پنجشنبه هفته گذشته نشست توانافزایی و ظرفیتسازی جوامع محلی حاشیه مناطق حفاظت شده استان همدان با میزگرد 20 نفر از مسئولان کشوری، استانی و شهرستانی در منطقه حفاظت شده خانگرمز تویسرکان همراه بود.
در این نشست نتایج فاز نخست اجرایی پروژه توانافزایی و ظرفیتسازی جامعه محلی برای مدیریت مشارکتی منطقه حفاظت شده خانگرمز تویسرکان، از سوی مدیر پروژه آن، بابک مغازهای برای مدیران حاضر تبیین شد تا در اینباره اظهارنظر و تصمیمگیری شود. هرچند طرح این موضوعات به مذاق مسئولان شهرستان خوش نیامد و محیط زیست سیبل قرار گرفت. مغازهای در ابتدای این نشست به تبیین نظرات، انتقادات و مشکلات مردم 6 روستای اطراف منطقه حفاظت شده خانگرمز تویسرکان در ۴ محور آب، کشاورزی و زمین، دام و معیشت مکمل با محوریت گردشگری پرداخت و شیوههای اجرای پروژه و نتایج آن را بیان کرد.
مدیرکل حفاظت محیط زیست استان همدان هم با بیان اینکه افزایش مشارکت جوامع محلی از رویکردهای جدید سازمان محیط زیست برای حفاظت است، گفت: به روزآوری شیوههای گذشته در مدیریت مناطق تحت مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست از الزاماتی است که سازمان برای ایجاد ارتباط قابل قبول بین اهالی حاشیه این مناطق با محیط زیست در پیش گرفته است و امسال منطقه حفاظت شده خانگرمز به منظور اجرای طرح مدیریت مناطق انتخاب شد و بودجه به خود اختصاص داد.
به گزارش روابطعمومی این سازمان، محمدرضا محمدی افزود: برای جلب مشارکت جوامع محلی و با این نگاه که اهالی را از مواهب وجود منطقه حفاظت شده در جغرافیای محل سکونت خود برخوردار کنیم، باید تمهیداتی اتخاذ میکردیم که با استفاده از ظرفیت سمنهای زیست محیطی استان خواهیم توانست به اهداف مورد نظر با سرعت و سهولت بیشتری دسترسی پیدا کنیم. به گفته وی، حفاظت منطقه با رویکرد نوین مستلزم جلب مشارکت اهالی است و اگر مردم محلی از دستاوردهای منطقه سهیم نشوند انگیزهای برای حفظ آن نخواهند داشت و لازم است از طریق وجود منطقه حفاظت شده یا پناهگاه حیات وحش، مسائل و مشکلات مردم هم حل شود، رونق معیشت روستایی برای برداشتن فشار از آب و زمین فراهم و منابع بالقوه گردشگری مناطق فعال شود.
کمک به افزایش مشارکتهای مردمی
محمدابراهیم الهیتبار، معاون سیاسی امنیتی استاندار همدان هم در این نشست حضور داشت و گفت: اگر انتظار تغییر رفتار از سوی مردم را داریم باید به افزایش مشارکتهای مردمی کمک کنیم که آموزش همگانی به فرهنگسازی عمومی و نهادینه کردن فرهنگ میانجامد.
باید سیر تکامل شوراها اتفاق بیفتد
معاون امور عمرانی استاندار همدان هم در ادامه گفت: دولت تدبیر و امید اعتقاد زیادی به خرد جمعی دارد و اگر دولت 8 ساله که بسیاری از نظامات ما را به هم ریخت را کنار بگذاریم، در مجموع همواره به سمت استفاده از خرد جمعی حرکت کردهایم.
محمودرضا عراقی بیان کرد: باید سیر تکامل شوراها اتفاق بیفتد و ظرفیتسازی شود تا بیشترین استفاده را از پارلمانهای محلی داشته باشیم.
وی ابراز امیدواری کرد: پروژه توانمندسازی جوامع محلی اطراف منطقه حفاظت شده خانگرمز تویسرکان موجب تزریق خدمات و اعتبارات بیشتری به این مناطق شود و در این راه از توان و انگیزهای که در سازمانهای مردمنهاد جریان دارد، استفاده بیشتری شود.
باید به ملت اعتماد کنیم
مدیرکل امور اجتماعی استانداری همدان هم از دیگر مسئولانی بود که به سخنرانی پرداخت. مهرداد نادریفر خواستار ظرفیتسازی برای ایجاد روحیه مطالبهگری در سازمانهای مردم نهاد شد و تأکید کرد: فضای نقد را نگیریم و برای تشکیل نهادهای مدنی برای افزایش مشارکت اجتماعی حرکت کنیم تا توسعه شکل گیرد و پیشرفت امور را شاهد باشیم.
واکنش نماینده تویسرکان به اظهارنظر سمنها
اما در گزارش ایلنا آمده، نقل قول اظهارات مردم روستا از سوی مدیر پروژه توانافزایی و ظرفیتسازی جامعه محلی برای مدیریت مشارکتی منطقه حفاظت شده خانگرمز تویسرکان، موجب واکنش نماینده مردم تویسرکان در مجلس شورای اسلامی شهرستان شد.
