|
1-کلانشهر مکانی است که از نظر مرکزیت دولتی و فعالیت اقتصادی یا فرهنگی بر دیگر سکونت گاهها برتری دارد. این شهر ممکن است شهر اصلی یک ناحیه، یک استان، یا یک کشور و گاهی پایتخت آن باشد.
2- کلانشهر به شهری گفته می شود که حداقل یک میلیون نفر جمعیت داشته باشد و بر ناحیه ای دارای پنج تا 30 میلیون نفر جمعیت مسلط باشد.
3- کلانشهر مکانی است که در آن حداقل500 هزار نفر در فاصله زمانی 45 دقیقه تا مرکز شهر زندگی کنند.
با توجه به تعاریف فوق، مبنای شناخت کلانشهر در ایران، میزان جمعیت است. ولی جمعیت تنها ملاک نیست و به طور قطع ارزشیابی های زیادی برای گرفتن نشان کلانشهری برای یک منطقه باید نمره بالا بگیرد.
بر این اساس دمات، زیرساخت های مناسب ، دسترسی های مردم به امکانات رفاهی ، تنوع فعالیت های اقتصادی و اجتماعی- آموزشی، وسایل ارتباطی راحت، ایمن و سریع از قبیل جاده، خیابان و خطوط ریلی، اندازه فیزیکی و تراکم شهری، برخی دیگر از ملاکهای کلانشهر است.
در کلانشهر، برخوردهای خودمانی و صمیمی که در روستا رواج دارد، خیلی کمتر دیده می شود. در کلانشهر مردم برای وقت و نظر خود ارزش قائل هستند و در انتخاب های شهری ملاکها و ویژگیهای لازم را برای تصدی مسوولان در نظر می گیرند.
در کلانشهر ایل، طایفه، قبیله و پول برای اخذ آرای مردم بی ارزش و غیرموثر می شود.
با مشاهده رفتارهای اجتماعی اطراف خود می توانیم پی ببریم آیا اکثریت جامعه ما آمادگی پذیرش این مسئولیت بزرگ اجتماعی را دارند؟
رفتار نامناسب با ارباب رجوع و رعایت نکردن حقوق شهروندان در ادارات و مراکز درمانی، رشد آسیبهای اجتماعی، بر خوردهای احساسی در روابط فردی و اجتماعی، بی توجهی به مقررات رانندگی، عبور غیرمحتاطانه و بی‌رویه پیاده‌ها از وسط خیابان، رعایت نکردن حقوق همسایگی، رشد نیافتگی تشکلهای مردم نهاد، فاصله گرفتن از شایسته سالاری در مسئولیت ها و ده ها مورد دیگر نشان می دهد هر چند ظواهر زندگی شهری در این شهر تغییر کرده ،اما هنوز فرهنگ شهروندی در پندار ما به جایگاه واقعی خود نرسیده و هنوز شهرنشین هستیم .
حالا که سالهاست همدان در انتظار برای رسیدن به تحقق رویای کلانشهری است با روی کار آمدن شورای پنجم و شهردار جوانش با برگزاری سلسله نشست ها و کارگاه های آموزشی که با محوریت کلانشهری می باشد گویا قرار است اتفاقات تازه ای برای کهن شهر ایران زمین رقم زده شود.
بر این اساس در پنج شنبه گذشته همایشی و کارگاه آموزشی تحت عنوان "بررسی مزایا، ابعاد و آثار متف کلان شهر شدن همدان" با حضور نمایندگان مجلس، اعضای شورای شهر و نمایندگان شهرداری برگزار شد که به چند و چون کلانشهر شدن همدان پرداخت.
در این مراسم رئیس شورای شهر همدان با اشاره به اینکه در تمام شهرهای توسعه یافته دنیا در کنار توسعه شهری به حفظ کالبد روستاها توجه شده است اظهار داشت: اگرچه ما در همدان به دنبال توسعه شهری با الحاق روستاها هستیم اما باید به این موضوع هم توجه کرد که در این توسعه یافتگی فضای طبیعی، استقلال، بومگردی و جغرافیای طبیعی روستاها دست نخورده باقی بماند.
ابراهیم مولی بیان کرد: متاسفانه در برخی پروژه ها که لازم است ردیف بودجه کلانشهری به همدان تعلق بگیرد ما در دریافت آن با مشکل مواجه می‌شویم چرا که این شهر در حال حاضر بسیاری از کیمیت ها و کیفیت های کلرلانشهری را در خود ندارد.
