|
زندگی تولیدکنندگان در ملایر شهر جهانی مبل و منبت درحالی به پارچه و چوب و کلاف گره خورده که این روزها گرانی مواداولیه مبل‌سازی علاوه‌بر تلخ‌کامی؛ آنها را به سمت تعطیلی واحدها سوق می‌دهد.
ملایر در اردیبهشت سال ۹۶ به‌عنوان شهر ملی منبت ثبت شد و پس از آن پرونده ثبت جهانی آن در دستور کار قرار گرفت تا اینکه در نهایت دی‌ماه سال گذشته بازرسان شورای جهانی صنایع‌دستی از شهرک صنعتی مبلمان حاجی‌آباد، واحدهای نمایشگاهی، بازار مبل، چند واحد کارگاهی در سطح شهر، مرکز نوآوری مبل و منبت دانشگاه آزاد اسلامی، مرکز تحقیقات و توسعه مبل و منبت دانشگاه ملی ملایر، واحدهای نمایشگاهی کوچه کارخانه قند، بلوار شهید بهشتی، مرکز فنی‌وحرفه‌ای آموزش خواهران و منبت‌کاری‌های سطح شهر بازدید کردند و بهمن‌ماه طبق اعلام وزیر میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری، شورای جهانی صنایع‌دستی ۳ شهر و یک روستای ایران را در فهرست شهرها و روستاهای جهانی صنایع دستی ثبت کرد که منبت ملایر از استان همدان یکی از این ۳ شهر بود که در فهرست شهرهای جهانی قرار گرفت.
بر اساس این گزارش شیراز از استان فارس به‌عنوان شهر جهانی صنایع دستی، زنجان به‌عنوان شهر جهانی ملیله، ملایر از استان همدان به‌عنوان شهر جهانی مبلمان منبت و روستای قاسم‌آباد از استان گیلان به‌عنوان روستای جهانی چادرشب‌بافی در فهرست شهرها و روستاهای جهانی صنایع دستی قرار گرفتند تا در نتیجه آن، قدم‌ها در شهرستان ملایر و مبل و منبت آن به سمت و سوی دیگری سوق پیدا کند.
توسعه و ایجاد خوشه‌های صنعتی و صنایع دستی
همین امتیاز سبب شد در سند راهبردی و عملیاتی ۳ ساله استان همدان توسعه و ایجاد خوشه‌های صنعتی و صنایع‌دستی جز اقدامات محرک و اولویت‌دار شهرستان ملایر مطرح شود؛ زیرا در این زمینه جایگاه مبل و منبت به‌وضوح قابل رؤیت بود.
اما به‌راستی در این مسیر چه قدم‌هایی برداشته شده است؟ چقدر به فکر برداشتن قدمی برای فعالان این عرصه و تولیدکنندگان بوده‌ایم؟ با توجه به شیوع ویروس کرونا، حال‌وروز این روزهای شهرک مبل و منبت حاجی‌آباد چگونه است؟ آیا اقدامات حمایتی از تولیدکنندگان و هنرمندان و فعالان این عرصه به‌نحو مناسبی بوده است؟
این روزها، بیشتر تولیدکنندگان در تأمین مواد اولیه، بازار فروش و البته صادرات با مشکلاتی مواجه هستند، آیا این موضوعات در شهر جهانی مبل و منبت که از مهرماه سال ۹۶ تا فروردین‌ماه ۱۳۹۷ ۴ هزار و صد میلیارد ریال فروش داشت، نیز مطرح است؟ آیا میزان صادرات در این زمینه افزایشی بوده یا خیر، تعطیلی‌ها و تعدیل نیروها نیز به این چرخه ورود پیدا کرده است؟
برای پاسخ این پرسش‌ها برآن شدیم تا وضعیت واحدهای صنایع دستی استان همدان را در سالجاری جویا شویم، از این‌رو گفت‌وگویی با هاشم مظاهری؛ معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان ترتیب داده شد و در ادامه پای صحبت‌های ۲ تولیدکننده مبل و منبت در شهرستان ملایر نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
فعالیت ۱۷ هزار نفر در حوزه صنایع دستی در ملایر
هاشم مظاهری در گفت‌وگو با مهر بیان کرد: در استان همدان تعداد فعالان حوزه صنایع دستی که از سامانه؛ مجوز برای آنها صادر شده بسیار زیاد است به‌نوعی که هم‌اکنون تعداد ۲۸ هزار و ۸۰۰ کارگاه با ۴۳ هزار شاغل در استان همدان فعالیت دارند.
معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان با بیان اینکه این میزان در شهرستان ملایر برابر ۴ هزار کارگاه با ۱۷ هزار شاغل است، عنوان کرد: در شهرستان ملایر، تولیدکنندگان مبل و منبت بخش اعظمی از این شاغلان را تشکیل می‌دهند.
وی در ادامه افزود: در مجموع در استان همدان ۷۰ درصد صنعتگران در حوزه صنایع‌دستی به‌صورت خانگی و مابقی به‌صورت کارگاهی فعالیت دارند.
