وظیفه اصلی معاونت اجتماعی، فرهنگی و گردشگری شهرداری چیست؟
این معاونت در 3 حوزه فرهنگی، اجتماعی و گردشگری با 14 زیر مجموعه فعالیت میکند که هر کدام مدیریت مستقل دارند به اضافه اینها سازمان فرهنگی، ورزشی هم زیرمجموعه این معاونت است. این زیرمجموعهها شامل مراکز فرهنگی، علمی، پژوهشی و ورزشی است.
شهرداری تا 4 سال پیش، کمتر رویکرد فرهنگی و اجتماعی داشته و حجم بزرگی از کارش به جدولگذاری و موارد اینچنینی اختصاص يافته، اما اکنون رویکرد شهرداریها اجتماعی و فرهنگی شده است.
شهرداری همدان در این زمینه چه اقداماتی انجام میدهد؟
در چند سال اخیر شهرداریها متوجه شدهاند كه اگر شهر را زیبا کنند و هر چقدر برای مردم چنين کارهايي انجام دهند ولی روی ذهن آنها کار نکنند، اثری نخواهد داشت. ما هم به غیر از برگزاری کلاسهای آموزشی متعدد در فرهنگسراها، کارگاههای آموزشی شهروندی برای سنین خاص برگزار میکنیم. تاکنون 93 جشنواره محلی هم در سال جاری در سطح شهر به مناسبتهای مختلف برگزار کردهایم که رویکردمان مدیریت شادی شهروندان و مباحث آموزش شهروندی بوده است. در جریان باشید که بیشترین آموزش شهروندی در شهرداری انجام ميشود.
تعداد فرهنگسراها در 2 سال اخیر در حال افزایش است، این فرهنگسراها که اغلب هم در حاشیه شهر قرار گرفتهاند چه فعالیت و تأثیری در سطح شهر دارند؟
پرداختن به فرهنگسازی در محلات، در فرهنگسراها انجام میشود. در این مراکز علاوه بر اینکه 39 عنوان کلاس با حداقل شهریه و یا در مواردی به صورت رایگان با رویکردهای فرهنگی، هنری، دینی و اجتماعی برگزار میشود، تشکلهای مردمی نیز با هماهنگی مدیران فرهنگسراها میتوانند از محل آنها استفاده کنند و پیشنهاد برنامه نیز بدهند که اگر قابلیت اجرا داشته باشد شهرداری مشارکت خواهد کرد. در واقع فرهنگسراها به عنوان محوریت محلات تحت عنوان محلهمحوری در شهرداریها فعال هستند و تشکلهای مردمی را پشتیبانی میکنند.
این کلاسها با چه هدفی بسیار ارزان قیمت و گاهی هم به صورت رایگان برگزار میشوند؟
هدف از برگزاری کلاسها، توانمندسازی شهروندان در حاشیه شهر است و درآمدزایی جزو اهداف ما نیست.
جامعه هدف شما در آموزش شهروندی چه گروههایی هستند؟
به صورت تخصصی گروه دانشآموزان هستند، چون آنها تأثیرپذیری بیشتری دارند هدف دوممان هم بانوان هستند؛ به دليل اینکه اثرگذارترین قشر جامعه هستند.
از مراکز علمیتان بگویید.
2 مرکز علمی در همدان داریم که کمتر در سطح کشور وجود دارد. یکی مرکز نجوم و اخترشناسی ابنصلاح همدانی و خانه ریاضیات استاد غيور، که خانه ریاضیات در سال 1388 در مرکز نجوم راهاندازی شد، ولی در سال 91 به فرهنگسرای عینالقضات منتقل شد.
در تالار فرهنگسرای عینالقضات موزه مشاهیر راهاندازی شده است، چرا این موزه به این محل منتقل شد؟
هر چند که موزه مشاهیر از وظایف شهرداری نیست ولی چون پیش از این، مجسمهها در ساختمان کوچک و قدیمی قرار داشتند و مدتی هم وضعیت مجسمهها بلاتکلیف شده بود شهرداری به سازمان میراث فرهنگی پیشنهاد داد و آنها را به این محل منتقل کرد و تعدادی هم به آنها اضافه کرد.
60 نفر از مشاهیر استان را هم شناسایی کردهایم و در آینده تندیس و مجسمهشان را به آنها اضافه خواهیم کرد. آنهم به این خاطر است که فعلاً جایی فاخرتر از ساختمان عینالقضات در همدان نداریم. این ساختمان به عنوان اِلمانهای شهر به حساب میآید، هر چند مدتی در غربت بود اما اکنون هنرمندان آن را میشناسند و به دليل برنامههای مختلف رفتوآمد زیادی در آن است.
