هشتم مردادماه سالروز تولد شیخ شهابالدین یحییبن حبشبن امیرک سهروردی است شیخی که معروف به شیخ اشراق و شیخ شهید است و بزرگترین اثر فلسفی وی کتاب حکمهالاشراق است که نشاندهنده روش و منش فلسفی این فیلسوف عارف است.
شیخ اشراق در سال 545 هجری قمری در روستای سهرورد از توابع شهرستان خدابنده زنجان متولد و در سال 587 هجری قمری در حلب سوریه با فتوای علمای تکفیری که از درک سلوک فلسفی عرفانی وی عاجز بودند و حسادت شیخ را در دل داشتند دستور قتلش را از صلاحالدین ایوبی گرفتند.
عالم بزرگواری که در عمر کوتاه حدود 40 سالهاش بیش از 50 رساله و کتاب از خود به یادگار گذاشته است و همانطور که پیشتر گفته شد مهمترین آنها کتاب حکمهالاشراق است.
یادم است امامخمینی(قدس سره شریف) فیلسوف و عارف بینظیر دوران ما در پیام خودشان به گورباچف آخرین رهبر شوروی سابق که به وسیله حضرت آیتا... جوادیآملی به وی ارائه شد ذکر کتاب حکمتالاشراق شیخ اشراق را در کنار آثار بوعلیسینای بزرگ که بزرگترين فیلسوف مشائی، بلکه بزرگترین فیلسوف تاریخ است ذکر فرمودند.
بدون شک شیخ اشراق بزرگترین فیلسوف بعد از بوعلی سینا شناخته شده است که پایهگذار مکتب فلسفی اشراقی در بین فلاسفه مسلمان است.
استاد ابراهیم دینانی در مصاحبهای که با نویسندگان کتاب تاریخ سهرورد داشتهاند میگویند شیخ اشراق (ره) در سن 38 سالگی به شهادت رسیده و جوانترین فیلسوف بوده است که یک حرفی در تاریخ فلسفه اسلامی زده است که کسی تا حالا نگفته است او آمده و وارث فلسفه خود و ابنسینا شده است ولی ادعا میکند و با صراحت میگوید من آمدهام احیای حکمت خسروانی کنم این را در حکمتالاشراق میگوید.(یعنی احیای حکمت ایرانباستان).
استاد دکتر نجفقلی حبیبی نیز در مقدمه کتاب تاریخ سهرورد میگوید شیخ اشراق یکی از 3 مؤسس بزرگ فلسفه اسلامی یعنی ابنسینا، سهروردی و ملاصدرا است.
استان زنجان و شهرستان خدابنده و شهر سهرورد باید به خود ببالند که چنین تربیت یافته مکتب اسلام در آن منطقه متولد شده و به عالم اسلام عرضه شده است اگرچه شهر سهرورد علما و عرفای بزرگ دیگری نیز دارد که از جمله آنها میتوان به شیخ ابوحفض شهابالدین عمربن محمد سهروردی صاحب کتاب عوارفالمعارف اشاره کرد که در 632 قمری در گذشته است، ولی شیخ اشراق از شهرت جهانی بیشتری برخوردار بوده و آثار ادبی و عرفانی و فلسفی زیادی را به عالم بشریت هدیه کرده است رسالههای مختلفی همانند عقلسرخ رساله العشق، روزی با جماعت صوفیان، آواز پر جبرئیل.
همانگونه که نویسندگان جوان کتاب تاریخ سهرورد به زیبایی بیان کردهاند سرنوشت این عقل سرخ(شیخ اشراق) به خون سرخش گره خورده است.