبات جامعه مامایی از جمله عقد قرارداد با سازمانهای بیمهگر و 5 سال سختی کار برای ماماها تأکید میکند اما با توجه به اینکه ماماها از قبل از انقلاب جزو گروههای مستقل پزشکی بودهاند و در سراسر دنيا ماماها علاوه بر فعاليت در حيطه شرح وظايف خود، گام را فراتر نهاده و در قالب فعاليتهاي مشاورهاي طيف وسيعي از خدمات بهداشت باروري را نيز انجام ميدهند، به نظر نمیرسد صرف وعدههای هر ساله در روز جهانی ماما بتواند کاری از پیش ببرد؛ زیرا اکنون ماماها در ايران علاوه بر مطالبات صنفی متعدد با شرایطی رو به رو هستند که اجازه ندارند حتي كاري را كه جزو وظايف تعريف شدهشان است، انجام دهند.
|