هر کجا وقتی موضوع موانع و مشکلات موجود بر سر راه پیشرفت استان همدان به طور عام و خود شهر همدان به معنای خاص به میان میآید، مثل این است که کسی یک دنیا حرف برای گفتن داشته باشد اما نمیداند و قدرت این را ندارد که چگونه یکی از تمام آن حرفها را به زبان آورد!
نام همدان و سبقه تاریخی و تمام آوازه و حتی مهجوریت و مغفول ماندن آن به هویت و اعتبار هکمتانه یا اکباتان وابسته است، به این معنا که هر کجا و در هر جمع و جلسه و همایشی وقتی صحبت از همدان در میان است، میپرسند و پاسخ میشنویم که همدان به عنوان قدیمیترین شهر در دنیای تمدن، ابتدا آمادانا یا اکباتان یا هکمتانه و دهها واژه با همین سبقه و هویت بوده است که به تدریج به واژه همدان فعلی جمع و جور شده است.
بنابراین در کلاسهای مربوط به آنالیز هویت تاریخی و فرهنگی سکونتگاههای انسانی در جهان ابتدا اکباتان یا هکمتانه تدریس میشود و سپس آدرس میدهند که همان هکمتانه یا اکباتان یا هر واژه تاریخی با چنین مفهومی، هم اینک در منطقه غرب ایران و چسبیده به نقاط مرکزی این کشور پهناور، همدان نامیده میشود.
این همدان افزون بر 1800 اثر و ابنیه تاریخی شناخته شده دارد که هر یک از این آثار عظمت و شکوه و خلاقیت یک ملت زنده و بزرگ را نشان میدهد ولیکن متأسفانه تاکنون به لحاظ بیتوجهی و ایدههای محصور تمام مسئولان میراث فرهنگی یا دیگر دستاندرکاران مربوطه از گذشتههای دور تا کنون کمتر کسی همدان را با نام یکی از تمام آن 1800 اثر شناخته و صدا زده است!!!
به قول یکی از همدانیهای بسیار نکتهسنج که میگفت، همین چند روز پیش بود که با خودم فکر میکردم چرا همدان تاکنون به پیشرفتهای لازم دست نیافته است؟! و چرا باید اقتصاد این شهر تاریخی ضعیفتر از بسیاری از شهرهای جدید کشورمان باشد؟! و به این نتیجه رسیدم که این شهر به عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران تا همین چند سال پیش فقط یک هتل چهار ستاره و چند اتاقه داشته است و مفهوم چنین محدودیت و محرومیت این است که شاید مسئولان و یا حتی قشری از مردم که از امکان سرمایه و فعالیت اقتصادی کلان بهرهمند بودهاند، نمیخواستند و دوست نداشتند میهمان، مسافر و یا گردشگر خارجی برای اقامت به این شهر بیاید!!! در حالی که خیلی از شهرهای کشورمان که شهرت جهانی پیدا کردهاند، همان زمان حداقل از امکانات مربوط به زیرساختهای گردشگری بینالمللی صاحب دهها هتل چند ستاره و زیبا بودهاند.
امروز نیز یکی دیگر از دلایل محصور بودن ایدههای اجرایی و تصمیمگیری نزد مسئولان ما که درگیر با توسعه فرهنگی و گردشگری در این استان هستند این است که میآییم با برنامهریزی غلط و بدون هیچ آیندهنگری یا توجه به داشتههای معتبر این شهر و استان دور و بر اثری منحصر به فرد و بینظیر مانند کتیبههای گنجنامه زنگوله آویزان میکنیم و یا با بدترین وضع و زیبایی و جذبه بصری تپه هگمتانه را زیر آسفالت مدفون میسازیم و در همین حال خودمان هم میدانیم که این کار راهکار نهایی برای ادامه و آینده طرح پرهزینهای به نام پیادهراه اکباتان نیست و جمعی از کسبه و زحمتکشان قدیمی این حریم تاریخی نیز دیر یا زود باید به بازارچه یا سایت مجهز و آسودهای برای فعالیت و کسب و کار و جذب مشتری منتقل شوند چون در هیچ کجای دنیا با وجود قدمت و سنت و فرهنگ و هر اسم دیگر، نقطهای پر سر و صدا و اشکال فعالیتهای مزاحمگونه، در دل شهر و در پیشانی مهمترین اثر تاریخی باقی نمیماند و به مکان امن و آیندهداری منتقل می شود. متأسفانه باید قبول کنیم چنانچه یک مجموعه تاریخی با هویت 3000 ساله در هر شهری غیر از همدان واقع شده بود، تاکنون نه تنها به عنوان یک اثر ملی و کم نظیر در تمدن بشری به ثبت جهانی رسیده بود، بلکه مجموعهای از زیرساختهای گردشگری با بهترین شرایط ممکن در اختیار چنین اثر ملی و جهانی قرار میگرفت.
سخن آخر اینکه هرگز نباید واقعیت و ضرورت در راه پیشرفت یک شهر و کشور قربانی مصلحت گرایی شود و با مسکنهای ناپایدار بظاهر آرام بگیرد!