محمدمهدی مفتح گفت: ما با مردم جلساتی داشتهایم که از حمله گرگها گلایه دارند و اینکه محیط زیست اجازه نمیدهد گرگها کشته شوند و با آنها مقابله شود. بنده به شدت در سخنرانی به محیط زیست حمله کردم و گفتم خداوند متعال آنچه را در آسمان و زمین خلق کرده است برای انسان است؛ یعنی چه که مردم نباید با گرگها مقابله کنند تا تعادل محیطزیست به هم نخورد! صراحتاً گفتم اصلاً قابل قبول نیست و دامهای مردم باید در امنیت باشد و گرگ باید کشته شود!
وی ادامه داد: این را 2، 3 سال پیش گفتم و بعد محیطزیست را مجبور کردم در روستاها با مردم صحبت کند و آموزش دهد. ما محیطزیست را در وهله نخست برای انسان میخواهیم و محیط زیست در خدمت مردم است.
نماینده مجلس با نقل خاطرهای از نماینده سابق بندرعباس در مجلس پنجم گفت: چه کسی باعث تخریب لایه اوزون شده است. ما یا آمریکا؟ چرا ما بیاییم با فشار سازمان محیط زیست جلوی کار اقتصادی را بگیریم و کاری کنیم که تولید صورت نگیرد و واحد صنعتی به دلیل آلایندگی و تخریب لایه ازون ایجاد نشود؟ ما به پیمان کیوتو ملحق شدیم و این پیمان یعنی تولید نکنیم!
مفتح با تأکید بر اینکه بیکاری با تولید حل میشود و تولید با محیط زیست تعارض دارد و نمیشود همه چیز را با هم جمع کرد، افزود: محیط زیست ما باید در خدمت انسان و تولید کشور باشد؛ محیط زیستی که نشود در کنارش جوان ما کار کند به چه درد میخورد؟ ما نباید استانداردهای پیشرفته را لحاظ کنیم.
وی در ادامه پرسید: این پروژه توانافزایی جوامع محلی چه ارتباطی با محیطزیست دارد؟ هر کس در حوزه کارش در بخشهای مختلف دولت کار انجام میدهد و سازمان مردمنهاد باید کار خود را انجام دهند و این کارها ارتباطی به سمنها ندارد.
حبیب مومیوند، فرماندار تویسرکان هم ارائه انتقادات و نظرات مردم را از سوی مدیر پروژه توانمندسازی جوامع محلی حاشیه منطقه حفاظت شده خانگرمز برنتابید و با برآشفتگی به ارائه گزارش عملکرد در حوزههای مطرح شده، پرداخت و مطالب عنوان شده از سوی سازمان مردمنهاد بنیاد مهر را تکذیب کرد و تخریب دولت را در شهرستان تویسرکان دانست. مشاور امور بانوان رئیس سازمان حفاظت محیط زیست هم پس از این اتفاق روی سن حاضر شد و با بیان اینکه گزارش ارائه شده، نقل نظرات روستاییان بود، گفت: دولتی تحمل نهادهای مدنی را دارد که در صدر آن حقوقدان باشد. این دولت قدرتش را به مردم واگذار میکند، زیرا آنها به او رأی دادهاند، اما وقتی فردگرایی و منفعتطلبی و انحصارطلبی وجود داشته باشد، مشکلات از جمله بحرانهای محیط زیست ایجاد میشوند.
شهربانو امانی که سعی در آرام کردن فضا را داشت، خطاب به مفتح گفت: همانطور که دولت مظلوم است، محیط زیست هم مظلوم است و باید قدر رأی مردم را بدانیم.
کمک به محیطزیست فارغ از نگاههای سیاسی
مدیرکل دفتر مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست دیگر سخنران این نشست بود که نسبت به سخنان عنوان شده از سوی مفتح و مومیوند واکنش نشان داد.
محمد درویش خطاب به نماینده مردم تویسرکان به عنوان وزنه بهارستان گفت: همه ما در هر جایی باید به اقتدار سازمان حفاظت محیط زیست کمک کنیم تا بتواند فارغ از نگاههای سیاسی به وظایف خودش به درستی عمل کند.
وی افزود: نهادهای مدنی مطالبات مردم را مطرح میکنند و اگر نگذاریم این اتفاق بیفتد تعارضها افزایش مییابد که در نهایت به کاهش کیفیت زندگی مردم میانجامد.
به گفته درویش، انتظار من از نمایندگان این است که به اقتدار محیط زیست و تحقق اصل 50 قانون اساسی کمک کنند و ملاحظات محیطزیستی را در مقابل ملاحظات اقتصادی قرار ندهند. نگوییم که مردم اشتغال میخواهند پس از محیطزیست بگذریم؛ از قضا هر جا ما اینگونه صحبت کردیم در درازمدت متضرر شدیم. وی خواستار افزایش ظرفیت و آستانه تحمل شد و گفت: اجازه دهیم حرفها زده و انتقادها مطرح شود، زیرا ما در باد مخالف میتوانیم پرواز کنیم. از شعار دادن باید فاصله بگیریم و وارد عمل شویم.
مدیرکل دفتر مشارکتهای مردمی سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص تعارض انسان و گرگ در همدان گفت: گرگها هستند که جمعیت بچه گرازها را کنترل میکنند و اگر این اتفاق نیفتد گرازها تعارضی جدی برای مردم محلی ایجاد میکنند.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد: خانگرمز به عنوان یکی از مناطق نمونه و الگوی تعامل جامعه محلی و محیط زیست باشد و مردم بتوانند با کیفیت در محیط زیستی که با کیفیت است، زندگی کنند.
