مدیر سلامت جمعیت و خانواده معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ابنسینای همدان با بیان اینکه «شیر مادر» میتواند یک عمر سلامتی را تضمین کند، گفت: کنترل خونریزی رحمی، کاهش وزن پس از زایمان، کاهش استرس مادر و پیشگیری و کاهش ابتلا به برخی سرطانها مانند سرطان سینه از فواید شیردهی برای مادران است.
شهلا نوری در گفتوگو با ایسنا، در تشریح فواید و لزوم استفاده نوزادان از شیر مادر اظهار کرد: تغذیه با شیر مادر عامل کلیدی برای بقا و سلامتی شیرخوار و مادر بوده و ترویج تغذیه با شیر مادر یکی از راهبردهای بسیار مهم برای توسعه پایدار بهشمار میرود.
وی با بیان اینکه شیر مادر یک غذای بدون جانشین بوده و هیچ تغذیهای نمی تواند جایگزین آن شود، افزود: شیر مادر برای رشد و تکامل شیرخوار حیاتی است؛ زیرا هم از نظر موادغذایی کامل بوده و هم دارای محتویات ترکیبات ایمنیزایی است که میتواند شیرخوار را از بسیاری از بیماریهای عفونی حفظ کند.
مدیر سلامت جمعیت و خانواده معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا با بیان اینکه ترکیبات شیر مادر متغیر و غیرثابت بوده و در طول مدت شیردهی برحسب نیاز تغییر میکند، ادامه داد: به شیر مادر پس از زایمان آغوز و کلستروم گفته میشود که حاوی مقدار زیادی پروتئین و پادتن است و میتواند نوزاد را در برابر بسیاری از عفونتها ایمن کند و در واقع نخستین واکسن برای نوزاد تلقی میشود.
نوری با بیان اینکه پروتئینهای شیر مادر نقش مهمی در ایمنیزایی و سیستم دفاعی در بدن شیرخوار دارد، مطرح کرد: در شیر مادر ترکیبات متعددی وجود دارد که یکی از آنها مواد پروتئینی مانند لاکتوفرین، لیزوزیم و ایمونوگلوبولین ترشحی A است که نسبت به پروتئینهای شیرگاو هضم، جذب و دفع راحتتری دارند.
وی با بیان اینکه شیر مصنوعی بر پایه شیرگاو تهیه شده است، اعلام کرد: پروتئینهای شیر گاو مانند کازنین بسیار سنگین بوده و هضم و جذب آن برای معده شیرخوار سخت بوده و در واقع ترکیبات شیر انسان و شیر گاو متناسب با نیاز و ساختار بدن آنها ایجاد شده است.
نوری با بیان اینکه کربوهیدرات ترکیب بعدی شیر مادر است، افزود: لاکتوز عمده ترکیبات کربوهیدراتی است که در شیر مادر وجود دارد و سبب کاهش فلور باکتریهای بیماریزا در مدفوع میشود.
وی با بیان اینکه اسیدهای چرب ضروری و منحصربهفردی در شیرمادر وجود دارد که ترکیب آنها با اسیدهای چرب موجود در شیر مصنوعی متفاوت است، تصریح کرد: بالا رفتن ضریب هوشی و تکاملی کودکان در هنگام استفاده از شیر مادر بهدلیل وجود همین اسیدهای چرب ضروری است که به تکامل بینایی و سیستم عصبی کودک نیز بسیار کمک میکند.
مدیر سلامت جمعیت و خانواده معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا بیان کرد: بیشترین تنوع و تغییر پذیری در محتوای چربی شیر مادر است، بهطوریکه در زمانهای مختلف شیردهی تغییر کرده و در یک وعده شیردهی از شیر پیشین به شیر پسین درصد چربی افزایش پیدا میکند.
وی با بیان اینکه ترکیبات معدنی و عناصر کمیابی مانند کلسیم، فسفر، روی و مس در شیر مادر وجود دارند که بهعنوان مواد ریزمغذی برای رشد و تکامل کودکان لازم هستند، گفت: در شیر مادر اجزای تغذیهای برای سیرکردن و رشد و تکامل کودک و اجزای غیرتغذیهای برای ایمنیزایی، فعالیت ضدمیکروبی و از بین بردن باکتریها و ویروسها وجود دارد.
نوری با بیان اینکه ایمونو گلوبولین موجود در شیر مادر بهسرعت در نوزاد ایجاد ایمنی میکند، خاطرنشان کرد: استفاده از هر ماده غذایی کمکی در 6 ماه نخست بهدلیل تداخل پروتئینهای شیر گاو در فعالیت واسطههای ایمنیزایی سبب کاهش ایمنیزایی و اثربخشی شیرمادر میشود؛ بنابراین نوزادان در 6 ماه نخست فقط باید از شیر مادر تغذیه کنند.
وی وجود سلولهای زنده مانند ماکروفاژ، نوتروفیل و لنفویستها را از اجزای دیگر شیر مادر برشمرد و گفت: این سلولها در از بین بردن و کشتن باکتریها نقش مهمی برعهده دارند؛ همچنین هورمونها و فاکتورهای رشد موجود در شیرمادر میتوانند محافظ فرد در برابر ابتلا به بیماریهای مزمن و غیرواگیر مانند دیابت و و سرطانها باشند.
نوری با بیان اینکه شیر مادر میتواند یک عمر سلامتی را تضمین کند، افزود: بسیاری از بیماریهای حاد تنفسی، عفونتهای دستگاه ادراری و عفونتهای سیستمی با تغذیه از شیر مادر کاهش پیدا میکند، همچنین بیماریهای مزمن دوره کودکی شامل دیابت، چاقی، آسم و آلرژی در شیرخوارانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، کمتر دیده شده است.
وی با بیان اینکه تکامل شیرخورانی که از شیر مادر استفاده میکنند در مقایسه شیرخوارانی که از شیر مصنوعی تغذیه میکنند بهتر است، اظهار کرد: مطالعات نشان داده هوش و تکاملهای شناختی نوزادانی که از شیر مادر تغذیه میکنند، بالاتر است.
مدیر سلامت جمعیت و خانواده معاونت بهداشت دانشگاه علوم پزشکی ابن سینا کنترل خونریزی رحمی، کاهش وزن پس از زایمان، کاهش استرس مادر و پیشگیری و کاهش ابتلا به برخی سرطانها مانند سرطان سینه را از فواید شیردهی برای مادران برشمرد و اعلام کرد: تغذیه از شیر مادر اثرات اقتصادی نیز داشته؛ زیرا یک منبع غذایی در دسترس رایگان است و نیاز به آمادهسازی ندارد.
وی با بیان اینکه ده تا ۱۶ مردادماه هفته شیر مادر است، گفت: «سیاره سالم با حمایت از تغذیه با شیرمادر» بهعنوان شعار این هفته انتخاب شده است که به مزایای زیست محیطی تغذیه با شیر مادر که کمتر به آن توجه شده، اشاره میکند.
نوری تأکید کرد: درحالحاضر و با توجه به شیوع کروناویروس شیر مادر میتواند ایمنیزایی کرده و ایمنی کودکان را در برابر ابتلا به ویروس و شدت بیماری افزایش میدهد؛ بنابراین توصیه میشود شیرخواران با شیر مادر تغذیه شوند.
وی با بیان اینکه انتقال کرونا از طریق شیر مادر تاکنون ثابت نشده است، گفت: براساس آخرین دستورالعملهای وزارت بهداشت مادران مبتلا به کرونا میتوانند به شیردهی ادامه دهند و با استفاده از ماسک در هنگام شیر دادن از نوزادان خود محافظت کنند.
