|
اگر همدان در همه شاخص‌ها رتبه‌دار نباشد حداقل در اغلب شاخص‌ها جزو چند استان برتر در کشور است؛ از اشتغال گرفته تا دريافت تسهيلات و سرانه آموزشي و ده‌ها مورد ديگر. اين نشان مي‌دهد که همدان بايد در رديف استان‌هاي توسعه‌يافته مانند اصفهان و تبريز قرار بگيرد و از همان مقدار بودجه و امکانات و توجه برخوردار باشد.
وقتي که مديران و مسئولان در جلسات، آمار مربوط به حوزه خود را ارائه مي‌دهند اعلام مي‌کنند که در فلان شاخص هم رتبه اول کشور هستيم. با گفتن اين جمله علاوه بر اينکه توجه‌هاي مديران، رسانه‌ها و مردم را به خود جلب مي‌کنند که آن مدير را حداقل تا يک سال در حفظ سمت خود بيمه هم مي‌کند؛ اين مورد يکي دو تا نيست.
اگر مديري پس از ارائه گزارش کار در جلسه، اعلام نکند که رتبه‌دار کشور هستيم بايد تعجب کنيم. البته اين آمار فقط در حرف نيست، آماري که در وزارتخانه‌ها و مرکز آمار وجود دارد هم همين است. اسنادي که در سازمان مديريت و برنامه‌ريزي استان موجود است نيز نشان مي‌دهد که همدان در تمام شاخص‌ها به‌جز چند مورد فرهنگي از جمله سرانه مساجد، از ميانگين کشور بالاتر است. اين اسناد نشان مي‌دهد که فقط برخي از مسئولان آموزشي، فرهنگي و مذهبي هستند که با هدف دريافت بودجه بيشتر، شايد آمارهاي واقعي را ارائه کرده‌اند و آينده استان را ارجح بر آمارسازي ديده‌اند.
آمار و شاخص‌هاي خوب و رتبه‌دار را اگر در کنار رشد و توسعه استان بگذاريم متوجه مي‌شويم که با واقعيت‌هاي ذهني و مشاهده‌اي که يک انسان عادي دارد و مي‌تواند دو دوتا چهار تا بکند جور درنمي‌آيد. چگونه مي‌شود که کارشناسان از وضعيت وخيم صنعت، معدن، کشاورزي، گردشگري، فرهنگ، اعتياد، تصادفات و غيره صحبت کنند، اما توسعه استاني و بودجه‌هاي کلان، مربوط به استان‌هايي مانند اصفهان، شيراز، تبريز و چند استان ديگر باشد؟ اگر همدان در زمينه‌هاي اشتغال، دريافت تسهيلات، جاده‌ها، رانندگي، کشاورزي نوين و بسياري ديگر رتبه‌دار است پس استان‌هاي ديگر چه وضعيتي دارند؟ با استناد به اين آمار و گفته‌ها بايد نتيجه بگيريم که چشم مردم اشتباه مي‌کند و اگر فقط به رتبه ها استناد کنيم بايد به اين نتيجه برسيم که عملاً استان‌هاي توسعه‌يافته کشور در رتبه‌هاي بعد از همدان قرار دارند.
همدان به‌لحاظ زيبايي و آب و هوا شايد حرف براي گفتن داشته باشد. اما کارشناسان و از همه مهمتر مشاور طرح جامع همدان که چندين سال است بر روي همدان مطالعه مي‌کند، مي‌گويد مشکل همدان اقتصاد است و صنعت، کشاورزي و گردشگري آن با شرايط و ادامه راه فعلي نمي‌توانند همدان را به توسعه برسانند، بلکه ادامه همين مسير موجب مي‌شود تا مردم بيش از پيش به سمت سرمايه‌گذاري بر روي زمين بروند و در آينده با مشکل کمبود و گراني زمين مواجه شويم.
