|
موزه مانند بسياري از پديده‌هاي جديد جهان، در قرن نوزدهم ميلادي وارد فرهنگ ايران شد.
نخستين موزه‌ها در جهان، مجموعه‌هاي شخصي بودند كه با هدف نمايش براي عموم ايجاد نشده بودند؛ بلكه صرفاً نشان‌دهنده علاقه افراد به شمار مي‌آمدند.
يكي از نخستين موزه‌ها، موزه «اِشمولين» در آكسفورد انگلستان است كه در سال (1683م) تأسيس شد.
در سال (1249ش) ناصرالدين‌شاه پس از سفر به اروپا و ديدار از موزه‌هاي كشورهاي روسيه، فرانسه، انگليس، ايتاليا، سوئيس، آلمان و اتريش، به تقليد از آنها دستور داد گوشه‌اي از كاخ گلستان را به شكل موزه درست كنند؛ البته اين موزه مختص شاه و اطرافيانش بود. اين موزه پس از مدتي از بين رفت و جواهرات آن به خزانه بانك ملي و سلاح‌هاي موجود در آن، به موزه دانشكده افسري سپرده شد. در دوره مشروطه، به دستور وزير معارف (صنيع‌الدوله)، دايره‌اي به نام اداره عتيقات بين سال‌هاي (1295- 1297م) به وجود آمد كه كارش سر و سامان دادن به وضع نابسامان حفاري‌هاي غيرمجاز بود. در همين زمان بود كه موزه «ايران معارف» تأسيس شد. اين موزه، دربرگيرنده اشياي عتيقه، كاشي، سفال، سكه و سلاح بود كه به عنوان نخستين گام مؤثر در تاريخ موزه‌داري ايران به شمار مي‌رود.
بيشترين جلوه تاريخ موزه‌داري ايران را در ايجاد موزه ايران باستان بايد جست‌وجو كرد. اين موزه، با 2 هزار و 744 متر زيربنا، به دليل قدمت اشياء در زمره يكي از موزه‌هاي مادر دنيا محسوب مي‌شود كه در سال (1316ش) افتتاح شد. اين موزه، دربرگيرنده آثار مختلفي از هزاره ششم پيش از ميلاد تا دوران مختلف اسلامي است و اشياي آن در 2 طبقه به نمايش درآمده است.
آثار و اشياي به نمايش درآمده دراین موزه، آئينه تمام‌نمايي از فرهنگ، هنر، آداب و رسوم، باورها و اعتقادات گذشتگان و نياكان ما است كه آن را مي‌توان پل ارتباطي ميان گذشته، حال و آينده به شمار آورد.
حفظ ميراث فرهنگي، وظيفه‌اي همگاني و هميشگي است. آموزش همگاني براي حفظ ميراث فرهنگي از راه رسانه‌ها و مطبوعات، و بالا بردن فرهنگ نگهداري از آثار باستاني از عوامل مهم حفاظت از ميراث فرهنگي است. همچنين اختصاص بودجه كافي براي حفظ و بازسازي آثار باستاني و جلب مشاركت عمومي در حفظ و نگهداري آنها از عوامل مهم حفاظت از آثار باستاني است.
گسترش موزه‌هاي دنيا و همكاري همه‌جانبه علمي، فرهنگي و صنعتي در ميان آنها، در تحقق دستيابي به اهداف فرهنگي از طريق هماهنگ كردن اقدامات بين‌المللي و تدوين برنامه‌هايي مؤثر است كه خطوط اساسي همكاري مشترك و 2جانبه مردم و موزه‌ها را در سطح جهاني دارا باشد. بر همين مبنا در قطعنامه شماره 5 دوازدهمين مجمع عمومي كميته بين‌المللي موزه‌ها (ايكوم كه در 28 مي 1977م در مسكو برپا شد) 28ارديبهشت‌ماه روز جهاني موزه‌ها نام گرفت و از همان سال، در روز ياد شده در همه كشورهاي عضو، مراسمي برگزار مي‌شود.
|
