سرويس شهرستان‌ها: پايان سال است، خيابان‌ها مملو از جمعيت. مردمي كه همچنان به پاسداشت سنت باستاني عيد نوروز تلاش مي‌كنند هر چند با دست خالي هم كه شده با نو شدن سال خريد ناچيزي داشته باشند و به استقبال بهار بروند.
هميشه اين ايام سال علاوه بر شلوغي بازار، پاساژها و مراكز خريد، عده‌اي هم هستند كه در زير آسمان خدا بساط پهن مي‌كنند و به دنبال روزي آخر سال مي‌آيند اينها همان دست‌فروشاني هستند كه شايد در سال‌هاي اخير مورد توجه شهرداري‌ها قرار گرفته‌اند و تا حدودي ساماندهي شده‌اند و در ساعات خاص و نقاط مشخص شده‌اي اجناس خود را به مشتريان خاص خود عرضه مي‌كنند. هر چند دست‌فروشان در ساليان گذشته بدون در نظر گرفتن سد معبر هركجا كه در مسير پرتردد رهگذران بود بساط پهن مي‌كردند و ايجاد ترافيك مي‌كردند اما در سال‌هاي اخير شهرداري‌ها وارد عمل شده‌اند و براي جلوگيري از برهم زدن چهره شهر و ممانعت از ترافيك در مسيرهاي پرتردد آنها را ساماندهي كرده‌اند.
هر چند وجود اين دست‌فروشان و اتفاقاً استقبالي كه مردم از آنها مي‌كنند خود نشان از شرايط اقتصادي بد و جيب‌هاي خالي مردم است، اما در اين ميان رضايت مشتري‌ها از قيمت‌هاي پايين اجناس، رضايت دست‌فروشان از استقبال مردم از نكات مثبت آن است اما حضور نيروي انتظامي در برخي مكان‌هاي غير قانوني دست‌فروشان و جمع‌آوري بساط آنها و همينطور حضور خدمات شهري براي جلوگيري از برهم زدن شهر نكات گلايه‌آميز دست‌فروشان است.
خبرنگاران همدان پيام در شهرهاي مختلف استان سري به گوشه گوشه شهر زده‌اند تا از حال و هواي اين روزهاي دست‌فروشان گزارشي تهيه كنند.
همه چيز اينجا زيرقيمت بازار
امسال در شهرستان ملاير، در ساعات عصر و در چند خيابان منتهي به ميدان امام(ره) شاهد برپايي دست‌فروشان هستيم، كه در دو سوي خيابان بساط خود را پهن كرده‌اند با استقبال خوب مردم اجناس مختلف شامل لباس، كيف، كفش، گل و... را به فروش مي‌رسانند.
يكي از آنها كه مرد ميانسالي است مي‌گويد: من هر سال در اين زمان دست‌فروشي دارم راضي هستم، زيرا با توجه به قيمت‌هايي كه ارائه مي‌دهيم مشتري‌ها نيز استقبال مي‌كنند.
دست‌فروش ديگري كه در حال فروش گل است، ميافزاید: از فروش راضي هستم؛ هر چند مردم تلاش مي‌كنند ابتدا مايجتاج اصلي خود مانند لباس، كيف و كفش را تهيه كنند اما باز هم هستند افرادي كه به خريد گل و گياه علاقه دارند و اگر پولي برايشان مانده باشد از ما هم خريد مي‌كنند.
اما فروشنده ديگري كه مشغول فروش تابلو به مشتري جواني است ميافزاید: هر چند كه ما ماليات و اجاره مغازه نمي‌دهيم اما مگر چند روز در سال اين موقعيت پيش مي‌آيد كه بتوانيم فروش خوبي داشته باشيم. ضمن اينكه شهرداري و نيروي انتظامي هم ممكن است مانع از فروش ما در برخي مكان‌ها شوند و اين موضوعي است كه باعث اذيت‌مان مي‌شود.
مريم يكي از مشتريان دست‌فروشان است. او مي‌گويد: معتقدم حضور دست‌فروشان اگر ساماندهي شده و در مكان خاصي باشد خوب است اما بايد مراقب باشند تا مانع از تردد رهگذران نشوند و چهره زشتي به شهر ندهند.
فروش خشكبار در نهاوند بيشتر از ساير اجناس
در نهاوند با وجود خیابان‌های کم عرض و قدیمی، وجود 800 دستگاه تاکسی، خودروهای شخصی و آژانس‌ها و... ترافیک بالایی را این روزها در شهر شاهد هستيم، از طرفی فعالیت دست‌فروشان نیز پیاده‌روهای شهر را قرق کرده است، هر چند شهرداری با در نظر گرفتن مکانی برای دست‌فروشان در ایام خرید عید در محل دوخواهران از دست‌فروشان خواسته است تا با مراجعه و حضور در این مکان‌ها به ساماندهی وضعیت خیابان‌های شهر و این آشفتگی کمک کنند، اما هنوز هم در شهر بساط‌ها برپاست و دست‌فروشان از آن مكان استقبال نمي‌كنند.