شاهرخي از وقتي که استاندار همدان شده بارها اعلام کرده که مسئولان آمارهاي واقعي را اعلام کنند و آمارسازي نکنند، اما وقتي مديري در حين ارائه گزارش عملکرد، استان را در زمينه فعاليت خودش رتبه‌دار اعلام مي‌کند استاندار هم احتمالاً بنا را بر صداقت مي‌گذارد و آن را تأييد مي‌کند.
گذشته از همه رتبه‌هاي برتر استان در کشور، اين کاهش نرخ بيکاري از 4/8 درصد فصل بهار در سال 97 به 7/6 درصد در بهار 98 سروصداي زيادي را بلند کرده است و بسياري از جمله نمايندگان اين نرخ را قبول ندارند. استاندار هم پس از واکنش‌ها گفت که اين را طبق آمار مرکز آمار اعلام کرده و صحبت استاني نبوده است. اين گفته عين حقيقت است و مرکز آمار هم به‌صورت ماهانه و فصلي و هم به‌صورت سالانه آمار اشتغال و بقيه بخش‌ها را اعلام مي‌کند و منبع بسياري از سخنراني‌ها و گزارش‌ها مي‌شود. اما قسمتي از اين قضيه براي مردم و مسئولان منتقد به آمار اشتغال مي‌لنگد. يک مورد مثال مي‌زنم؛ استان همدان در 6 ماه ابتدايي سال 97 رتبه اول کشور در نرخ تورم را داشت که در اين مدت اين موضوع در رسانه‌ها سروصداي زيادي را به‌پا کرد و مسئولان را مجبور به پاسخگويي کرد هرچند که آنها بدون تحقيق در جلسات و مصاحبه‌هاي متعدد اعلام کردند که افزايش قيمت در مسکن موجب شده تا تورم همدان رتبه اول کشور را داشته باشد در صورتي که معاونت آمار استان با استناد به آمار موجود اعلام کرد که مسکن در نرخ تورم وزن کمي دارند چون همه خانوارها در طول سال مسکن نمي‌خرند و اين رتبه مربوط به گوشت، ميوه و کالاهاي بادوام است. با همه اين احوال بدون اينکه در همدان ارزاني رخ بدهد يا رفتار مردم نسبت به خريد کردن تغييري بکند رتبه اول استان در تورم به رتبه 15 به‌بعد تغيير کرد. اين آمار متعجب‌کننده بود و هنوز هم مشخص نيست چه شد که يک‌باره رشد نرخ تورم در همدان کنترل شد.
بسياري از آمارها از جمله اشتغال هم همين‌طور است کسي نمي‌داند چرا همدان در اغلب شاخص‌ها رتبه‌دار است ولي توسعه يافته نيست. اما يک اتفاقي که مي‌افتد اين است که هرچه رتبه‌هاي استان در شاخص‌ها بالاتر از ميانگين کشوري باشد بودجه سال آينده در همان بخش اگر کاهشي نباشد افزايشي هم نخواهد بود. فرق همدان با بسياري از استان‌هاي توسعه‌يافته اين است که مديران آنها تلاش مي‌کنند استان خود را کمتر برخوردار معرفي کنند تا بتوانند بودجه بيشتري براي استان خود بياورند و تا جايي که جا دارد براي افزايش بودجه چانه‌زني مي‌کنند. اما در همدان با اعلام آمارهاي خوب استان را از برخي بودجه‌ها از جمله 3 درصد نفت محروم مي‌کنند و در مقابل براي مدتي جايگاه مديريتي خود را حفظ مي‌کنند.
بسياري اين احتمال را مي‌دهند که در يک دهه اخير استان رابطه خوبي با ارسال آمار واقعي به وزارتخانه‌ها و مرکز آمار نداشته که موجب شده همدان استاني کم‌برخوردار ولي رتبه‌دار در اغلب شاخص‌ها در کشور محسوب شود.
|
