دانشگاهها در تحولات اجتماعی وسیاسی یکی از کانونهای حرارت بخش بوده و از این رو دمای آن همواره از اهمیت بالایی در اوجگیری یا پسماندگی جامعه نقش ایفا میکند. از سوی دیگر فضای دانشگاه برگرفته از روحیه و انگیزه بالا و پر انرژی جوانی و شور وشعف در پیگیری مطالبات، تحرکبخش دیگر گروهها و اقشار اجتماعی بوده است.
از این رو کسالت یا بیحالی دانشگاه آسیبی است که نهتنها دامن دانشجویان را میگیرد بلکه به سایر شریانهای جامعه نیز رسوخ خواهد کرد. بلایی که در دورهای در سالهای گذشته بر دانشگاههای کشور پس از یک دوره شور و حرارت کمنظیر حاکم شد و منجر به یأس و سرخوردگی فعالان دانشجویی در پیگیری مطالبات و انتقال مفاهیم اصلی به درون جامعه بود.
با روی کارآمدن دولت یازدهم روی وعدههای آزادیخواهانه و گشایش طلب مردم انتظار این بود که دانشگاهها رفته رفته به اوج روزهای فعالیت خود در دورههای پیشین بازگردند اما دریغ که رمق از تن قدیمیهای جنبش دانشجویی رفته بود و جدیدالورودها که به نسلهای تازه و خلقوخوهای منحصر به خودشان وارد دانشگاه شدند نیز راهبری برای روشن کردن موتور این فعالیت نداشتهاند. این فضا در سالهای گذشته در استان همدان به وضوح و به شکلی مأیوسکننده خود را بیشتر نشان داده است.
نمونه آن 16 آذر سال گذشته بود و در حالی که اغلب دانشگاههای کشور در تکاپوی برگزاری و گرامیداشت هرچه پرشورتر روز مختص به خود بودند دانشگاههای همدان برف را بهانه برای ادامه خواب زمستانی خود کردند تا دست استان از این داشته با ارزش و اهمیت بیشتر خالی شود.
اما نشست اخیر در دانشگاه بوعلیسینا نشانهای امیدبخش از تحرک فعالان دانشجویی در استان دارد. دانشگاه بوعلیسینا به عنوان ابر دانشگاه استان به طور طبیعی در کانون توجه و الگوی دیگر دانشگاههای استان در فعالیتهای خودجوش و جستجوگرانه دانشجویان به حساب آمده و همچنان نیز در این مقام قرار دارد. اگرچه در سالهای قبل با سایه افکنی فضای امنیتی و محدود شدن فعالیتها اغلب گروههای تجدید نظرخواه و اصلاحطلب از ادامه کار بازماندند و جریان تکصدایی را برای گروههای نزدیک به صاحب نفوذ در جریان دولت باز کرد که آسیبهایی را برای وجهه دانشگاه بوعلیسینا به بار آورد.
از جمله زیر سؤال رفتن استقلال فعالان دانشجویی و محدود شدن آزادی بیان در برگزاری نشستها و دعوت میهمانان با گرایش و تفکرات متفاوت سیاسی در کشور بود که فضای سنگین و یک طرفهای را بر این دانشگاه حاکم کرد.
اما آنچه در نشست پرسش و پاسخ روز چهارشنبه دانشگاه بوعلیسینا روی داد میتواند سرآغازی جدید برای فعالیت دانشجویان و اراده آنها برای خروج از رخوت و رکود فعلی تلقی شود. هرچند که نباید از گشایشگری و رفع سایههای امنیتی از روی دانشگاه هم در سالهای اخیر- هرچند روندی کند داشته- غافل بود که فضا را برای بحث و پرسش و پاسخ در مورد موضوعاتی که تا پیش از این کمتر به آن پرداخته میشد فراهم کرده است.
این فضا به حدی فراخ بوده که برای نخستینبار پس از چند سال یک چهره اصلاحطلب که به صراحت لهجه معروف است به سخنرانی در این دانشگاه بپردازد و ضعف و قوت نظام جمهوری اسلامی را به زبان آورد. دانشجویان مستمع نیز با متانت خواستار پاسخگویی سخنران به سؤالات خود شدند هر چند که ضعف پشتوانه مطالعاتی و عمق در نوع برخی سؤالات موجب افسوس و هشدار برای نسل جدید دانشجویان شده که نیاز به آسیبشناسی و جامعهشناسی جدیدی از این طیف خواهد داشت.
اما آنچه که از برپایی این نشست در استان حاصل شد امیدواری و میل به بیان دغدغهها و تحریک حس مطالبهگری در موتور محرکه جامعه بود؛ این در چهره گشوده و راضی داشنجویان در پایان جلسه هم پیدا بود.