مظاهری با بیان اینکه استان همدان جزو ۵ استان برتر کشور در حوزه صنایع دستی است، عنوان کرد: با توجه به شیوع ویروس کرونا و مشکلاتی در زمینه صادرات و بازار فروش صنایع دستی، تسهیلات حمایتی برای فعالان این عرصه درنظر گرفته شد.
وی با بیان اینکه در این زمینه تعداد پرونده‌های درخواست تسهیلات برابر هزار و ۳۲ طرح با تعداد هزار و ۴۵۲ شاغل بوده است، عنوان کرد: مبلغ درخواستی این تسهیلات برابر ۱۸ میلیارد و ۱۳۸ میلیون تومان بوده است.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان مبلغ پرداختی تسهیلات حمایتی در دوران کرونا برای فعالان حوزه صنایع دستی در استان را برابر ۸ میلیارد و ۴۸ میلیون تومان عنوان کرد.
مظاهری درباره صادرات صنایع دستی استان همدان نیز گفت: میزان صادرات استان در این حوزه، نسبت به سال گذشته کاهش داشته که علت آن نیز شیوع ویروس کرونا و اعمال محدودیت‌های پیش‌آمده از یکسو و کاهش تولیدات صنایع دستی در ادامه آن، از سوی دیگری بوده است.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان همدان در پایان صحبت‌های خود با تصریح بر اینکه در۳ ماهه نخست سالجاری به سبب بسته بودن مرزها، صادرات صنایع دستی نیز صورت نگرفت، مطرح کرد: صادرات رسمی و چمدانی صنایع دستی استان همدان در ۶ ماهه نخست سالجاری برابر ۱۱ میلیون دلار بود که این رقم نسبت به سال گذشته، کاهشی است.
محمد تیموری مدیر تولیدی یک نمایشگاه مبل در شهرستان ملایر است که حدود ۲۵ تا ۳۰ سال در این حرفه شاغل بوده است.
این تولیدکننده مبل در شهرستان ملایر با بیان اینکه وضعیت تولید مبل بسیار نامناسب و بد است، عنوان کرد: در حال حاضر شاهد رشد قیمت ۴۰۰ درصدی اسفنج هستیم و این بدان معنا است که نه می‌توانیم تولید کنیم و نه می‌توانیم بفروشیم.
تیموری با بیان اینکه سفارش‌های پیشین را با ضرر باید بفروشیم، عنوان کرد: کلاف مبل را ۵ میلیون تومان می‌خریدیم اما درحال‌حاضر، برای تهیه آن باید ۱۵ میلیون تومان هزینه کنیم.
وی درباره تسهیلات ارائه شده در راستای حمایت از واحدهای تولیدی نیز مطرح کرد: وام حمایتی ۶ میلیون تومانی دردی از ما دوا نمی‌کند؛ زیرا تسهیلات ۲۰۰ میلیون تومانی نیز برای ما جوابگو نیست؛ اگرچه برای دریافت تسهیلات ۲۰۰ میلیون تومانی هم به‌رغم اینکه ۵ ضامن داشتم، وام به من تعلق نگرفت و با بیان اینکه حساب‌های ضامن‌هایم با ریسک است، از من خواسته شد تا سند بیاورم.
این تولیدکننده مبل در شهرستان ملایر ضمن ابراز گلایه از این موضوع مطرح کرد: بدبخت‌تر از تولیدکننده نیست، حاضرم با نصف قیمت محصولاتم را بفروشم و وارد کار دیگری شوم.
وی با بیان اینکه قیمت چوب سال گذشته افزایش یافت، گفت: در سالجاری، گرانی اسفنج و پارچه بیداد می‌کند به‌نوعی که قیمت پارچه نسبت به ۲ سال گذشته، ۵۰۰ درصد و نسبت به سال گذشته ۳۰ درصد افزایش داشته است.
تیموری ادامه داد: کیفیت پارچه‌ها تغییری نداشته اما قیمت آنها روند افزایشی دارد و این امر موجب سختی کار برای تولیدکنندگان در عرصه مبل شده است.
این تولیدکننده مبل در شهرستان ملایر درباره وضعیت صادراتی مبلمان نیز مطرح کرد: در سال‌های گذشته صادرات به کشور عراق داشتیم اما در سالجاری، عراقی‌ها به‌دنبال جنس‌های ارزان با کیفیت بسیار پایین هستند و نتوانستیم محصولات تولیدی خود را به آنها عرضه کنیم.
فرشاد روستایی، یکی دیگر از تولیدکنندگان مبل در شهرستان ملایر و مدیر تولیدی و نمایشگاه مبل در روستای آورزمان شهرستان ملایر بوده که با ۱۵-۲۰ نیروی کار به مدت ۸ سال در این حرفه مشغول به کار است.
