خشونت در همه انواع آن به عنوان یک رفتار ناپسند همواره میتواند آثار جبرانناپذیر جسمی، روحی و روانی بر افراد جامعه داشته باشد، اما در این میان خشونت علیه کودکان و زنان اثرات زیانبارتری دارد، زیرا به پایههای خانواده و آینده جامعه صدمه میزند.
خشونت کلامی، اقتصادی، فضای مجازی و دیگر خشونتها از مواردی هستند که به افراد جامعه بهخصوص زنان لطمات بیشتری میزنند، زیرا یا قوانین حمایتی در آن ناکارآمد است یا چهرههای نامرئی در آن دخیل هستند.
پدیده خشونت علیه زنان چه در محیط خانواده و چه در سطح جامعه، نه تنها امری غیرقابل انکار، بلکه در حال رشد به نظر میرسد.
نتایج نشان میدهد که از بین انواع خشونت علیه زنان (مالی، جسمی، جنسی، اجتماعی، عاطفی، کلامی و روانی)، خشونتهای عاطفی، کلامی و روانی شایعترین نوع خشونت است.
سازمان مللمتحد در تقویم جهانی خود روز ۲۵ نوامبر را «روز جهانی منع خشونت علیه زنان» نامیده است. رنگی که برای این روز انتخاب شده رنگ نارنجی است؛ نماد دنیایی بهتر برای زنان و دختران. به همین دلیل این روز را «روز نارنجی» نیز مینامند.
خشونت علیه زنان به اشکال مختلف رخ میدهد. سازمان بهداشت جهانی در یکی از مطالعات خود درباره خشونت علیه زنان نتیجه گرفته است که در هر ۱۸ ثانیه یک زن مورد حمله یا بدرفتاری قرار میگیرد.
خشونت همواره آثار بیرونی و نمودهایی جسمی و فیزیکی ندارد، بلکه مواردی مانند خشونت و آسیبهای فیزیکی بخشی از خشونت علیه زنان است، بخش دیگر این موضوع انواع و اقسام رفتارها، خشونتها و تبعیضهایی است که شاید دیدنی نباشند، اما بعضاً آثار و پیامدهایی به مراتب بدتر و تلختر از قتل دارند. چراکه در قتل، فرد میمیرد و رنج پایان مییابد، اما در مواردی چون تجاوز (و آسیبهایی از این دست) فرد ناچار است تا یک عمر با سایه شوم واقعهای روبهرو شود.
در همین رابطه خبرنگار همدانپیام گفتوگویی را با زهره بختیاری، سرپرست معاونت اجتماعی بهزیستی استان انجام داده است.که در تئامه آن را می خوانید
خشونت علیه زنان شامل چه نوع رفتارها و عملکردهایی میشود؟ و کدام خشونت در جامعه شایعتر است؟
انواع آزارها از بیتوجهی به نیازهای یک زن تا اعمال سلطه و زور خشونت محسوب میشود. زنان و دختران از طرف هرکسی مثل همسر، پدر، همکار و... ممکن است مورد آزار قرار گیرند. خشونت خانگی از شایعترین نوع خشونت علیه زنان است که از طرف اطرافیان در محیط خانواده اعمال میشود، با توجه به اینکه خانه به عنوان حریم شخصی تلقی میشود یکسری منع و تابوها موجب میشود تا بسیاری از این خشونتها گزارش نشوند، این در حالی است که نباید حریم خصوصی را به مفهومی بدانیم تا خشونت در حق زنان اعمال شود.
چند درصد از زنان مورد خشونت خانگی قرار میگیرند؟
موارد متعددی از زنان آسیبدیده به بهزیستی مراجعه میکنند یا ارجاع میشوند،آمار درست و دقیقی از زنان خشونتدیده در دست نیست، درواقع آمار خشونت علیه زنان در سراسر دنیا بیش از آن چیزی است که به ثبت رسیده است. به علت محدودیتهای اجتماعی جوامع مختلف بسیاری از خشونتها مطرح نمیشود و کشور ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. فرهنگی وجود دارد که دختر با لباس سفید به خانه بخت میرود، با کفن از آن خارج میشود، این به معنی سوختن و ساختن با هر شرایطی است و زن خوب زنی است که از آسیبهای خود چیزی عنوان نکند. در این شرایط زنان نیز خود را قربانی میدانند و گزارشی از آزارهای خود عنوان نمیکنند. طبق یک تحقیق انجام شده در بیش از 80 کشور دنیا، نشان میدهد که 35 درصد زنان در تمام دنیا تجربه خشونت را دارند، یعنی چیزی حدود یکسوم زنان تحت خشونت هستند.
