■ این جایزه جهانی برای اقدامات فرهنگی، عمرانی، تاریخی و حقوق شهروندی اعطا شد
■ همدان با برتری بر تهران و مسکو در رقابت 200 کلانشهر و 58 کشور عنوان اول را به دست آورد
عصر روز گذشته پنجمین دوره جایزه جهانی خشت طلایی به ایستگاه پایانی خود رسید و شهرداری همدان در رقابت با مسکو و تهران رتبه نخست این دوره از جشنواره را ازآن خود کرد.
پنجمین دوره جایزه جهانی خشت طلایی با معرفی شهرداری همدان بهعنوان رتبه نخست این جشنواره به کار خود پایان داد.
شهرداری همدان از میان 58 کشور شرکتکننده و 3 نامزد معرفیشده هیأت داوران از میان مسکو از روسیه، تهران و همدان از ایران حائز رتبه نخست شد.
دورههای جشنواره جهانی خشت طلایی
تاکنون 5 دوره جایزه جهانی خشت طلایی تهران، از سال 1393 شمسی(م2014) به ابتکار مرکز ارتباطات و امور بینالملل شهرداری تهران، همزمان با بزرگداشت روز جهانی شهرها (9 آبان/ 31 اکتبر) در کلانشهر تهران برگزار شده است. این رویداد بینالمللی، در راستای همافزایی مشارکت شهرها، جهت دستیابی به توسعه شهری و ترویج تجارب موفق جهانی پایهگذاری شد. در این راستا سازمانها و سمنهای بینالمللی گوناگون از جمله Metropolis ,Un-habitat, walk21,UCLG,UCLG-MEWA,ISOCARP, با دبیرخانه جایزه همکاری کردهاند. در دورههای مختلف علاوهبر برگزاری رقابت و داوری آثار، با توجه به مقتضیات و ضرورتهای جهانی جاری در زمان، دبیرخانه رویداد برنامههای جانبی با موضوعاتی خاص را در دستور کار قرار میدهد.
نخستین دوره این جایزه (1393)، در حوزه «مدیریت شهری» در مقیاس ملی و با تأکید بر پروژههای عمرانی شهر تهران و قدردانی از 3 پروژه برگزار شد و میهمانان و اندیشمندان حوزه شهری، در نشستی تخصصی، درباره موضوع «توسعه شهری» به بحث و تبادلنظر پرداختند.
دومین دوره جایزه (1394)، با تأکید بر موضوع «جهان-محلی» در 8 محور برگزار شد. در این رقابت 330 پروژه شهری از سراسر جهان، توسط داوران ارزیابی و به 24 پروژه منتخب، جوایزی اهدا شد. در این دوره نشستهای تخصصی نیز با حضور اندیشمندان بینالمللی در 2 موضوع «جهان-محلی» و «خواهرخواندههای شهری» برگزار شد.
سومین دوره جایزه (1395)، با همکاری گستردهتر بینالمللی در 7 محور برنامهریزی شد که با انجام فرایند داوری و بررسی بیش از 400 پروژه، با نظر هیأت داوران، از 24 پروژه قدردانی شد. در این دوره، 2 نشست تخصصی با حضور اساتید دانشگاه و حرفهمندان در موضوعات «شهر هوشمند» و «تابآوری» برپا شد و برگزاری دوره چهارم، با توجه به تغییرات مدیریتی کلان صورت پذیرفته، برای 2 سال به تعویق افتاد.
چهارمین دوره جایزه (1398) با شعار «شهرهای هوشمند، تابآور و زیستپذیر برای همه» در 7 محور تخصصی تعریف و با ارزیابی 289 پروژه ثبتنام شده، به انجام رسید. همزمان با چهارمین دوره جایزه جهانی خشت طلایی تهران، از نماد شهرهای دوست و خواهرخوانده تهران با هدف گسترش تعامل، همزیستی و صلح جهانی، در برج میلاد تهران رونمایی شد.
برگزاری پنجمین دوره جایزه (1399)، با شعار «شهرهای سالم؛ اقدامات محلی، اثرات جهانی» در 7 محور برنامهریزی شد. با توجه به شیوع ویروس کووید-19 در سراسر جهان، رویداد با همراهی اندیشمندان سراسر جهان و بهصورت برخط برگزار شد و تبادلنظر در نشستهای تخصصی درباره موضوع پاندمیک شهری بود.
جایزه «خشت طلایی» شهرداری تهران وارد تقویم بینالمللی شد
براساس اعلام مشاور شهردار تهران جایزه خشت طلایی شهرداری تهران برای نخستین بار وارد تقویم بینالمللی شد.
غلامحسین محمدی در نشست خبری پنجمین دوره جایزه جهانی خشت طلایی گفت: برنامه خشت طلایی از جمله جایزههایی است که رفتهرفته قوام مییابد و برگزاری جایزههای بینالمللی اثر زیادی در توجه به آن دارد. موفق شدیم دوره پنجم را با وجود سختیها برگزار کنیم و امید داریم با برگزاری این برنامهها آثار آن را در طبقهبندیهای بینالمللی برای تهران ببینیم.