این تولیدکننده مبل در شهرستان ملایر با بیان اینکه تولید مبل در شهرستان ملایر با بدبختی همراه شده است، مطرح کرد: شاهد افزایش بسیار بالا در قیمت چوب هستیم از سویی، قیمت سایر مواد اولیه مانند اسفنج و پارچه نیز بالا رفته است.
وی در تشریح این موضوع عنوان کرد: پارچه مورد استفاده برای تولید مبلمان از قیمت متری ۴۰ -۵۰ هزار تومان هم‌اکنون به قیمت متری ۹۰ تا صد هزار تومان رسیده است.
روستایی ادامه داد: قیمت اسفنج مورد استفاده برای تولید مبلمان در اندازه کوچک، در سال‌های گذشته بالغ‌بر ۱۸-۱۷ هزار تومان بود اما درحال‌حاضر قیمت آن به ۵۳ هزار تومان رسیده است.
وی با اشاره به اینکه قیمت فوم کف مبل که سال گذشته یک‌دست آن ۶۰۰ هزار تومان بود، درحال‌حاضر بالغ‌بر یک میلیون و ۶۰۰ هزار تومان است، گفت: بازار فروش مبلمان را به سبب شیوع ویروس کرونا و تعطیلی‌ها و محدودیت‌های پیش‌آمده در این راستا از دست دادیم؛ زیرا اصلِ بازار فروشمان بازار عید و سفارش‌ها مربوط به جهیزیه بود.
این تولیدکننده مبل در شهرستان ملایر درباره وضعیت تعدیل نیرو و یا تعطیل شدن واحدهای تولید مبل در این شهرستان نیز عنوان کرد: کارگرانی که در واحد تولیدی بنده مشغول به کار هستند، به‌صورت روزمزد فعالیت دارند که به سبب کاهش میزان تولید و سفارش‌ها، حقوق آنها نیز کاهش یافته که در این مسیر، شیوع ویروس کرونا، کاهش قدرت خرید مردم و گرانی مواد اولیه مؤثر بوده است.
اسفندماه ۱۳۹۷ بود که استاندار همدان در جلسه دیدار با فعالان صنعت مبل و منبت ملایر با اشاره به اینکه به‌دنبال رونق و پیشرفت هنر و صنعت مبل و منبت ملایر هستیم، اظهار کرد: مبل و منبت ملایر رونق اقتصادی استان را به‌دنبال دارد و برنامه یکساله جهش صنعت منبت ملایر انجام می‌شود.
سیدسعید شاهرخی، تشکیل نمایشگاه، حضور بانوان در صنعت مبل و منبت، ساخت المان مناسب، برپایی نمایشگاه دائمی، صادرات مبلمان و ... را از جمله آیتم‌های ضروری در راستای کسب عنوان جهانی برای منبت ملایر دانست و افزود: باید از همه ظرفیت‌های استان از جمله اتاق بازرگانی برای بازاریابی، صادرات و حل مشکلات مبل و منبت استفاده کرد.
استاندار همدان با اشاره به اینکه طبق گزارش اداره صنعت، معدن و تجارت استان، در زمینه صادرات محدودیت نداریم، عنوان کرد: خواستار مساعدت گمرک استان در زمینه تسهیل صادرات مبل و منبت هستیم.
اما به‌راستی، گویی این روزها شهر جهانی مبل و منبت در گرانی‌های مواد اولیه به فراموشی سپرده شده و صنعتگران، هنرمندان و فعالان این عرصه در لابه‌لای شیوع ویروس کرونا، کاهش صادرات، گرانی‌های مواد اولیه از پارچه و چوب و ... گرفته تا گرانی‌های حمل‌ونقل، در سکوت مسئولان روزها را سپری می‌کنند.
این درحالی است که با خاموش شدن چراغ کارگاه‌های تولیدی در عرصه مبل و منبت، نام شهر جهانی مبل و منبت نیز از پیشانی ملایر برداشته خواهد شد و در دوران پساکرونا، تمامی بارقه‌های امید گردشگری از این منطقه نیز رخت خواهد بست.
این روزها نیاز به برنامه‌ریزی هایی منعطف ضروری است تا بتوان از تولیدکنندگان حمایت و آنها را در ادامه راهشان امیدوار کرد بدین سان، می‌توان با تبلیغات مناسب مبل و منبت ملایر قدمی در مسیر بازاریابی و فروش مناسب محصولات آنها برداشت و یا زمینه و زیرساخت‌ها را برای خرید و فروش مبلمان منبت ملایر مهیّا کرد تا در زمان شیوع ویروس کرونا، شاهد کاهش رونق بازارهای این محصولات نباشیم.
از سویی نیاز است تا با پیگیری‌ها و نظارت‌ها بر قیمت مواد اولیه مورد نیاز به‌ویژه اسفنج، چوب و پارچه حیات دوباره را به شهر جهانی مبل و منبت ملایر بازگردانیم و مانع از خاموشی چراغ کارگاه‌های آنها و تلخ‌کامی تولیدکنندگان در سال جهش تولید شویم.
|