با توجه به اینکه به لحاظ بودجه و داشتن محلهای مختلف، دست شهرداری بازتر از سایر سازمانها و مراکز دولتی است؛ چقدر آنها را در رسیدن به اهدافشان کمک میکنید؟
با استناد میگویم که هیچ دستگاهی به اندازه شهرداری به تشکلهای مختلف کمک نکرده است. ضمن اینکه امسال بالغ بر 3 هزار مورد مشاركت در برنامههای اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، ورزشی، هنری و گردشگری داشتهایم.
موزه مشاهیر هم جزو وظایف ما نبوده است ولی چون مجسمهها و تندیسها بلاتکلیف بودند و ما هم محل مناسبی را برای آنها داشتیم، تالار این فرهنگسرا را به موزه تبدیل کردیم.
تالار فجر هم به لحاظ مکانی و هم محل قرار گرفتن آن در مرکز شهر و پرتردد بودن آن، مورد توجه اهالی تئاتر است اما همیشه گلهمندند که شهرداری آن را در اختیار گروههای نمایش نمیگذارد.
شهرداری متولی نمایش نیست. با این حال گروههای زیادی در آن به اجرا و تمرین میپردازند. ولی ما به گروههای نمایش اعلام کردهایم هر کدام از آنها با رویکرد مدیریت شهری و آموزش شهروندی نمایشي داشته باشند میتوانند آن سالن را در مدت اجرا و تمرین در اختیار داشته باشد. ولی گروههایی که در این زمینه فعالیت نمیکنند باید در سالنهای دیگر شهر نمايش اجرا کنند ما نمیتوانیم در کار دستگاههای دیگر دخالت کنیم.
همدان چند مرکز فرهنگی فعال و چند فرهنگسرای در حال احداث دارد؟
فرهنگسراهای عینالقضات، راه کربلا، تاریخ و تمدن، مهر، قرآنی رضوان، پیشکسوتان، بینش، مجموعههای فرهنگی ورزشی مدنی، شاهد، شهدای شهرداری همدان، فجر، نگارخانه نگاهنو، خانه ریاضیات استاد غيور و مرکز نجوم و اخترشناسی ابنصلاح همدانی مراکز فعالی هستند که همه فعالیتهای ما در آنها انجام میشود. فرهنگسراهای شهربانو (مجموعه فرهنگی و ورزشی بانوان همدان) و کلپا هم در فصل نخست سال 94 افتتاح خواهند شد.
خانه «نورمحال» هم با عنوان فرهنگسرای تاریخ و تمدن که در پارک پرواز اعتمادیه قرار دارد تا 70 درصد ترمیم شده است كه آن را به مرکز «همدانشناسی» تبدیل کردهایم. کتابخانه این فرهنگسرا هم در شهریورماه امسال با حضور مسئولان و محققان استان افتتاح شد. هماكنون این کتابخانه تخصصی 24 جلد کتاب مربوط به قدمت همدان دارد و در نیمه دوم سال 94 کاملاً آماده میشود. از اقدامات مؤثر این مرکز، برگزاری 4 نمایشگاه عکس در «گذر ایام» و برگزاری چند نشست برای علاقهمندان به تاریخ همدان بوده است.
اعظم اسلامیخواه
یکی از اقدامات قابل توجه شهرداری در 4 سال گذشته توجه به مسائل فرهنگی و اجتماعی بوده است.
به طوری که رویکرد خود را صرفاً از زیباسازی شهر تغییر داده و اغلب فعالیتهای خود را در سمت وسوی آموزش شهروندی جای داده است.
در این زمینه میتوان گفت كه اغلب محلهای فرهنگی موجود در شهر همدان به شهرداری اختصاص دارد و فعالیتهایش در سطح محلات و محلهمحوری است به طوری که وقتی شهروندی در نگاهی کلی و سطحی به فعالیتهای شهرداری توجه میکند متوجه اغلب آنها نمیشود؛ زیرا این فعالیت و جشنوارهها در سطحهای کوچک و صرفاً برای محلات برای تأثیرگذاری بیشتر و آموزش شهروندان برگزار میشوند. اما طبق گفتههای محمدرضا بیاناتی، معاون اجتماعی، فرهنگی و گردشگری شهرداری همدان، با توجه به اینکه اگر شهرداری فقط در ساختار شهر دخیل باشد و به فرهنگ و آموزش شهروندان رسیدگی نکند، فعالیتهای کثیرش در شهر و مردم تأثیری نخواهد داشت.
به همین دلیل، آموزشهای شهرداری برای جامعه هدف دانشآموزان انجام میشود؛ زیرا این قشر بیشترین تأثیرپذیری را دارد. پس فرهنگسازی و آموزشها در کوتاه مدت جواب نخواهد داد و باید سالها منتظر ماند.
محمدرضا بیاناتی در این زمینه با همدانپیام به گفتوگو نشسته است كه در ادامه ميخوانيم: