رییس پژوهشکده علوم زمین و جغرافیای دانشگاه سیستان و بلوچستان، با تاکید بر ضرورت سازگاری کشور با پدیده ریزگرد، گفت: غیر ممکن به نظر میرسد که بتوان محیط زیست کشور را به حالت قبل برگرداند؛ از این رو باید در این زمینه سازگاری ایجاد شود، به گونهای که از کوارتز موجود در ماسه توفانها در صنایع وابسته به شیشه استفاده کرد.
به گزارش ایسنا، توفانهای شن و ریزگردها معضلی است که از سالیان قبل در کشور وجود داشته است، ولی در گذشته به دلیل دخالت نکردن بشر بادها را مهار و از آن بهرهبرداری میکردند؛ ولی امروزه به دلیل ادامه خشکسالیها و افزایش بی رویه برداشت آبهای زیر زمینی، از پدیده ریزگرد نه به عنوان یک چالش منطقهای بلکه به عنوان یک معضل جهانی یاد میشود.علیرغم نظر محققان در خصوص بحرانهایی که از طریق توفانهای شن در کشور ایجاد شده است، نوری رییس پژوهشکده علوم زمین و جغرافیا معتقد است که میتوان از ماسههایی که از طریق توفانها در کشور وجود دارد، در صنایعی چون شیشهسازی و یا گردشگری سلامت بهرهبرداری کرد.
دستکاری بشر و بروز پدیده ریزگرد در کشور
غلامرضا نوری، پدیده ریزگرد را یک پدیده جهانی توصیف کرد و افزود: ریزگردها در غرب کشور رخ میدهند، ولی در شرق کشور ریزگرد همراه با توفان شن است که شامل استانهای کرمان، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان میشود.
وی با بیان اینکه ریزگردهای شرق و غرب کشور از لحاظ جنس، ماهیت و محل برداشت با یکدیگر متفاوت هستند، اظهار کرد: در شرق کشور به ویژه در استان سیستان و بلوچستان معضلاتی وجود دارد که با یک پدیده اقلیمی ثابت به نام بادهای ۱۲۰ روزه همراه بوده و هست.
نوری، زمان وزش بادهای ۱۲۰ روزه را از اواخر خرداد تا اواخر شهریورماه دانست و ادامه داد: در گذشته با مهار این باد از آن استفاده میشد، ولی در سالهای اخیر به دلیل افزایش جمعیت، بهرهبرداری غیر اصولی و انجام فعالیتهای کشاورزی، وزش بادهای ۱۲۰ روزه موجب بروز اختلالات اکولوژیکی در منطقه شده است.
این محقق محیط زیست دانشگاه سیستان و بلوچستان، کاهش میزان بارندگیها را از دیگر معضلات اختلالات اکولوژیکی کشور نام برد و افزود: علاوه بر آن، پراکندگی بارندگیها نیز تغییر یافته، به گونهای که تمرکز بارندگیها در فصول تابستان و زمستان است؛ در حالی که در گذشته بارندگیها به صورت پراکنده در تمام فصول سال بوده است.
وی با بیان اینکه بادهای ۱۲۰ روزه به ۱۹۶ روز افزایش یافته است، گفت: افزایش تعداد روزهای بادی با افزایش گرد و غبار و ریزگرد همراه شده است؛ به گونهای که توفان شن که در سالهای گذشته در فصول بهار و تابستان بوده، در سالهای اخیر در تمام طول سال و در هر زمانی که باد با سرعت بیش از ۷۰ کیلومتر در ساعت باشد، مشاهده میشود.
وی گفت: با توجه به شرایط فعلی کشور و جهان، برگرداندن شرایط اکوسیستم به وضعیت اولیه غیر ممکن است؛ از این رو نیاز است که با شرایط فعلی سازگار شویم تا آسیبها به حداقل برسد.
سیر ریزگردها از غرب به شرق
وی اضافه کرد: ولی سیستان جزیره استثنایی است؛ چراکه معمولا ریزگردها از افغانستان به ایران وارد و این ریزگردها در سیستان ایران پرغلظت میشود و به سمت پاکستان حرکت میکند که این ذرات از طریق پاکستان و ایران به کشورهای حاشیه خلیج فارس نفوذ خواهد کرد.
این محقق حوزه محیط زیست با اشاره به مزایای استفاده از مالچهای زیستی، یادآور شد: در دنیا تاکید بر توسعه پوششهای گیاهی است و از مالچهای زیستی در دریاچههای خشک نیز استفاده نمیشود؛ چرا که این مواد به اکوسیستم دریاچهها به دلیل حضور آبزیان، آسیب وارد میکند.
|