يكي از دست‌فروشان مي‌گويد: رونق بازار ما در اين روزهاست اميدوارم مسئولان به فكر ما نيز باشند و اجازه دهند فروش داشته باشيم رفتن ما به منطقه‌اي كه آنها مشخص كرده‌اند به دليل فاصله از مركز شهر باعث كسادي فروش مي‌شود.
دست‌فروش ديگري نيز ميافزاید: قيمت مناسب ما باعث استقبال مردم از اجناس مي‌شود دست‌فروشان به دليل نپرداختن كرايه مغازه و ماليات قيمت پايين‌تری را روي اجناس مي‌گذارند و مردم هم استقبال مي‌كنند و راضي هستند.
اما فروشنده ديگري كه خشكبار مي‌فروشد نيز از استقبال مردم راضي است و مي‌گويد: قيمت پايين اجناس باعث مي‌شود مردم بيشتر خريد خشكبار شامل آجيل، شکلات، گز و... را از ما انجام دهند اميدوارم ما را به نقطه دور از مركز شهر منتقل نكنند.
بهار و دست‌فروشی در ایام نزدیک عید
در شهرستان‌هایی مانند بهار رونق دست‌فروشی اندک بوده و برخی از شهرها و روستاهای اطراف برای دست‌فروشی در شهرهای لالجین، بهار و صالح‌آباد حضور پیدا می‌کنند. در این ایام نزدیک عید عده‌ای اندک که یا چهره‌ای ناآشنا برای شهروندان هستند با بساطی اندک از اقلام مورد نیاز عید در انتظار رهگذران و خرید اجناس‌شان هستند یا کودکانی که برای جمع‌آوری پول توجیبی شب عید خود دست به فروش ماهی قرمز می‌زنند. رونق در بازار شب عید مغازه‌داران نیست و اگر هم رونقی هست در بساط دست‌فروشانی است که به دلیل ارزانی جنس‌های‌شان رونقی نسبتاً خوب دارد.
علی نوجوانی است 18 ساله که گونی را بر روی زمین در چهارراه توحید لالجین پهن کرده، بیان می‌کند: فروش نسبت به سالهای پیش خیلی کم شده است هر سال اوضاع بهتری بود و فرصت سر خاراندن هم نداشتم ولی امسال مردم پول ندارند.
در آن‌طرف‌تر کودکی تعدادی دبه پر از ماهی کنار خود و وسایل فروش ماهی قرمز با تنگ‌هایش گذاشته اسمش حمید و کلاس چهارم است او می‌گوید: همیشه دوست داشتم برای خودم کاسبی راه بیندازم و امسال موفق شدم نخستین پول توجیبی‌ام را خودم کاسبی کنم.
حمید می‌افزاید: از شانس بدم امسال اوضاع مردم خوب نیست و کسی بیشتر از یک یا 2 ماهی نمی‌خرد ولی پارسال که پیش دوستم بودم و به او در فروش کمک می‌کردم همه 4، 5 تا می‌خریدند.
یکی از شهروندان لالجینی در خصوصی بساط دست‌فروشان می‌گوید: هر چند با توجه به جمعیت شهرهایی مثل بهار، لالجین و صالح‌آباد دست‌فروشان کمی در سطح شهر حضور دارند ولی قیمت اجناس‌شان خوب است و ما در پنجشنبه بازار که در لالجین برپا می‌شود بهتر و ارزان‌تر می‌توانیم خرید کنیم چون همه نوع جنس و از هر رنج قیمتی در آنجا پیدا می‌شود ولی پول زیاد برای خرید نداریم و مجبوریم حداقل‌هایی را که حتماً نیاز داریم بخریم.
اقتصاد كبودراهنگي‌ها راكد است
با رکود بازار دست‌فروشان هم رضایتی از وضعیت موجود ندارند و اعتقاد دارند وقتی پول نیست برای مردم فرقی ندارد که مایحتاج خود را از بازار و مغازه‌ها یا از دست‌فروشان بخرند.
یکی از دست‌فروشان لباس می‌افزاید: اجناس امسال 60 درصد نسبت به گذشته مطلوب‌ترند و قیمت‌های مناسبی هم دارند ولی مردم تمایلی به خرید ندارند.
خانم خریداری که مشغول خرید لباس برای کودکش بود نیز بیان می‌کند: دست‌فروشان در دسترس‌تر از بازار و مغازه‌ها هستند و قیمت مناسب‌تری نیز دارند ما اکثر خریدهای روزمره چون میوه و سبزی و تره‌بار، پوشاک معمولی و خانگی را از دست‌فروشان تهیه می‌کنیم.