چه تعدادی از زنان آسیبدیده استان به بهزیستی مراجعه میکنند؟
طبق آخرین آمار بهزیستی در 6 ماهه نخست سالجاری حدود 205 مورد از زنان آسیبدیده به بهزیستی مراجعه کردهاند، البته باید توجه داشت که بسیاری از زنان آسیبدیده از خشونت، هیچگاه به مراجع ذیصلاح مراجعه نمیکنند.
خشونت پنهان چیست؟
در کل دنیا و بسته به نوع فرهنگ جوامع خشونت بهطور صدرصد گزارش نمیشود، بهطور مثال در برخی جوامع زنانی که تحت خشونت جسمی قرار میگیرند با مراجعه به پزشکی قانونی و نهادهای حمایتی به افشاگری دست میزنند، اما این در همه جوامع اتفاق نمیافتد.
در کشور ما نیز با توجه به آموزههای فرهنگی، فرهنگ گزارشدهی محدودی وجود دارد. دلایلی مثل ترس از تهدید به آسیبهای جدیتر، ترس از قضاوت اجتماعی فرد آسیبدیده، برچسبهایی که از طرف اطرافیان به فرد آسیبدیده زده میشود و ترس از افشای اسرار خانوادگی و.... موجب گزارشدهی ندادن زنان میشود.
آیا ازدواج دختران 10 تا 14ساله نیز نوعی خشونت علیه زنان است؟
بر طبق پیماننامه صندوق کودکان مللمتحد(یونیسف) افراد تا سن 18سالگی کودک محسوب میشوند و کودکهمسری نوعی خشونت و کودکآزاری تلقی میشود. با توجه به این که در این دوره سنی هنوز بلوغ دختران از نظر عقلی، جنسی، جسمی و روانی کامل نشده، نوعی خشونت در آن مستتر است، پیشنهاد ما این است که خانوادهها در این زمینه آگاه شوند و آموزشهای مهارتی زندگی بیشتری دریافت کنند و بخشهای فرهنگی فعالتر شوند، تا به سمت کاهش خشونتها گام برداریم.
بهزیستی چه اقداماتی برای حمایت از زنان و دختران آسیبدیده انجام میدهد؟
بهزیستی با ایجاد خانههای امن برای زنان آسیبدیده و در معرض خشونت، دانش و آگاهی زنان آسیبدیده و خانوادههای آنها را افزایش میدهد، توانمندیهای زنان در خانوادهها افزایش مییابد تا با شرایط بحرانی خود کنار بیایند و با ارائه خدمات تخصصی، آموزش مهارتهای زندگی، مهارتهای مقابلهای و ارتباط مؤثر به زنان در معرض خشونت یا آسیبدیده کمک میشود تا به حق و حقوق خود آشنا شوند، یاد بگیرند تا ارتباط درست برقرار کنند باید توجه داشت که خشونت به علت بد بودن افراد نیست، بلکه به دلیل بلد نبودن در برقراری تعامل و ارتباط درست در مجاب کردن طرف مقابل است.
خانههای امن تا چه مدت به زنان آسیبدیده خدمات ارائه میدهند و از آنها حمایت میکنند؟
در ابتدای مراجعه فرد به به مدت 120روز در بهزیستی پذیرش میشود، در این مدت کارشناسان سازمان بهزیستی به فرد آسیبدیده و خانواده او آموزشهایی میدهند، اگر پس از این مدت مشکل فرد آسیبدیده حل نشود نشان میدهد فرد در معرض خشونت جدی است، که گاهی با تهدید به مرگ فرد آسیبدیده ممکن است همراه باشد، در اینصورت این دوره تمدید میشود. مشاوره سازمان بهزیستی شامل خانواده درمانی و کار بر روی فرد آسیبدیده است، تلاش سازمان بهزیستی بر بهبود رابطه فرد آسیبدیده با خانوادهاش است.
آیا شیوع کرونا در افزایش خشونت خانگی تأثیر گذاشته است؟
در این رابطه آماری در دست نیست، به خاطر اینکه خشونت خانگی از گذشته در جامعه رایج بوده، چراکه آمار و عدد معناداری از وضعیت سلامت روان افراد جامعه پیش از بروز کرونا در دست نیست و نمیتوان به چیزی استناد کرد که پس از کرونا وضعیت افزایش خشونت داشتهایم یا نه؟
اما همیشه باید توجه داشت که شیوع یک بیماری خانوادهها را با بحران مواجه میکند و موجب ترسهای روانی در بین خانوادهها میشود و روابط خانوادگی را تحتتأثیر قرار میدهد، اما آماری مبنی بر اینکه به دلیل کرونا تعداد مراجعات به بهزیستی بیشتر شده وجود ندارد.
|