وی با اشاره به این موضوع که شیوه کار شورای شهر همدان در دو دوره گذشته و پیش رو بر اساس مطلعات و پژوهش ها می باشد عنوان کرد: خوشبختانه با سیاست های اتخاذ شده امروزه طرح ها و پیشنهادات برای امور اجرایی مدیریت شهری در همدان با کمک شورای شهر بر اساس مطالعات و تحقیقات کارشناسی صورت می گیرد که ادامه این مسیر می تواند آینده روشنی را برای کلانشهر بودن همدان رقم بزند.
مولوی تاکید کرد: متاسفانه در همدان شهروندان قش مسئولیتی کمرنگی در مدیریت شهری دارند تا جایی که ما شاهد هستیم درآمد شهرداری از محل دریافت عوارض نوسازی شهر به کمتر از 7 درصد رسیده است بنابراین برای بزرگ شدن شهر و کلانشهر بود نیاز داریم تا افکار و بینش ها را نیز کلان کرده و با فرهنگ سازی مسیر را برای حرکت های روبه جلو هموار کنیم.
در ادامه نیز نرگس نورا... زاده یکی دیگر از اعضای شورای شهر همدان تصریح داشت: بایستی آثار الحاق روستا به شهر را بررسی کنیم. الحاق روستاها به شهر ربطی به کلان شهر شدن ندارد. در حوزه اقتصادی، هزینه‌های پرداختی توسط روستایی‌ها و ... بایستی بررسی شود.
استاد دانشگاه بوعلی نیز در این همایش گفت: نگاه ما همواره به این موضوعات کمی و عددی بوده است. امروزه دیدگاه‌های دیگر مطرح است. بایستی کلانشهر شدن را یک فرآیند کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلند‌مدت دید.
حسن سجاد زاده با بیان اینکه رفتارهای ما در بیشتر امور اعوجاجی از شهروندی است، تاکید کرد: با توجه به استعداد بالقوه همدان و امتیاز مرزنشینی، اگر فرهنگ پذیرش کلانشهر در افکار و مهمتر در رفتار همه ما متجلی شود، شاهد جهش اقتصادی و فرهنگی فراوانی در شهر خواهیم بود و تمام استان چنان متحول خواهد شد که با این ریزه خواهی ها قابل مقایسه نیست .
ریاحی خرم نیز یکی دیگر از اساتید دانشگلهی حاضر در این همایش بیان داشت: در توسعه شهرها بایستی بسیار به آثار این موضوع بر منابع آبی، مدیریت پسماند و به صورت کلی محیط‌زیست اهمیت داد.
وی با اشاره به اینکه شهر ما با توجه به موقعیت استراتژیک خود، از قدیم ترها به عنوان کانون تاریخ و مدنیت شناخته شده است تاکید داشت: هنوز از آن جایگاه رفیع و حساس چیزی کاسته نشده است ولی تغییر رفتار ما باعث شده است تا شهرهای دیگر از همدان پیشی بگیرند.
ریاحی خرم با بیان اینکه یکی از اشکالات ما این است که "مطالبه گر" نیستیم و نسبت به سرنوشت شهرمان حساسیت لازم را از خود نشان نمی دهیم، عنوان کرد: شرایط محیط زیستی همدان نسبت به بسیاری از شهرها موقعیت ممتاز و متفاوتی را دارد که به آن چنانچه باید توجه و حساسیتی نشان داده نشده است. رئیس کمیسیون نظارت حقوقی و امور اداری نیز در این مراسم عنوان کرد: در مدیریت شهری از مدیریت یکپارچه استفاده کنیم. با توجه به محدودیت درآمد‌ها در روستاها با الحاق آن مشکلاتی خواهيم داشت.به سبب تامین معیشت نباید روستاها را با شهر الحاق کرد.
مسعود عسگریان افزود: اینکه با منابع مالی محدود شهرداری بخواهیم کارهای بزرگ انجام دهیم نشان از برداشتن سنگ سنگین و نداشتن توان زدن آن است بنابر این لازم است تا مسئولان و نمایندگان مردم در مجلس به عنوان یک سیستم نظارتی قوانین مالی جدیدی را برای کلانشهر شدن پیش بینی کنند.
|