وی افزود: این جشنواره قدردانی از بهترین دستاوردهای شهری برای تهران است. رویدادهای اینچنینی در دنیا در بخشهای مختلفی انجام میشود مانند جایزه گوانجو؛ امسال نیز برای نخستینبار خشت طلایی هم در تقویم بینالمللی ثبت شده است. محمدی با اشاره به داوری این جشنواره گفت: نگاه داوران در این حوزه سختگیرانه است و پروژههایی مورد توجه هستند که رویهساز هستند و میتواند زندگی بشر را در شهرها تغییر دهد. به هر حال کلانشهرها مشکلات یکسانی دارند و راهحلهای آن برای همه کاربرد دارد. ما در جشنواره میگردیم بهترین راهحلها را به جهان معرفی کنیم. جشنوارهای برای پژوهشها هم برگزار خواهیم کرد. کیفیت جایزهها هم نسبت به گذشته بیشتر شده است. مشاور شهردار تهران درباره میزان آثار دریافتی نیز افزود: امسال 541 اثر را دریافت کردیم که 245 داخلی و 296 خارجی بود و آثار خارجی از 194 شهر و 58 کشور دریافت شد و طبق محورهای هفتگانه بیشترین آثار و پروژهها در معماری و شهرسازی و میراث فرهنگی بود که نشاندهنده رویکرد خشت طلایی است، در حوزه کووید-19 که محور ویژه بود 44 اثر داخلی و 16 اثر بینالمللی دریافت شد. بیشترین اثر داخلی از استان آذربایجان شرقی دریافت شد و در مناطق تهران هم منطقه 16 بیشترین اثر را داشت.
رویکرد و اهداف پنجمین دوره جشنواره خشت طلایی
پنجمین دوره جایزه جهانی خشت طلایی تهران تلاش کرد تا با بررسی و مطالعه پروژههای کوچک و بزرگ مقیاس اجرا شده در دوره پاندمی شهری در 6 ماه گذشته و ارزیابی راهحلهای مدیران شهری جهت حفظ سلامت شهروندی در شهرها بتواند سناریوهای ممکن و بومی مؤثر بر روندهای موفق را به کمک مشارکت هیأت علمی و تجربه مدیران شهری، استخراج و تبیین کند.
پنجمین دوره جایزه جهانی خشت طلایی تهران با تأکید بر حوزه صلح و سلامت، در محورهای هفتگانه ذیل برگزار شد:
1- معماری، شهرسازی و حفاظت از میراث فرهنگی
ارتقای هویت بصری؛ احیای معماری و شهرسازی بومی؛ تأکید بر شهرسازی انسانمحور و حفظ مقیاس انسانی؛ اولویت حرکت پیاده، ایمنی و امنیت و حملونقل غیرموتوری؛ بهبود کیفیت فضاهای شهری؛ ارتقای اصول و روشهای طراحی و ساختوسازهای شهری؛ مرمت و بهسازی بافتهای فرسوده؛ بازآفرینی و احیای هویت تاریخی.
2- توسعه پایدار، تابآوری و زیستپذیری شهری
حفاظت از منابع طبیعی و مدیریت روابط نظامهای انسانی و زیستمحیطها؛ تبیین نگرشی جامع از پایداری در همه ابعاد؛ توجه به کارایی انرژی و انرژیهای پاک؛ گسترش فضای سبز، مدیریت پسماند و پاکیزگی شهری؛ کاهش آسیبپذیری در مواجهه با بحرانهای طبیعی و انسان ساخت؛ ارتقای توانایی شهر در جذب، انطباق و پاسخگویی به تغییرات نظامهای شهری؛ مدیریت کارآمد در بحرانهای بهداشتی؛ حفظ سلامت شهروندان؛ حمایت از تنوع و تکثر فرهنگی و شیوهها و الگوهای زیست.
3- توسعه زیرساختها، حملونقل عمومی و خدمات شهری
توسعه زیرساختهای فنی، عمرانی و خطوط ریلی و زیرزمینی؛ توسعه زیرساختهای خدماتی مانند آب، فاضلاب، اینترنت و ...؛ توسعه، ارتقای کیفی خدمات بهداشتی، پسماند، آرامستانها و ...؛ توسعه و بهروزرسانی فضاهای تفریحی و گردشگری.
4- مشارکت شهروندان و توسعه فرهنگی و اجتماعی شهر
بسترسازی جهت افزایش تعاملات اجتماعی و مشارکت شهروندان؛ تبلور امید و نشاط اجتماعی در شهرها؛ ترویج ارزشهای اخلاقی و فرهنگهای بومی شهروندی؛ آموزش، توانمندسازی و بهبود مهارتها و رفتارهای شهروندی؛ تشکیل شبکههای تعاملی ارتباطات میان شهروندان و ذینفعان؛ تقویت اعتماد عمومی؛ تقویت هویت محلهای، بومی و دینی شهر.
