هر خانواده باید به طور متوسط چیزی حدود ۱۵۰ هزار تومان برای خرید لوازم فرزندش هزینه کند. کم نیستند کسانی که میگویند این هزینه برایشان سنگین است.
بازار مملو از نوشت افزارهایی است که حروف انگلیسی رویشان چاپ یا حک شده تا کودکانمان با آنها فارسی نوشتن را بیاموزند. پای صحبت اهل این صنف که مینشینی یک حرف مشترک وجود دارد که «باور غلطی که کیفیت کالای خارجی خوب است بر فرهنگ جامعه غالب شده است.»
به گفته اغلب فروشندگان قیمت نوشتافزار مدارس در برخی اقلام مانند دفتر و مداد تا 20 درصد افزایش یافته است، ولی برخی هم میگویند به دلیل فراوانی نوشتافزار چینی و تایوانی در بازار قیمتها نسبت به سال گذشته تغییری نکرده است.
ویترینهای مغازههای لوازم التحریر، رنگ و لعاب، طرحهای کاملاً بیشباهت با فرهنگ ایرانی و حروف انگلیسی حک شده روی وسایل مورد نیاز دانشآموزان گویای این واقعیت است که 90 درصد بازار نوشتافزار وارداتی است. نکتهای که هم رئیس اتحادیه نوشتافزار و هم فروشندگان این صنف آن را تأیید میکنند.
گردش مالی سالانه صنعت نوشتافزار چقدر است
حدود 15 میلیون دانشآموز در کشور بهطور میانگین سالانه هر یک به میزان 15 هزار تومان فقط مداد، مداد تراش و پاک کن خریداری میکنند که گردش مالی این سه قلم 225 میلیارد تومان برآورد میشود. همچنین مصرف چهار میلیون دانشجو، سازمانها و سایر قشرها نیز باید افزوده شود که براساس گزارشهای غیررسمی گردش مالی این بخش بالغ بر چهار هزار میلیارد تومان برآورد میشود.
براساس آخرین گزارش وزارت صنعت، معدن و تجارت هم اکنون 423 واحد تولید انواع نوشتافزار در کشور با اشتغال هفت هزار و 850 نفر وجود دارد. سرمایهگذاری صورت گرفته در این واحدها نیز به بیش از 144 میلیارد تومان میرسد. ظرفیت تولید خودکار نیز به بالای 295 میلیون عدد میرسد و از 180 تولید کننده دفترچه، 15 تولید کننده نبض بازار دفتر و دفترچه را در دست دارند.
اکنون چهار کارخانه با ظرفیت اسمی تولید پنج میلیون قراص و تولید واقعی يك و نيم میلیون قراص (هر قراص برابر با 144 مداد) در این عرصه فعالیت میکنند و پاککنسازی هم در حد دو کارگاه کوچک است که تولید آنها به هیچ عنوان نیاز داخلی را جواب نمیدهد.
در گذشته نیاز بچه مدرسهایها به مدادگلی و مداد سیاه خلاصه میشد و نهایتاً یک پاککن و تراش و خطکش، اما این روزها جلدهای خاص دفتر، جامدادیهای جادویی، پاککنهای جور واجور، خودکارهای ژلهای و دفترهایی که جلدشان بیشتر تو را غرق تماشا میکند.
محمدی یکی دیگر از فروشندگان صنف نوشت افزار میگوید: اگر خانوادهها بخواهند سِت کامل لوازم التحریر مد روز را بر هر فرزند خود تهیه کنند باید میانگین رقمی حدود 150 هزار تومان بپردازند.
اما برچسب روی شیشه برخی مغازهها نشان میدهد دفترچه دولتی و در واقع درجه سه 40 برگ 500 تومان، 60 برگ 750 تومان و صد برگ هزار و 200 تومان به فروش میرسد چیزی که از هر فروشندهای طلب کردیم گفت نداریم!
در حالی قیمت دفتر کیفیت نسبتاً مطلوب 50 برگ از 1300 تومان به بالا، 60 برگ 1800، 80 برگ 2100 تومان، 100 برگ 2800 و 200 برگ چهار هزار تومان است و البته این حداقل قیمتهاست و برخی مدلهای فانتزی تا دو برابر این رقم هم در بازار به فروش میرسد.
قیمت هر عدد مداد سیاه و قرمز هم از400 تومان در برندهای چینی تا هزار تومان به ازای هر عدد است.
مدادرنگی 12 عددی جعبه مقوایی از شش هزار تومان تا 15 هزار تومان و جعبه فلزی 12 عددی هم از 18 هزار تومان تا 32 هزار تومان است.
خانم «س- محمودی» به همراه دو فرزند خود در حال خرید نوشت افزار مورد نیاز است. او در مورد کیفیت و قیمتها میگوید: برای هر دو فرزندم فقط لوازم ضروری را تهیه کردم، البته ترجیحم بر کیفیت خوب بود و حدود 200 هزار تومان به استثنای کیف مدرسه پرداختهام.
پدر خانوادهای به تنهایی برای خرید نوشت افزار فرزندان مراجعه کرده است و درباره دلیل نیاوردن فرزندانش میگوید که توان تهیه آنچه کودکانش انتخاب میکنند را ندارد!
وي قیمتها در توان جامعه کارگری نميداند و میگوید: برای فردی مانند من که سه فرزند مدرسهای دارم حتی خرید دفتر مشق دانهای دو هزار تومان و مداد دانهای یک هزار تومان سخت است. امروز با تمام صرفهجوییهایی که کردم 180 هزار تومان فقط پول واجبات نوشت افزار فرزندانم را پرداختم. این هزینه منهای تهیه روپوش، کیف و کفش هر کدام است. ای کاش یارانهای برای تهیه نوشت افزار مدارس اختصاص مییافت!
دو سال است نوشت افزار سهمیه دولتی ندارد و فقط امسال وزارت صنعت با یک شرکت برای فروش فوقالعاده قرارداد بست که در صورت توزیع قیمت دفترچههای آن پنج تا هفت درصد ارزانتر از قیمت بازار است.