|
زمانی که بدعت بالا کشیدن از دیوار سفارت در سیزده آبان ۵۸ گذاشته شد تعدادی از همان جوانان که به تسخیر دست پیدا کرده بودند فکرش را هم نمی‌کردند که باید در سال ۹۷ پیگیر این موضوع باشند که آیا ۱۳ آبان تحریم‌ها بیشتر می‌شود یا خیر؟
آیا کشورهای دیگر که بعضا از دیوار سفارت آنها نیز بالا کشیده شده به همراهی با آمریکا ادامه می‌دهند یا خیر؟ با این حال، آنچه مسلم است این که تا رئیس جمهور جدید ایالات متحده (ترامپ) هست و روابط ایران و امریکا تغییری نکرده، فشارهای اقتصادی علیه ایران در قالب تحریم وجود خواهد داشت.
اما آنچه نگران کننده است، تحریم نیست چراکه چهل سال است این وضعیت وجود دارد و مردم در اوج آن که بین سالهای ۸۹ تا ۹۲ بود توانستند به انحاء مختلف خود را با شرایط روز وقف دهند. بنابراین تحریم ها، روزی می آیند و روزی می‌روند؛ هر چند دیر و پرهزینه، اما خواهند رفت. منتهی مدیریت حکومت و جو روانی در طول این تحریم‌هاست که بیش از خود آن تاثیر گذاراست.
همین بلاتکلیفی چندماهه که در ۱۳ آبان ۹۷ قرار است چه اتفاقی بیفتد، نقش مهم و مخربی در وضعیت فعلی اقتصادی در ایران بازی کرد. از مردم عادی که سعی کردند با خرید و انبار کردن از پوشک و روغن تا طلا و سکه به جو حاضر پاسخ مثبت دهند تا حاکمیت، که اقتصاد را بگونه‌ای به سقوط آزاد رسانده‌اند که خود منتظرند ببینند پایانش که ۱۳ آبان است چه می‌شود. آیا هند و کره و ... از ما نفت می‌خرند؟! آیا اتحادیه اروپا بر وعده‌های خود استوار است؟! و... .
اگر به سال ۸۹ که آغاز تحریم‌های شدید جامعه بین‌الملل علیه ایران بود بازگردیم نیز خواهیم دید که فساد اقتصادی افسارگسیخته امروز از همان زمان شروع شد و این آفت به‌گونه‌ای در سیستمهای مختلف اداری کشور رسوخ کرده که سالها زمان می‌بَرد مقداری از آن پاکسازی شود. کاسبان تحریمی که، فساد اداری و اقتصادی را سیستماتیک کردند و بدان موضوعیت دادند. آنها تحت لوای دور زدن تحریم ها، شفافیت مبادلات اقتصادی را از بین بردند، روابط جدیدی خارج از نظم قانونی ایجاد کردند، از زیر بار نظارت خارج شدند، میلیاردها دلار از بودجه عمومی را بدون هیچ قانون و تضمینی در دست گرفتند و هرگونه که خواستند، خرج کردند. بنابراین فساد حاضر که شرایط اقتصاد امروز را رقم زده خیلی به تاثیر مستقیم تحریم‌ها مربوط نیست.
در شرایط حاضر نیز دولت انقدر اهمال کرد تا این جو روانی آنچنان قدرتمند شود که هیچکس نتواند از پس آن بربیاید. حتی شرایطی را رقم بزند که همان کاسبان تحریم فرصت پیدا کنند و بدنبال استفاده حداکثری بروند تا جاییکه در چند ماه اخیر بیش از آمریکا ۱۳ آبان و شرایط پس از آن را یادآوری کنند.
این اتفاق در حالی می‌افتد که شخصیتی سکان هدایت آمریکا را برعهده گرفته که به‌راحتی و به تنهایی می‌تواند موازنه موجود در جهان را تغییر دهد و به اقتدار دهه‌های گذشته جامعه جهانی آسیب وارد کند. یکه تازی‌های ترامپ در عرصه جهانی، به‌گونه‌ای شده که واکنشهای منفی بسیاری را علیه سیاستهای واشنگتن برانگیخته و همسویی بین المللی با او را در هاله ای از ابهام فرو برده است. کمااینکه در همین موضوع ۱۳ آبان طبق اخبار؛ واشنگتن نه تنها در ایجاد اجماع جهانی علیه ایران ناکام مانده که تحریم و مواضع ضدایرانی دولتش منجر به اختلافات عمیق در میان اعضای کابینه و تصمیم سازان کنگره و کاخ سفید شده است. آینده متزلزل ترامپ در داخل و مخالفت جهانی سبب شده در حدود دو سال گذشته دستاورد خارجی قابل ملاحظه‌ای برای وی شکل نگیرد چراکه عقلانیت سیاسی تنها راهی است که او هنوز نپیموده و با آن بیگانه است که خود این شرایط بهترین زمان برای بهره برداری است. نه اینکه خود دولت جمهوری اسلامی ایران نیز در این جو روانی شریک شود و دوباره فساد ناشی از تحریم‌ها وارد سیستم دولتی شود و آسیبی به مراتب بیش از خود تحریم ها به منافع ملی ایران وارد کند.
|