5- نوآوری، فناوری و شهر هوشمند
رفع چالشهای شهری با روشهایی مبتنی بر فناوریهای نوین، خلاقانه، هوشمند و پیشرفته؛ ارتقای میزان بازدهی در حوزه زندگی شهری؛ جریان پیوسته خدمات شهری شبانهروزی به شهروندان؛ توسعه زیرساختهای فناوری ارتباطات و اطلاعات شهری و سامانههای هوشمند تصمیمگیری، برنامهریزی، مدیریت و حکمروایی شهری؛ تعامل و اشتغال نوآورانه در شهر.
6- اقتصاد شهری، سرمایهگذاری و کارآفرینی
تعریف هویت اقتصادی برای شهرها در زمینههای گوناگون صنعت، مذهب، مد و لباس، غذا، ورزش و ... براساس ظرفیتهای بالقوه؛ افزایش همکاری و رقابتپذیری اقتصاد شهر؛ توسعه فرصتهای مشارکت اقتصادی و سرمایهگذاری در شهر؛ توسعه استارتآپها و کسب و کارهای مبتنیبر فناوریهای نوین در شهر؛ پایدارسازی درآمدها و منابع مالی شهرداریها.
7- حکمروایی محلی، برنامهریزی و مدیریت شهری
افزایش شفافیت، تمرکززدایی و مشارکت مردمی در مدیریت؛ بهروزرسانی برنامهها با استفاده از روشهای نوین؛ توجه به انسجام و یکپارچگی مدیریت شهری؛ توسعه دولت الکترونیک شهری؛ توسعه ارتباطات بینالمللی و دیپلماسی شهری؛ استفاده از مدلهای کمی نوین و پیشرفته در برنامهریزی و تصمیمسازی؛ تقویت مدیریت محلی با نگرش از پایین به بالا.
ملاکهای داوری و ارزیابی جشنواره
ارزیابی پروژههای ثبتنامشده در جایزه جهانی خشت طلایی تهران، در یک فرایند دومرحلهای و توسط هیأت داوران و حداقل با 3 دوره داوری برای هر اثر به انجام رسید.
معیار ارزیابی پروژهها
1.فراگیری و دسترسی:
همهشمولی اجتماعی و اقتصادی و ایجاد فرصتها و مزایای عادلانه برای همه شهروندان
2.پایداری و تابآوری:
توجه جامع به ابعاد مختلف توسعه پایدار و مقاومسازی برای مقابله با بحرانهای طبیعی و انسانساخت
3. زیستپذیری:
ارتقای کیفیت زندگی در شهر، افزایش رضایت و فرصت تجربه شهروندان از زندگی شهری؛ افزایش دسترسی، تعاملات اجتماعی و تعلق خاطر نسبت به شهر، توجه به حق شهروندان نسبت به شهر، ابزار معیشت، گفتوگو و ارزشگذاری متقابل بین شهروندان
4.خلاقیت و نوآوری:
بهرهگیری از روشهای منحصر بهفرد و نوین در طرح مسأله، اهداف، تدوین فرایند، طراحی یا اجرا
5.بهرهوری:
بازدهی حداکثری در بهرهبرداری از منابع انسانی و مالی؛ استفاده از شیوههای کارآمد و اقتصادی و دستیابی به نتایج و دستاوردهای ارزشمند، ضروریومهم
6. تکرارپذیری:
قابلیت تعمیم و تکرارپذیری در سایر شهرها و با حفظ هویت بومی
7.ضرورت و اهمیت:
توجه به ضرورت موضوع در مقایسه با نیاز جامعه و چالشهای روز جهانی، اهمیت جایگاه پروژه در مقابله با مشکلات
8.جهاناندیشی و جهانگرایی:
توجه به ارتباطات بینالملل و بهکارگیری راهبرد اندیشه جهانی در بهرهبرداری
9.درونزایی و محلیگرایی:
تکیه بر ظرفیتهای درونی، هویت و فرهنگ بومی و محلی شهرها و شهروندان
10.شفافیت:
ایجاد جریان آزاد اطلاعات و سامانهها و فرایندهای شفاف و در دسترس و بهرسمیت شناختن نقش نظارتی و کنترل اجتماعی شهروندان، سازمانهای مردمنهاد و رسانهها
11.مشارکتپذیری:
آگاهسازی، دانشافزایی و توانمندسازی شهروندان، توجه به مسئولیتپذیری و ایجاد همبستگی اجتماعی
12. مستندسازی و ارائه تجارب:
توجه به انتشار اطلاعات و ایجاد زمینه لازم برای معرفی به مخاطبان ازجمله جوامع دانشگاهی و حرفهای و فرصت شناخت از طریق شبکههای اجتماعی، وبسایتها و سایر مراکز توزیع اطلاعات.