نوجوان 16 سالهای نیز از تجمع دست‌فروشان در خیابان‌ها و معابر اصلی احساس نارضایتی مي‌كرد می‌گوید: دست‌فروشان بدون پرداخت مالیات عوارض، اجاره و... به کاسبی مشغول‌اند و اجناس از مد افتاده و از رده خارج شده و بی‌کیفیت را به مردم عرضه می‌کنند و مردم هم که با مشکل مالی مواجه‌اند چاره‌ای جز خرید از این دست‌فروشان را ندارند.
یکی دیگر از دست‌فروشان نیز ادامه داد: با وجود اینکه امسال شهرداری به ساماندهی دست‌فروشان در اماکن مناسب اقدام كرد و مردم علاوه بر انجام کارهای روزمره می‌توانند یک خرید ساده و سالم از دست‌فروشان داشته باشند ولی خیابان‌های کبودراهنگ همیشه شلوغی ترددی را داشته است.
رونـــق دســـت‌فروشان تويسركاني‌ها بهتر از مغازه‌داران
در تويسركان نيز با رسيدن به اواخر سال بساط دست‌فروشان برپا شده است وگویی رونق بازار آنها بهتر از مغازه‌داران است.
شلوغي خيابان و حضور دست‌فروشان تا حدي است كه عبور و مرور را دچار مشكل كرده است. اين همه شلوغي نشان مي‌دهد اینجا مردم با بساط‌شان به پیشواز بهار رفته‌اند و هر چه تقویم سمت تحویل سال می‌رود ازدحام جمعیت بیشتر می‌شود و نهايت این ازدحام روز آخر سال است که دیگر حتی جای سوزن انداختن هم پیدا نمی‌شود.
یکی از دست‌فروشان هم می‌گوید: اگر مکانی برای ما باشد حاضریم با کمال میل به آنجا برای امرار معاش برویم. ما هم راضی نیستیم مزاحمت برای دیگران ایجاد کنیم.مردم تويسركان هم از كيفيت‌ها چندان راضي نيستند؛ اما به قول عده‌اي، مجبورند به جيبشان نگاه كنند.
بازار رزن هم راكد است
بيش از 90 درصد دست‌فروشان شهرستان رزن، در شهر رزن استقرار دارند اما آنچنان استقبال خوبي را شاهد نيستيم.
مردم بيشتر به دليل نبود كيفيت، به مركز استان، همدان مي‌روند تا مايحتاج خود را تهيه كنند. البته تاحدودي دستفروشي‌ها هم شلوغ است؛ اما به گفته دست‌فروشان، خريد كم است!
مردم رزن از راكد بودن بازار و دستفروشي‌ها مي‌گويند و اينكه جيبشان خالي است.
يكي از شهروندان مي‌گويد: اجناس با توجه به نرخ‌شان كيفيت لازم را ندارند. از طرفي قدرت خريد بسياري از مردم هم كم شده است.
يكي ديگر از شهروندان كه در حال خريد بود، ميافزاید: بسياري از مايحتاج ضروري خانواده را از بازار و دست‌فروشان تهيه مي‌كنم اما قدرت خريد براي لباس و... را فعلاً ندارم.
يكي از دست‌فروشان هم كه زياد راضي به نطر نمي‌رسيد، بیان می‌کند: فروش امسال خيلي كمتر از سال‌هاي گذشته است.
بازار داغ ميوه و تره‌بار در فامنين
اما در فامنين دست‌فروشان میوه و تره‌بار بازار داغ‌تری نسبت به بقیه دست‌فروشان دارند. یکی از دست‌فروشان مي‌گويد: قدرت خرید مردم نسبت به سال گذشته تا حدودی کمتر شده و مردم توانایی خرید چندانی برای عید ندارند.
فروشنده ديگري هم بیان مي‌كند: همه ما دست‌فروشان منتظر 3 روز آخر سال هستیم و امیدواریم که فروش‌مان در نزدیکی‌های عید بیشتر شود.
دست‌فروش ديگري از كم شدن شور و شوق نزدیک شدن به بهار و عید نوروز در مشتریان مي‌گويد و اينكه گویی همه مردم درگیر مشکلات روزمره خود هستند تا خريد شب عيد.
مشتری دیگری نيز معتقد است دست‌فروشان موجب می‌شوند مغازه‌داران قیمت اجناس خود را در نزدیک عید منصفانه‌تر تعیین کنند و در بعضی از موارد اگر آنان نباشند باید از فکر خرید برای عید بیرون آمد.
از سویی دیگر یکی از بازاریان فامنین می‌گوید: درست است که اجناس عرضه شده توسط دست‌فروشان ارزان‌تر است ولی کیفیت آن اجناس نسبت به کیفیت اجناس و محصولات عرضه شده در مغازه‌ها کمتر است.
